آشنایی با ساختار بینی
بینی یکی از حساس ترین و مهم ترین اجزای صورت بوده و در زیبایی و جذابیت چهره تأثیر بسزایی دارد. به طوری که، کوچک ترین اشکال در آن، زیبایی چهره را به هم می ریزد، زیرا، عضو مرکزی صورت بوده و تقارن گراف یا ریخت چهره، تا حدودی به آن وابسته است. به منظور درمان انحراف بینی، بایستی ساختار جزئی بینی را تحلیل کرده و علل اصلی انحراف آن را یافت. بدین طریق، دکتر مسعود ناصری صدر جراح بینی در مشهد به معرفی اجزای اصلی داخل آن می پردازد
توربینیت یا شاخک(Turbinate or Conchae)
داخل مجراهای بینی و در هر دو سمت سپتوم، سه شاخک یا کونکای حاوی استخوان و مخاط وجود دارد که وظیفه آن ها، گرم و مرطوب کردن هوای تنفسی به ریه می باشد.
تیغه بینی(Septum)
در واقع، ستون یا اسکلت بندی بدنه بینی با وجود این عضو شکل می گیرد. تیغه یا سپتوم، استخوان هم بند با غضروف است که بدنه بینی را به دو قسمت متقارن(البته، در بینی سالم) تقسیم کرده و در واقع، دیواره ای بین مجراهای بینی یا جدا کننده آن ها است. کوچکترین انحراف در تیغه، باعث کجی شکل بینی شده و ممکن است مشکلات عمده ای از جمله، اختلال در تنفس، سردرد های ناشی از عفونت سینوسی یا سینوزیت فرونتال، چشم درد ناشی از سینوزیت ماگزیلاری یا اطراف چشم را به دنبال داشته باشد.
دلایل انحراف بینی
- به طور مادرزادی
در این مورد، از بدو تولد و به طور ژنتیکی، تیغه بینی دارای انحراف بوده و با رشد و تکامل و بالغ شدن، این مشکل در بینی باقی مانده و در صورت بالا بودن شدت آن، باعث بروز مشکلاتی از جمله گرفتگی راه تنفس و غیره می شود.
- در اثر تروما
این مورد در اثر تصادف یا حادثه رخ داده و ترومای بینی در اکثر موارد موجب انحراف تیغه بینی می شود.
علائم انحراف بینی(Nose Deviation)
- گرفتگی مجراهای تنفسی یا یکی از آن ها
- نامتقارنی مجراهای تنفسی
- فرم نامتوازن بینی
- پهن بودن یک طرف بینی نسبت به طرف دیگر
- بروز سینوزیت های مکرر فرونتال و ماگزیلاری
- خر و پف زیاد و دائمی موقع خواب
- قطع تنفس ناگهانی در خواب
- افزایش جریان هوا داخل مجرای بزرگ تر، سبب خشکی مکرر مخاط و در نتیجه، خونریزی می شود
روش های تشخیص انحراف بینی
تشخیص نوع درمان انحراف می باشد که عبارتند از:
- از طریق عکسبرداری و سی تی اسکن
- با استفاده از دستگاه آندوسکوپی
انحراف بینی(Nose Deviation)
منظور از انحراف بینی، در واقع، انحراف تیغه یا سپتوم بینی بوده و باعث نامتقارنی مجراها و فرم ظاهری بینی می شود و در بینی های استخوانی بسیار مشهود می باشد.
کجی بینی(Nose Deformation)
منظور از کجی بینی، متمایل شدن کل بدنه بینی به یک طرف بوده و دلیل آن می تواند نافرمی بافت ها یا پوست روی بینی در بینی های گوشتی یا شکستگی بینی در بینی های استخوانی باشد. در بینی کج، همچنین، کلومای متصل به سپتوم ممکن است کج باشد و موجب نامتقارنی مجراها شود، در صورتی که سپتوم آن سالم و بدون انحراف است.
راه های درمان انحراف بینی
- انحراف جزئی: درمان با استفاده از اسپری ها و کرم های خاص
- انحراف شدید: عمل جراحی سپتوپلاستی(Septoplasty)
جراحی انحراف بینی(Septoplasty Surgery)
عمل انحراف بینی به منظور جابجایی و اصلاح تیغه یا سپتوم بینی انجام می شود. مراحل انجام جراحی به صورت زیر می باشد:
- تزریق مواد بیهوشی یا بی حسی موضعی ناحیه عمل بینی
- برش روی تیغه بینی با ابزار خاص در عمل باز؛ در عمل بسته برش از ناحیه کلوما انجام می شود
- اصلاح تیغه که شامل حذف یا سایش قسمتی از آن و در نهایت، جابجایی و تنظیم زاویه آن می باشد
- بازبینی گراف بینی بعد از اصلاح تیغه، جهت تنظیم دوباره آن در صورت وجود مشکل عدم تقارن
- بستن جای برش و زدن بخیه در صورت انجام عمل باز؛ در صورتی که عمل بسته انجام شود، هیچ برشی روی بینی صورت نمی گیرد و جراحی از طریق برش کلومای بینی انجام می شود.
- در صورتی که بینی علاوه بر مشکل انحراف، دارای کجی و نافرمی نیز باشد، طبق سلیقه فرد و صلاحدید جراح مربوطه، عمل زیبایی بینی یا رینوپلاستی(Rhinoplasty) نیز همراه با آن انجام می شود.
عوارض جراحی انحراف بینی
یکی از مراحل درمان انحراف بینی، عوارض بعد از عمل می باشد، که در صورت بالا بودن مهارت جراح ناچیز می باشد:
- انسداد نسبی یکی از مجراهای تنفسی یا هر دو
- خونریزی ناحیه عمل در صورت انجام عمل باز
- بی حسی موقت در لثه فوقانی
- تضعیف قدرت بویایی
- عفونت شدید در صورت عدم رعایت مراقبت های بعد عمل
- واکنش منفی به بیهوشی
- پارگی جزئی تیغه بینی(Septal Perforation) در صورت ماهر نبودن جراح
- ورم و کبودی در ناحیه عمل
مراقبت های قبل از عمل جراحی بینی
از روزی که فرد متقاضی عمل، اقدام به جراحی و ملاقات با پزشک می کند، بایستی به توصیه های قبل از عمل او به عنوان یکی از مراحل درمان انحراف بینی، توجه داشته و آن ها را تا روز عمل اجرا کند، که عبارتند از:
- پرهیز از مصرف داروهای رقیق کننده خون 2 هفته قبل از عمل
- عدم مصرف دخانیات 2 هفته قبل از عمل
- پرهیز از خوردن و آشامیدن 8 ساعت قبل از عمل
- شتشوی کامل صورت
- پاک کردن آرایش چهره در زنان
- آگاهسازی جراح از بیماری های قلبی و پوستی خود
- اطلاع به جراح در صورت مصرف داروهای درمانی خاص
مراقبت های بعد از جراحی بینی
از دیگر مراحل جراحی ، رعایت مراقبت های بعد از عمل، جهت تسریع در درمان می باشد، که عبارتند از:
- عطسه یا سرفه با دهان کاملاً باز برای جلوگیری از فشار به بینی
- پرهیز از فین کردن
- بالا قرار گرفتن سر از گردن حین خواب
- پرهیز از خم و راست شدن زیاد
- عدم ورزش یا فعالیت های سنگین تا 3 هفته بعد عمل
- پرهیز از خنده شدید و مکالمه زیاد در هفته اول بعد از عمل
- مصرف غذاهای نرم و آبدار به مدت 24 ساعت بعد عمل
- مشاوره با پزشک مربوطه در مورد زمان استحمام
- مصرف میوه جات و خشکبارهای بهبود دهنده ورم صورت
یکی از پر تکرارترین سوالاتی که از دکتر مسعود ناصری صدر پرسیده می شود در رابطه با هزینه جراحی بینی در مشهد است که در پاسخ باید گفت از آنجایی که هزینه عمل بینی به فاکتورهایی مانند دستمزد جراح ، هزینه مرکز جراحی و نوع بینی فرد و ... بستگی دارد، می تواند برای هر فرد قیمت متفاوتی در نظر گرفت .