ازدواج و پیوند زناشویی و قرارداد ناشی از آن و تشکیل خانواده دارای منشا زیستی، جسمانی و روانی است و از ارزنده ترین و محبوب ترین پیوند در روابط بین انسان ها و ارتباطات اجتماعی است و مهم ترین وجه تمایز با دیگر روابط بین انسان هاست. بر اساس تحقیقات به دست آمده از مشاوره ازدواج اگر انتخاب همسر مناسب و ازدواج، به موقع و سنجیده صورت بگیرد و همراه با انتظارات واقع بینانه و عقلانی باشد، پایه های زندگی زناشویی مستحکم تر و ازدواج موفقی خواهد شد.
اهداف و انگیزه های ازدواج چیست؟
افراد باید در ابتدا اهداف و انگیزه های خود را برای ازدواج تعریف کنند و از این طریق به هدف نهایی و غایی یک ازدواج سالم و موفق دست یابند. هر فردی با توجه به ویژگی های خاص خود با انگیزه های متفاوتی تصمیم به ازدواج می گیرد که از این اهداف و انگیزه های مشترک بین زنان و مردان می توان به ایجاد آسایش و آرامش، عشق، دوستی و محبت، تامین سلامت جسم و روان، به دنیا آوردن فرزندان و همچنین می توان گفت زمانی که ازدواج با آگاهی و شناخت صورت بگیرد، رشد و تکامل فردی و به اوج رسیدن همه توانایی ها را به همراه خواهد داشت. بر حسب فلسفه زندگی، تفسیر، درک و هدف از ازدواج، در جوامع و فرهنگ های مختلف آمادگی و شرایط لازم برای ازدواج بسیار متفاوت است. برخی پدیدار شدن بلوغ جنسی، برخی سن زوجین، تمکن مالی و برخی مجموعه ای از آن ها را شرایط لازم برای ازدواج می دانند. اما اگر هدف از ازدواج، قرار گرفتن در مسیر رشد و کمال و درک خوشبختی باشد؛ شرط لازم برای ازدواج رسیدن به خودشناسی که همان بلوغ در تمام جنبه های انسانی عقلانی، عاطفی، اجتماعی است و نیز برخورداری از حداقل توانمندی اقتصادی است.
عوامل پیش بینی کننده ازدواج چیست؟
عوامل پیش بینی کننده رضایت و خرسندی از زندگی مشترک که در ثبات و دوام ازدواج نفش ایفا می کند ولی میزان تاثیر و نقش آن ها در این زمینه در جوامع و فرهنگ های مختلف می تواند بسیار متفاوت باشد. این مولفه ها و عوامل به تنهایی نقش قطعی ندارند و در افراد و زوج های مختلف میزان تاثیر هر یک از آن ها اختصاصی و متفاوت بوده و بر اساس آن ها می تواند تصمیم بهتری در انتخاب شریک زندگی خود بگیرد.
ویژگی های فردی:
خصوصیات شخصیتی، سلامت احساس عاطفی، ارزش ها، باور ها و طرز تلقی و نگرش فرد نسبت به مسائل اصلی زندگی است وجود ویژگی هایی نظیر حرمت نفس و اعتماد به نفس خوب، انعطاف پذیری و قدرت تطابق بالا، برون گرایی، مهارت های ارتباطی خوب، سلامت و ثبات احساسی عاطفی، مسئولیت پذیری، استقلال، راست گویی و حسن خلق می باشد. خصوصیات فردی زیبایی، کشش و تمایل فیزیکی از مواردی می باشد که افراد قبل از ازدواج باید به آن توجه کنند. زیرا اگر فردی وضعیت ظاهری همسر خود را نپسندد زندگی زناشویی دشواری خواهند داشت. البته زیبایی به عنوان یک رکن اساسی و مستقل در زندگی زناشویی مطرح نیست و با صفات دیگری به کمال می رسد. سلامت جسمانی و روانی از موارد دیگری می باشد که قبل از ازدواج باید از آن با خبر شد، مخفی نگه داشتن بیماری های جسمی و روانی زمینه را برای بروز مشاجره و اختلاف فراهم می کند. افراد از لحاظ ویژگی های شخصیتی متفاوت از یکدیگرند. تفاوت های افراد در زمینه ویژگی های شخصیتی چون درون گرایی و برون گرایی، هیجان خواهی یا عدم هیجان خواهی و انعطاف پذیری با یکدیگر تفاوت دارند. افراد از لحاظ سطح انگیزش نیز با یکدیگر تفاوت هایی دارند سطح انگیزش با عوامل متعددی از جمله سلامت روانی و محیط تربیتی ارتباط می یابد. نوع انگیزه ها نیز با علایق، هوش، استعداد ها و توانایی های افراد ارتباط دارد. از آن جایی که سطوح، اشکال و انواع انگیزش دارای زمینه هایی است، الگوی تعامل و ارتباط زوجین که قصد ازدواج با یکدیگر دارند، متفاوت خواهد بود. از این رو بررسی میزان انگیزش و نوع انگیزه ها اهمیت دارد.
پیشینه شخصی و خانوادگی:
این مولفه نیز همانند ویژگی های فردی، در موفقیت ازدواج تعیین کننده است و نقش مهمی دارد. مواردی نظیر سن مناسب در زمان ازدواج، رابطه خوب دوران کودکی با والدین یا پیوند عاطفی امن، ازدواج موفق والدین، تایید و حمایت خانواده و تحصیلات مناسب و آمادگی برای اشتغال مهم است.
تعامل و تناسب زوج و همخوانی و توافق آن ها:
ویژگی های زوجین که شامل شباهت و هم خوانی زوجین در زمینه ی ارزش ها، باور ها، نگرش، فرهنگ، جایگاه اجتماعی، احساسات و مشخصه های همانند فیزیکی، شدت و طول مدت آشنایی قبل از ازدواج، نحوه ی برقراری ارتباط و حل مسائل و مشکلات می باشد. طبق نظر مشاوران مرکز مشاوره خانواده هر چه میزان شباهت، سنخیت و توافق میان زوجین در زمینه های مهم زندگی بیشتر باشد احتمال موفقیت و رضایتشان از زندگی مشترک بیشتر خواهد بود. مهم ترین این موارد عبارت است از: تناسب سنی، سنخیت مذهبی و اعتقادی، تناسب خانوادگی در زمینه های فرهنگی چون سبک و شیوه ی زندگی، آداب و رسوم زندگی، اقتصادی و موقعیت اجتماعی، تناسب تحصیلی و داشتن تفاهم در موضوعات مهم و اساسی می باشد.
گفتگو و تعامل یا ارتباط درست و خوب کلید صمیمیت و اساس به حداقل رساندن و حل اختلافات و مشکلات زندگی است. بر قراری ارتباط به صورت توانایی دو نفر در انتقال میان نظرات و احساسات خود، درک طرف مقابل و طرح صحیح مشکلات برای حفظ و یا تقویت رابطه توصیف می شود. بر قراری ارتباط درست متضمن داشتن مهارت های گفت و شنود و ذهنیت مهربانانه و منصفانه است. اگر چه گفتگو و انتقال پیام یک فن آموختنی است و می توان با آگاهی و مهارت به آن دست یافت ولی تغییر ذهنیت و شخصیت افراد از جمله اختلالات شخصیتی بسیار مشکل و زمانبر خواهد بود.
ارکان و عناصر اصلی ازدواج چیست؟
عناصر اصلی برای تداوم یک زندگی زناشویی احترام، اعتماد و صمیمیت است و اصلی ترین وظیفه زن و شوهر، تقویت و پرورش سبکی مناسب و رضایت بخش است. اگر زوجین روش درستی را دنبال نکنند با ازدواج آسیب پذیر و نا موفق رو به رو خواهند شد. احترام، اعتماد و صمیمیت از اصول اولیه ازدواج هستند و هر کدام در کنار یکدیگر اهمیت می یابند. احترام گذاشتن، مستلزم آگاه بودن از خصوصیات فردی و رفتاری نا هنجار است به عبارتی احترام به همسر و قبول او با تمام نقاط ضعف و قوتش، فهمیدن، درک و پذیرش او پایه داشتن یک ازدواج موفق است. هر فرد حق داشتن نظرات و احساسات شخصی خود را دارد. ازدواج زمانی خوب و سالم است که در آن همدلی ایجاد شود که بر مبنای آن گفتگو های سازنده در مورد تغییرات و توافقات صورت گیرد. رکن مهم دیگر اعتماد است. ماهیت اعتماد یعنی باور کردن توجه های همسر و داشتن برداشتی مثبت از آن. در ازدواج همراه با اعتماد، هر دو طرف، بر این باورند که طرف مقابل تمام سعی و توانش را برای رفاه و رضایت دیگری به کار می بندد و هرگز قصد آزار و اذیت او را ندارد. اعتماد پایه احساسی لازم برای یک ازدواج محکم و سالم است. صمیمیت از عناصر مهم دیگری می باشد که یکی از عوامل اصلی صمیمیت احساسی، ابراز و بیان احساسات، افکار و امیال به طور صریح و آزادانه است. این بیان، ابراز احساسات مثبت و منفی را در بر می گیرد. بیشترین صمیمیت را در بین زن و شوهر هایی که با هم رابطه دوستانه دارند و کمترین آن را در بین زوج های نا هماهنگ می توان یافت. یکی از وظایف زوج ها، ایجاد صمیمیت کافی و دو طرفه است.
مشاوره ازدواج چیست؟
با توجه به این که زن و مرد قبل از ازدواج به تنهایی زندگی کرده اند و درگیر مسائل و ارتباطات دو نفره نبودند، ادراک ضعیفی از فرایند های بعدی که برای افراد یا زوج ها ایجاد می شود، دارند. در حقیقت وقتی دختر و پسری تصمیم به ازدواج می گیرند، خود را آماده ی ارتباطات تنگاتنگ خانوادگی و اجتماعی می کنند. به طور اساسی انسان ها شناخت خوبی از یکدیگر ندارند و به دلایل متفاوتی از جمله غلبه بر احساسات عشقی، عواطف و هیجانات بیمار گونه، مقدار شناخت را کمتر می کند. فرایند مشاوره ازدواج در مطب روانشناسی انتخاب نو با مدیریت خانم دکتر باقری و آقای دکتر تابع جماعت با به کار گیری دانش روانشناسی، جامعه شناسی، مسائل جنسی و خانوادگی، سعی در شناخت دو طرف به بهترین شکل ممکن و بدون قضاوت میزان تطابق و سازگاری آن ها در آینده را تعیین می کند. به عبارت دیگر در مشاوره ازدواج فرد سوم ولی متخصص وارد عمل می شود و اختلافات مهم را شناسایی کرده و افراد را آگاه می کند. برای کسانی که به روابط بین فردی مفید به خصوص در زندگی مشترک علاقه مند بوده و اهمیت می دهند، نظر مشاور می تواند حایز اهمیت باشد.