آشنایی با انواع گیتار؛ کدام گیتار برای شما مناسب است؟
اگر قصد داشته باشید یادگیری گیتار را آغاز کنید، نخست باید یک ساز مناسب تهیه کنید. امروزه در بازار تجهیزات موسیقی، طیف وسیعی از گیتارها با ویژگی‌های متفاوت وجود دارند و شکی نیست که این تنوع حیرت‌آور، افراد مبتدی را سردرگم خواهد کرد.
برای اینکه کار انتخاب و خرید گیتار را برای شما ساده‌تر کنیم، تصمیم گرفتیم تا در قالب یک مقاله جامع، تمامی انواع گیتار موجود در بازار را به شکل مختصر و مفید معرفی کنیم.
گیتار آکوستیک
اگر همین حالا به کلمه «گیتار» فکر کنید، احتمالاً تصویر یک گیتار آکوستیک (گیتار سیم فلزی) در ذهن شما نقش می‌بندد. این ساز در تمام سبک‌های موسیقی، از جمله پاپ، راک، بلوز، کانتری و جز، حضوری پُررنگ دارد.
با وجود اینکه گیتار آکوستیک در اشکال و اندازه‌های مختلف تولید می‌شود، اما تمامی آنها از سیم‌های فلزی و شکلی نسبتاً مشابه برخوردار هستند و صدایی روشن، شفاف و زنگ‌دار تولید می‌کنند.
اساس تولید صدا در تمام گیتارهای آکوستیک یکسان است. زمانی که به هر یک از شش سیم این ساز ضربه‌ای وارد شود، ارتعاشات سیم‌ها از طریق بریج به صفحات رویی، پشتی و کناری بدنه منتقل می‌شوند. سپس، این ارتعاشات در هوای داخل بدنه تشدید می‌شوند و در نهایت، از طریق ساند هول (حفره صدا) خارج می‌شوند و به گوش ما می‌رسند.
معمولاً بدنه توخالی گیتار آکوستیک از چوب درختانی چون اسپروس، ماهون، افرا و آبنوس یا مواد مدرن مانند لمینت ساخته می‌شود که هر یک از این چوب‌ها و مواد، تأثیری مشخص و عمیق بر ماهیت صوتی ساز می‌گذارد. البته جنس و کیفیت چوب مورد استفاده، فاکتوری تعیین‌کننده در قیمت گیتار آکوستیک نیز به شمار می‌آید و بهطور مثال، سازهای ساخته‌شده از تخته‌های لمینت، معمولاً قیمت پایین‌تری از نمونه‌های ساخته‌شده از چوب خالص دارند.
از مهمترین برندهای گیتار آکوستیک می‌توان به مارتین، تیلور، گیبسون، فندر، گیلد، یاماها و تاکامین اشاره کرد.
گیتار کلاسیک
گیتار کلاسیک یا به‌عبارت دقیق‌تر، گیتار سیم نایلونی، سازی محبوب در بازار تجهیزات موسیقی ایران است و بسیاری از افراد، نوازندگی را با آن شروع می‌کنند. البته باید همین جا اشاره کنیم که هیچ محدودیتی درباره انتخاب گیتار برای شروع یادگیری و نوازندگی وجود ندارد و در این مورد تنها باید به سلیقه و سبک مورد نظر خود توجه کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم به این ادعای رایج و اشتباه که گیتار کلاسیک بهترین گزینه برای یادگیری است، هیچ توجهی نکنید.
گیتار سیم نایلونی در قرن نوزدهم میلادی به شکل فعلی خود درآمد و در کل، پیشینه ای غنی نسبت به سایر همتایان خود دارد. روشن است که اساس تولید صدا در این ساز، تفاوت خاصی با گیتار آکوستیک ندارد و در واقع، گیتار کلاسیک نیز در خانواده گیتارهای آکوستیک قرار می‌گیرد؛ اما تفاوت‌هایی جدی میان آنها وجود دارد که ماهیت صوتی این سازها را بسیار متفاوت می‌کند.
گیتار سیم نایلونی، همانطور که از نام آن مشخص است، دارای سیم‌های نایلونی است و صدای آن نرم‌تر، ملایم‌تر و ظریف‌تر است. همچنین، صفحه انگشت‌گذاری (فینگربورد) این ساز پهن‌تر است و برای نوازندگی با انگشت و پنجه مناسب است. به همین دلایل، کاربرد گیتار سیم نایلونی با گیتار سیم فلزی تفاوت دارد و معمولاً در سبک‌هایی متفاوت نیز از آن استفاده می‌شود.
برای ساخت بدنه این ساز، معمولاً از چوب‌هایی چون ماهون، اسپروس، سدر، افرا، رُزوود و غیره بهره گرفته می‌شود و اغلب، روی صفحه انگشت‌گذاری آن، ۱۹ فرت (پرده) وجود دارد.
از شناخته‌شده‌ترین برندهای گیتار کلاسیک در ایران می‌توان به یاماها، کوردوبا، تاکامین و الحمرا اشاره کرد. البته بسیاری از استادکاران نیز به‌صورت مستقل و در کارگاه‌های کوچک به تولید نمونه‌های بسیار باکیفیت و معمولاً گران‌قیمت این ساز می‌پردازند.
گیتار الکتریک
اگر به موسیقی راک، متال، بلوز، کانتری و سبک‌های مشابه علاقه داشته باشید، احتمالاً بیش از هر ساز دیگری، عاشق گیتار الکتریک هستید. این ساز که به شکل مدرن و فعلی خود، در اوایل دهه پنجاه میلادی توسط لئو فندر خلق شد، طی حدود هفت دهه گذشته، جهان موسیقی را به تسخیر خود درآورده است.
گیتار الکتریک معمولاً نمی‌تواند به‌تنهایی صدایی بلند و مطلوب تولید کند و برای تولید صدا، به پیکاپ‌‌های مغناطیسی و امپلیفایر نیاز دارد. بدنه این ساز نیز نسبت به گیتارهای آکوستیک و کلاسیک متفاوت و سنگین است و نوع رایج آن، یعنی گیتار الکتریک سالید بادی، از بدنه‌ای توپُر برخوردار است؛ در نتیجه، ارتعاشات سیم نمی‌توانند در بدنه طنین‌انداز شوند. در عوض، این ارتعاشات توسط پیکاپ به سیگنال الکتریکی بدل می‌گردند و پس از تقویت توسط امپلیفایر، صدای نهایی ساز را شکل می‌دهند.
البته گیتار الکتریک در دو نوع سمی-هالو بادی (بدنه نیمه توخالی) و هالو بادی (بدنه توخالی) نیز تولید می‌شود که بدون اتصال به امپ نیز می‌توانند صدایی نسبتاً بلندتر از مدل‌های سالید بادی تولید کنند؛ اما حتی این سازها نیز برای اینکه ماهیت صوتی واقعی خود را به نمایش بگذارند، به پیکاپ و امپ وابسته هستند.
شایان ذکر است که گیتارهای سمی-هالو بادی و هالو بادی هم از محبوبیت بسیار زیادی در میان نوازندگان، به‌خصوص در سبک‌هایی چون بلوز و جز برخوردار هستند و در زمان انتخاب و خرید گیتار الکتریک، پیشنهاد می‌کنیم حداقل یک بار یکی از آنها را امتحان کنید.
بهطور کلی، دسته گیتار الکتریک معمولاً نازک‌تر از دیگر انواع گیتار است و نوازندگی سریع با آن آسان‌تر است. البته شکل دسته می‌تواند در مدل‌های مختلف کاملاً متفاوت باشد و به همین دلیل بهتر است که پیش از خرید گیتار الکتریک، به یک فروشگاه معتبر که بهطور تخصصی در زمینه فروش گیتار فعالیت دارد مراجعه کنید و شخصاً ساز را بیازمایید تا از هماهنگی دسته آن با سلیقه خود مطمئن شوید.
یکی از نقاط قوت گیتار الکتریک، انعطاف‌پذیری صوتی بی‌مانند آن است و نوازنده می‌تواند با استفاده از تکنیک‌ها، ابزارها و افکت‌های مختلف، طیف بسیار وسیعی از اصوات را از این ساز دریافت کند و از آن تقریباً در هر سبکی از موسیقی بهره ببرد.
این نوع از گیتار با شاخصه‌ها، اشکال و قیمت‌های بسیار متفاوت تولید می‌شود و امروزه از نمونه‌های معمول شش سیم گرفته تا نمونه‌های بسیار عجیب نه سیم و ده سیم آن در بازار موجود است.
یک نکته مهم که در مورد این ساز باید به آن توجه کنید، این است که برای خرید گیتار الکتریک معمولاً باید بودجه بیشتری از بودجه مورد نیاز برای تهیه همتایان آکوستیک آن در نظر بگیرید؛ زیرا نه‌تنها بهطور میانگین قیمت گیتار الکتریک کمی بالاتر است، بلکه برای دریافت ماهیت صوتی حقیقی آن به یک امپلیفایر یا کارت صدای استودیویی نیز نیاز دارید و این امر بی‌شک هزینه نهایی شما را بالا می‌برد.
از مهمترین برندهای گیتار الکتریک می‌توان به فندر، گیبسون، آیبانز، شکتر، یاماها، اپیفون، ای اس پی، جکسون، شارول، اسکوایر و پی آر اس اشاره کرد.
گیتار بیس
شکل امروزی گیتار بیس (یا بیس الکتریک) نیز مدیون تلاش‌های لئو فندر و جورج فولرتون در شرکت فندر است. این ساز که در اوایل دهه پنجاه میلادی به‌صورت گسترده پا به عرصه نهاد، تفاوت‌هایی بنیادین با گیتارهای آکوستیک، کلاسیک و حتی الکتریک دارد و در واقع، به‌عنوان جایگزینی برای کنترباس در گروه موسیقی خلق شد.
گیتار بیس معمولاً دارای چهار (یا بیشتر) سیم فلزی ضخیم است و طول اسکیل (فاصله میان بریج تا نات یا به‌عبارت دیگر، طول قابل نواخت سیم) آن بلندتر از دیگر همتایانش است. همچنین، کوک و صدای این ساز نیز بسیار بم‌تر از گیتار الکتریک و آکوستیک است و به‌تبع آن، در گروه موسیقی، عهده‌دار وظیفه‌ای کاملاً متفاوت است.
اگر دوست ندارید که همچون نوازندگان گیتار الکتریک همواره در کانون توجه باشید یا همواره ریتم موسیقی شما را از خود بیخود می‌کند، شاید بیس الکتریک بهترین ساز ممکن برای شما باشد.
از بهترین برندهای گیتار بیس می‌توان به فندر، آیبانز، شکتر، یاماها، گیبسون، اپیفون، جکسون، وارویک و اسکوایر اشاره کرد.
گیتار الکتریک-آکوستیک (الکترو-آکوستیک)
این دسته از گیتارها، در واقع گیتارهای آکوستیک سیم فلزی هستند که به پیکاپ مجهز شده‌اند و نوازنده می‌تواند در زمان اجرای زنده، با اتصال آنها به امپلیفایر یا سیستم صوتی، صدایی بلندتر و قدرتمندتر دریافت کند. همچنین می‌توان سیگنال این ساز را با افکت‌هایی چون ریورب، دیلی و غیره پردازش کرد و طیف صداهای قابل دریافت از آن را شدیداً گسترش داد.
طبیعتاً در صورتی که گیتار الکتریک-آکوستیک را به امپلیفایر وصل نکنید، صدای آن دقیقاً مشابه یک گیتار آکوستیک معمولی خواهد بود؛ اما اگر به‌صورت مداوم به اجرای زنده می‌پردازید، این ساز می‌تواند برای شما انتخابی مناسب نسبت به گیتار آکوستیک باشد.
نتیجه‌گیری
همانطور که مشاهده کردید، امروزه گیتار در انواع بسیار متفاوتی تولید می‌شود و گزینه‌های متعددی پیش روی شما قرار دارند. خوشبختانه پس از مطالعه این مقاله، شما با تمام انواع متداول گیتار آشنایی نسبی پیدا کرده‌اید و اکنون می‌توانید انتخابی آگاهانه‌تر داشته باشید. اما در نهایت امر، هیچ چیز جای تجربه نوازندگی با یک ساز را نمی‌گیرد و از همین رو، پیشنهاد می‌کنیم حتماًً برای خرید گیتار، به‌صورت حضوری به یک فروشگاه تجهیزات موسیقی مانند گیتارایران مراجعه کنید و شخصاً با سازهای مورد نظر خود کمی نوازندگی کنید.
اما هر سازی را که انتخاب کنید، شک نداشته باشید که در صورت یادگیری صحیح و اصولی آن، رنگی جدید به زندگی خود خواهید بخشید. یادگیری گیتار از آن مهارت‌هایی است که کیفیت زندگی شما را به شکلی چشمگیر ارتقاء می‌دهد و ابزاری کم‌نظیر را برای بیان احساسات و ایده‌هایتان در اختیار شما می‌گذارد.
انتهای رپرتاژ آگهی/