«فرهاد ورهرام» گفت: «خاطرات روستا» بر اساس نوشتههای مردمشناسی (مونوگرافی) های دهه 40 تا 60 که اوج مونوگرافی نویسی بوده است، ساخته شد؛ وقتی شبکه این طرح را قبول کرد از بین حدود 40 منوگرافی که در اختیار داشتم و خیلی از نویسندههای آنها هم فوت کرده بودند، 13 تا را انتخاب و مستندشان را تهیه کردم.
وی ادامه داد: یکی از این مجموعهها «خبیص کهنه، شهداد نو» است، نام تاریخی خبیص به معنی شیره خرمای تازه، اسمی است که عربها زمانی که به ایران آمدند روی این منطقه گذاشتند، بعدها در زمان رضاشاه این منطقه به شهداد تغییر نام داد، اسمی که میشود گفت ترجمه غیرمستقیم همان خبیص است.
این مستندساز پیشکسوت افزود: در «خاطرات روستا» هر فیلمی با تم خاصی ساخته شد، مثلاً تخریب روستا، توسعه روستا و... در خبیص تم ما باستانشناسی بود، اسنادی هم که درباره این منطقه در اختیار داشتیم، اسنادی بود که گروه دکتر مستوفی، گروه جغرافیایی دانشگاه تهران در سالهای 45 و 46 بامطالعه روی شهداد به دست آوردند.
ورهرام گفت: در این مستند بر اکتشافات باستانشناسی شهداد تأکید داریم، شهری که صاحب تمدن بود و تمدن قدیمیتری هم در آن کشف شد ؛ درواقع «خبیص کهنه، شهداد نو» میکوشد نشان بدهد شهری که روزی محصولات و جمعیت زیادی داشت چگونه براثر مسائلی مثل کمبود آب، بیتوجهی به شهر و شروع مهاجرت رو به افول گذاشت؛ شهری که روزی همزمان با یزد «بخش» شده بود و حالا در حد همان شهداد قدیم مانده است.
ورهرام درباره نامگذاری این مستند هم گفت: «خبیص کهنه، شهداد نو» کنایهای طنزآمیز به وضعیت از دیروز تا امروز این منطقه است.
این مستندساز ادامه داد: در این مستند از تصاویر آرشیوی استفادهشده، شانسی که آوردیم سال 52 تلویزیون فیلمی از حفاریهای این منطقه ساخته بوده که بخشی از آن به «شهداد» اختصاص داشت، ما از فضای شهداد قدیم، بازاری که در آن روزها رونق داشت و حالا مخروبه شده است، برای مقایسه وضعیت دیروز و امروز این منطقه استفاده کردیم و این فیلم بسیار کمکمان کرد.
کارگردان «بی شناسنامهها» گفت: در این مستند با آدمهای مختلفی درباره موضوعاتی مثل جاده ارتباطی قدیم که بسیار پررونق بوده ،باغداری و بافت شهر صحبت کردیم و فیلمبرداری کار هم حدود 7 تا 8 روز طول کشید.
وی افزود: برای پژوهش این مستند از مطالعات خودم و آقای زندی هم استفاده کردم، اما پایه پژوهشهای این کار کتاب "شهداد" احمد مستوفی و کتاب علی حاکمی است و از این دو منبع بسیار استفادهشده است.
مجموعه مستند «خاطرات روستا» دوشنبهها ساعت 21 از شبکه مستند پخش و سهشنبهها ساعت 9 بازپخش میشود.
منبع: فارس