مهناز دادرس
یکی از راه های شناخت یک ملت مطالعه در فرهنگ آن است. به فرموده ی امام خمینی(ره) فرهنگ به مثابه ی تاریخ و هویت یک ملت است که موجودیت یک کشور وابسته به آن است. به گونه ای که اگر فرهنگ را از یک ملت بگیریم در واقع موجودیتش را از بین برده و آن ملت به یک چیز بی هویت و بی ریشه بدل خواهد شد.
هر ملت واجد ویژگی های فرهنگی خاصی است که منحصر به آن ملت است و همین شاخصه ها آن ملت را از سایر ملل متمایز می سازد و این همان اصالت فرهنگی و ارزش ملی است. ارزش به چیزی اطلاق می شود که تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی را تحت الشعاع قرار داده و تک تک افراد موظف به حفظ و صیانت از آن ارزش ها می باشند.
به واقع جامعه ای موفق است که اصالت فرهنگی خودش را حفظ کرده و اجازه ندهد فرهنگ های بیگانه وارد زندگی فردی و اجتماعی شان شود و به مرور زمان اصالت را از آن ملت گرفته و دچار بیگانگی فرهنگی کند. اما آنچه که در این میان حائز اهمیت فراوان است و به هیچ وجه نمی شود نادیده گرفت و از کنارش به سادگی عبور کرد، زندگی در عصر ارتباطات و تأثیرپذیری ملل از یکدیگر است که باعث تبادلات گوناگونی می شود. یکی از این تبادلات، تأثیرپذیری فرهنگی است که نسبت به موارد دیگر ازاهمیت بیشتری برخوردار است.
از آن جایی که هویت یک ملت وابسته به فرهنگ آن است نیاز به توجه جدی دارد. در عصری زندگی می کنیم که دهکده ی جهانی نام گرفته و به مدد پیشرفت های وسیعی که در عرصه ی تکنولوژی صورت پذیرفته ارتباط با ملل دیگر بسیار زیاد و اجتناب ناپذیر شده است.
بنابر این افراد موظفند در این زمینه هوشیارانه عمل کنند تا اصالت فرهنگی شان دستخوش تحریف نشود. البته قضیه ی مقابله با تهاجم فرهنگی نباید کشوری را به انزوا طلبی بکشاند. زیرا بسیاری از فرهنگ های بیگانه هم هستند که می شود با آنها به تبادل رسید و از آن خود کرد.
از آنجاییکه فرهنگ با نوع بشر سر و کار دارد و امور انسانی را دربر می گیرد لازم است که برای تحقق هر چه بهتر و بیشتر آن سرمایه گذاری وسیع صورت پذیرد. این رسالت مهم ابتدا بر دوش خانواده ها و در درجه ی بعدی بر عهده ی آموزش و پروش و مدارس کشورتا با تربیت نسلی بافرهنگ در راه ساختن جامعه ای مفق و سعادتمند و انسانی گام بردارند.
افراد بافرهنگ به رسالتی که بر دوششان است واقف بوده و می دانند وظیفه شان آگاه کردن ناآگاهان به مسئولیت های خویش در عرصه های مختلف است تا با ارتقاء فرهنگ در میان افراد بشر، جامعه را به سمت خردورزی و نهایتا سعادتمندی سوق دهد. انسان صاحب فرهنگ کردار و گفتارش بر مبنای صداقتف تقوا و خردمندی است و تا جاییکه امکان دارد سعی می کند هم خود از زشتی ها بپرهیزد و هم دیگران را از آن منع کند. دگرخواهی و غمخوار دیگران بودن هم از خصایل ارزشمند انسان های بافرهنگ و اصیل است.
هر چه قدر افراد یک جامعه در زمینه ی فرهنگی به پیشرفت قابل ملاحظه ای برسند قطع به یقین در سطوح اجتماعی دیگر نیز می توانند پیشرفت کنند و از رکود و سستی و نخوت به پویایی و نشاط برسند.
فرهنگ در یک جامعه حاصل نخواهد شد مگر اینکه منفعت جمعی بر منفعت شخصی و فردی ارجح باشد. تنها در این صورت است که جلوی بسیاری از ناهنجاری های اخلاقی و اجتماعی که نشان از بی فرهنگی استف گرفته شده و جامعه به سمت آرامش و سعادتمندی پیش خواهد رفت.