"وفای به عهد"
در بیست کیلومتری شهر رشت مرکز استان گیلان ناحیه ای بسیار زیبای جنگلی به نام سراوان حدود چهل سال پیش " شاهد یک اقدام نابخردانه بود و آن هم پاک تراشی بیست هکتاری جنگل هیرکانی برای انباشت زباله" درنظر گرفته شد.!؟
مردم خوب ایران استان گیلان را به سرسبزی، آرامش، دل انگیزی ، ساحل و جنگل به خصوص جنگلهای طبیعی و دیرینه هیرکانی و چشم نوازی جنگلهای انبوه و دریا می‌شناسند به خصوص آنکه این ناحیه ی خاص از سرزمین پهناور ایران مردمی بی نظیر، مهمان نواز دارد و مرکز آن ” شهر رشت ” به عنوان شهر خلاق خوراکی ثبت شده و قرار است شهر جهانی صنایع دستی بشود.
اینکه در سال 1400 به گفته مسئولان گردشگری بیش از 50 میلیون نفر از مردم سراسر کشور و گردشگران خارجی از استان و دیدنی ها آن بهره و لذت بردند، ریشه در همین زیبایی های فوق العاده ، مردم خوب ، مهمان نوازی و دیگر شاخصه های برجسته اش دارد.
متاسفانه 38 سال قبل به موازات همه زیبایی های خدادادی و مثال زدنی ، جنگل های هیرکانی منطقه سراوان در بیست کیلومتری شهر رشت به افرادی سپرده شد و آن هم اجازه ریختن زباله های چندین شهر در این ناحیه رویایی بود.
معلوم نیست کدام آدم بی تدبیری در آن شرایط ” در کدام مجموعه و سازمانی به خود جرائت و اجازه این کار ناپسند را داد ” ریختن میلیون ها تن زباله در قلب جنگل های زیبا!! ” و همانا بهتر که برای ما معلوم نیست.
نخست آنکه این تراژدی محیط زیستی نباید هرگز در سراوان رقم می خورد و در حالت دوم مدیران وقت چنانچه در همان دوره زمانی به جای پاک تراشی جنگل های ارزشمند با دلار هفت یا هشت هزار تومانی کارخانه های تولید کود آلی و زباله سوز را تاسیس می کردند ، استان و شهر رشت شاهد چنین فاجعه ای سخت و صرف هزینه های سنگین نبود.
گویی تا امروز و در آخرین روزها و ساعات اسفند ماه سال 1401 همه هجده استاندار و عده زیادی ازفرماندارهای مرکز استان و 55 شهردار درشهررشت این فاجعه را ندیدند یا نادیده انگاشتند.
در سه دهه اخیر یک مقام در مرکز استان عقیده داشت، زباله ها در مناطق مختلف استان توزیع و انباشته شود و دیگری اظهار می کرد، پسماند را به بیرون از استان منتقل کنیم و آن دیگری هم معتقد بود، از کشورهای پیشرفته دستگاه های زباله سوز وارد و مشکل پسماند را برای همیشه حل کنیم، اما همه این اظهار نظرهای مثلا کارشناسی و مدیریتی در حد حرف باقی ماند!.
جالب تر آنکه در این راستا برخی استاندارها و فرماندارهای بومی و غیر بومی شهر رشت در مدت مسئولیت هیچ اشاره ای به این فاجعه ضد مردمی و ضد محیط زیست و جنگل های هیرکانی و زیبای منطقه سراوان نکردند و بعضی برای رفع مسئولیت کارهای نمایشی انجام دادند و متاسفانه رسانه هایی غیر حرفه ای این اظهار نظرها را بازتاب دادند.؟!
عده ای از مسئولان زیست محیطی ، اجرایی ، تشکل ها و مدیران قضایی و نمایندگان مجلس در سنوات گذشته فقط و فقط بدون آنکه درصدد حل مشکل باشند یا ازتهران برای این معضل اعتبارجذب کنند و یا ….تنها درتریبون ها و مصاحبه هایشان انتقاد کردند و توپ را در زمین مسئولان اجرایی و مدیریت های شهری انداختند و حتی به اندازه سهم خود تحرک نداشتند.!
یکی از نمایندگان مرکز استان در این باره چند مرحله اظهار نظر کرد که شیرابه پسماندها آب های زیر زمینی را آلوده کرده ، بوی تعفن شدید و ازدیاد حشرات زندگی عادی را از مردم منطقه سلب و بستر خاک نیز آلوده شده است اما هرگز نگفت بعنوان یک مسئول و قانون گذار برای حل مشکل چه حرکت و اقدام و تحرکی فردی یا جمعی انجام داده اند.!
و اما……………..
اما در سال های اخیر حرکت های هر چند محدودی در این زمینه آغاز شد و بسیاری از مسئولان اغلب به خواست مقام های کشوری و فشارهای افکار عمومی در مرکز استان پای کار آمدند و نبرد تدریجی با ادامه تخریب جنگل و محیط زیست ” شیرابه های سمی ” به نوعی شروع شد.
به تازگی در نیمه دوم اسفند ماه از معاون وزیر کشور در رسانه ها نقل شد که برای زباله های خشک مرکز استان مکانی مشخص گردید و تا تکمیل کارخانه زباله سوز این نوع زباله به آن محل انتقال داده می شود.
گفته می شود در منطقه ای بسیار دور از آبادی ها و سکونت خانواده ها د ریک شهرستان جنوبی استان در دل کوههای بی آب و علف که مشکلی برای محیط زیست و مردم ایجاد نمی کند ، زباله های خشک به صورت موقت انباشته می شوند تا پایان سال آینده که پیمانکار وعده کامل کردن کارخانه زباله سوز را داده آن بخش از زباله منتقل و به این کارخانه حمل شود.
چرا شاهکاری ماندگار انجام شد؟
با انتصاب دکتر اسدالله عباسی به عنوان استاندار گیلان حدود16 ماه پیش تحرکات برای حل مشکل بزرگ پسماند سراوان به صورت انقلابی و مستمر آغاز شد، به خصوص آنکه رئیس جمهوری محترم در سفربه گیلان نسبت به حل معضل پسماند تاکید کرد.
رئیس دولت سیزدهم قول داد تا پایان امسال ” 1401″ هیچ زباله ای به سراوان سرازیر نشود و به طور طبیعی استاندار گیلان را مامور و مسئول نظارت بر اجرا و انجام این امر مهم کرد.
استاندار گیلان هم از همان ابتدا آستین همت را بالا زد و کمیسیون مربوطه مجلس را به استان دعوت و بعد با پیگیری ایشان رئیس سازمان محیط زیست و رئیس مجلس و دیگر مقام های کشور به منطقه آمدند و اغلب این مسئولان نظام از منطقه سراوان دیدن و البته که بسیار ” حیرت” کردند.
این همه زباله در قلب جنگل در سطحی بیش از هفت هکتار و ارتفاع یا عمق بیش از 120متر با چه تدبیری انجام شد” ؟
مردم و رسانه ها فراموش نمی کنند که دکتر عباسی علاوه بر بازدید خود و معاونان استاندار از این منطقه و تشکیل نشست های مکرر – یک جلسه کارگروه محیط زیست را در محوطه دفنگاه زباله سراوان برگزار کرد.
دکتر عباسی با همدلی های رئیس کل دادگستری استان، مدیریت شهری رشت ، رئیس شورای شهر و مدیر کل محیط زیست و برخی نمایندگان استانی در خانه ملت و صد البته به دلیل ارتباط های مناسبی که شخصا به دلیل حضور 12 ساله در مجلس شورای اسلامی و مقام عالی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی با بسیاری از مقام های نظام داشتند به دنبال تامین امکانات و جذب اعتبارات خواب و آرام نداشت و الحق بودجه های خوب و مناسبی در چندین بخش از جمله در بخش پسماند به سمت استان گیلان سرازیر شد و هنوز هم به اعتباراتی در این راستا نیاز است.
اکنون در آخرین روزهای سال 1401 در حالی که 26 اسفند ماه سال 1400 استاندار گیلان قول داده بود از سرازیر شدن زباله به منطقه سراوان جلوگیری خواهد شد ،خوشبختانه این مهم در آخرین روزهای سال 1401 انجام شد.
در حالی که طی سال های متمادی زباله های 17 شهر گیلان به سراوان رشت وارد می شد هم اکنون از حجم ورود این زباله ها از نظر تولید و انتقال کم نشده و روزانه بیش از یک هزار تن زباله تر و خشک وارد مرکز استان می شود .گفته می شود، در حدود یک سال و نیم گذشته دو واحد به واحدهای موجود کارخانه تبدیل زباله به کود آلی در لاکان رشت اضافه شده است و بیش از نیمی از زباله های ” افزون بر 500 تن” در این کارخانه توسط کارگران زحمتکش جداسازی و زباله های تر به خوبی به کود آلی تبدیل می شود.
نصف دیگر زباله ها ( زباله خشک) هم یک بخش زیادی تبدیل و بخش کمتری هم منتظر کامل شدن کارخانه زباله سوز است.
پیمانکار اجرای این پروژه متعهد شده است طی چند ماه آینده و در نیمه دوم سال آینده کارخانه زباله سوز که هم اکنون بیش از بیست در صد پیشرفت کار دارد راه اندازی و مشکل زباله شهرهای مختلف از جمله رشت مرکز استان به طور کامل حل شود.
به موازات این اقدام های شایسته ، واحد تصفیه شیرابه های زباله های موجود در پایین دست ایجاد و به تدریج شیرابه ها را به آب مورد نیاز در کشاورزی تبدیل می کند که این پروژه هم با شتاب در حال تکمیل شدن است.
این شیرابه در دو بخش، یک قسمت به سفره های زیر زمینی نفوذ و آب های زیر سطحی را آلوده می کرد و بخش دیگر روانه آب های جاری شده و منابع رو سطحی ابی را آلوده می کرد که با این اقدام هر دو بخش به شدت کاهش یافته و پیگیری های لازم از سوی محیط زیست استان و مدیران اجرایی ادامه دارد.
آنچه روز سه شنبه 23 اسفند رقم خورد……
استاندار گیلان امروز به همراه اعضای شورای تامین استان از طرح ساماندهی محل دفن زباله سراوان و طرح توسعه کارخانه کود آلی رشت بازدید و با وجود همه کارهای انجام شده بار دیگر به صراحت بر لزوم تحقق برنامه های دولت و اهداف پیش بینی شده بر اساس مطالبات و انتظارات مردم تاکید کرد.
دکتر اسدالله عباسی ابتدا به همراه حجت الاسلام والمسلمین حمزه خلیلی رئیس کل دادگستری و اعضای شورای تامین استان ابتدا در محل اجرای طرح ساماندهی لندفیل سراوان حضور یافت و از نزدیک در جریان محو نمودن آثار زباله های دفن شده در سنوات گذشته قرار گرفت و پس از آن از مراحل اجرای طرح دیواره بندی محوطه انباشت زباله و تصفیه خانه شیرابه ی زباله های سراوان دیدن کردند.
در این بازدید مشخص شد ، پیمانکار مربوطه طی چهار ماه گذشته، چهار و نیم هکتار از 7 هکتار محوطه بالای انباشت زباله سراوان را با خاک طبیعی محوطه سازی و آماده کاشت نهال و رویش گیاهان طبیعی کرده است.
استاندار گیلان در این بازدید با بیان اینکه در حال حاضر پیمانکار برای محوطه سازی قسمت بالایی منطقه انباشت زباله، بیش از پنج درصد از برنامه زمانبندی جلوتر است، افزود: انتظار می رود پیشرفت کار ساماندهی لندفیل سراوان با همین جدیت و سرعت دنبال و تداوم یابد تا علاوه بر ساماندهی محیطی، زمینه کاهش شیرابه و همچنین تصفیه کامل آن فراهم آید.
استاندار در راس اعضای شورای تامین گیلان پس از بازدید میدانی از منطقه سراوان ، در محل کارخانه ی کودآلی لاکان رشت حضور یافتند و از نزدیک در جریان نحوه اتمام و بهره برداری از خط دوم این کارخانه قرار گرفتند.
دکتر عباسی در این بازدید دستورات لازم جهت گره گشایی از آخرین فرایندهای اجرای طرح و نصب تجهیزات و دستگاه های مرتبط را صادر کرد
*رئیس شورای شهر رشت:
حمایت های به موقع استاندار گیلان موجب رفع مشکلات سراوان شده است
رئیس شورای اسلامی شهر رشت با اشاره به دوران فعالیت سرپرست شهرداری رشت تصریح کرد: طی دوران سرپرستی در شهرداری اتفاقات خوبی در شهر رقم خورده است که به عنوان مثال در بخش دفنگاه سراوان که یکی از معضلات اساسی شهر رشت است و استاندار گیلان نیز برای رفع مشکلات بسیار حمایت و همراهی داشته و دارند ، با برنامه ریزی‌های انجام شده و پیگیری های لازم بسیار جلوتر هستیم و امیدواریم یک بار و برای همیشه این معضل برطرف شود.
واثق کارگرنیا به راه اندازی دو فاز جدید کارخانه کودآلی اشاره کرد و گفت: طی چند روز آینده بهره برداری از این دو فاز جدید انجام می‌شود و با راه اندازی این دو فاز روزانه یکهزار تن زباله در این کارخانه تفکیک و تبدیل می‌شود که یک اتفاق بسیار خوب برای رشت است.
امید است با این تحرکات قابل تحسین مدیران استانی به خصوص استاندار گیلان و با ورود شهردار جدید رشت ” دکترشوقی” که منتظر نظر تایید وزارت کشور برای شروع خدمت به شهروندان است، این معضل چهل ساله به صورت کامل حل و پیامد آن الودگی دو رودخانه جاری در مرکز شهر رشت برطرف شود.
چهره های منتقد استانی ، رسانه های همراه و مستقل و منتقد ، نماینده ها مردم مرکز استان و سراسر گیلان در خانه ملت ، صاحب نظران ، مدیران شهری، تشکل های محیط زیستی و صاحبان تربیون ها با این اقدام ها و عملکردهای مدیران استانی و در صدر آنها تلاشهای استاندار گیلان ، انشا أ الله در روزها ، هفته ها و ماههای آینده برای خدمت به مردم شریف منطقه و حل مشکلات و رفع عقب ماندگی ها منصفانه و بی طرفانه همدلی، همراهی و هم اندیشی کنند. انشاء الله
دکتر عباسی بر لزوم اتمام هرچه سریعتر دیواره سازی قسمت زیرین انباشت زباله سراوان تاکید کرد و افزود: اتمام این دیواره سازی، سیمای کلی طرح را در راستای احیای طبیعی فضا تکمیل می کند و موجب می شود آسیب های محیط زیستی ناشی از دفع غیر بهداشتی زباله در سراوان ترمیم شود
* به وعده خود با مردم صادق هستیم
استاندار گیلان به متولیان شهری و شهرداری تاکید کرد ، هرچه سریع تر فرایند کاشت نهال و احیای پوشش های گیاهی را در چهار و نیم هکتار از فضای آماده شده بر روی لندفیل سراوان آغاز شود.
وی با بیان اینکه دولت سیزدهم به تحقق وعده های داده شده صادق است ” اشاره به قول رئیس دولت سیزدهم و تعهدی که در ورود به استان داده بود” ، ادامه داد: طبق وعده ای که به مردم این منطقه داده شد در روزهای آتی درختکاری در سراوان آغاز می شود و این منطقه را به طبیعت برمی گردانیم.
نماینده عالی دولت در گیلان یاد آور شد: در راستای عمل به قول خود پس از طی فرآیند تعیین پیمانکار از آبان ماه امسال، با مشخص شدن پیمانکار کار در این منطقه آغاز شد.
وی تصریح کرد: مصالح و امکانات در اختیار پیمانکار قرار گرفته و شیرابه ها در حال کنترل است و هم اکنون دو خط تولید کود آلی نیز به مجموعه اضافه و پردازش شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
دکتر عباسی اضافه کرد: در مورد تفکیک زباله از مبدا نیز اقدامات خوبی انجام شده که امیدواریم با همکاری مردم بتوانیم 100 درصد تفکیک زباله از مبدا را اجرایی کنیم.
استاندار گیلان یاد آوری کرد: برای تثبیت کار و جلوگیری از اقدامات شتابزده باید چاه های خروج گاز و شیرابه تعبیه شود و نباید بعد از اتمام کار محل فورا به حال خود رها شود؛ و طبیعی است که باید در این خصوص پاسخگو باشیم.
وی پیشرفت کار را رضایت بخش اعلام کرد و افزود: نسبت به زمانی که داریم وضعیت کار رضایت بخش بوده و با سرعت دهی به کار می خواهیم با حداکثر امکانات ساماندهی این منطقه را در کمترین زمان ممکن به پایان برسانیم.
نماینده ولی فقیه در استان گیلان و امام جمعه رشت هم اوایل بهمن ماه امسال در جریان بازدید از منطقه سراوان رشت از اقدام های مسئولان به خصوص استاندار و پیشرفت کارها ابراز رضایت و خشنودی کرده بود.
استاندار گیلان با تشکر از همراهی مردم سروان به دلیل آسیب هایی که طی سالیان متمادی تحمل کرده اند، گفت: با تشکیل دولت سیزدهم و دستور رئیس محترم جمهوری ، بازدید وزیر محترم کشور و به کارگیری همه ظرفیت‌ها همکاری دستگاه‌ها و نهادها برای جلوگیری از ورود زباله اقدام به حلقه بندی دسته ها اعم از تفکیک زباله از مبداء، کود عالی، بهسازی و ساماندهی شیرابه ها کردیم تا براساس زمانبندی تعیین شده کار پایان یابد و دیگر زباله ای به این محل وارد نشود.
استاندار گیلان زمانبندنی اتمام این پروژه را یک ساله اعلام کرد و افزود: امکان تاخیر در اتمام پروژه به دلایل مختلف وجود دارد، اما به این معنا نیست که کار معطل می ماند بلکه با افزایش نیروی کار و ماشین آلات این اقدامات باید با شتاب انجام شود.
*رئیس کل دادگستری گیلان:
تداوم روند اقدامات مسئولان در حوزه پسماند و محیط زیست به حصول نتایج مطلوب منتهی می شود
رییس کل دادگستری گیلان نیز در این بازدید با قدردانی از تلاش های صورت گرفته در خصوص ساماندهی محل دفع زباله سراوان، تدابیر استاندار در این خصوص را ستود و ادامه این روند را منجر به بازگشت آن به دامان طبیعت و پاسخی درخور به مطالبات مردم منطقه دانست.
وی افزود: درحال حاضر شرایط فعلی لندفیل سراوان بسیار متفاوت تر از گذشته است و ادامه این روند می تواند یکی از اولویت های مهم استان در حوزه پسماند و محیط زیست را به حصول نتایج مطلوب منتهی سازد.
حجت الاسلام والمسلمین حمزه خلیلی همچنین خطاب به پیمانکاران فعال در طرح های ساماندهی لندفیل سراوان و طرح توسعه کارخانه ی کود آلی رشت گفت: هرگونه اهمال و اخلال در روند تحقق اهداف پیش بینی شده که منجر به نارضایتی عمومی شود، مصداق ترک فعل است
*دادستان مرکز گیلان:
روند احیا و بازسازی محل دفن زباله سراوان امیدبخش و مطابق با وعده ها است
سید مهدی فلاح میری، دادستان مرکز استان نیز به عنوان مدعی العموم، روند احیا و بازسازی محل دفن زباله ی سراوان را امیدبخش و مطابق با وعده های ارایه شده دانست و با تاکید بر اینکه دستگاه قضایی تا پایان فرایند کار و در راستای احقاق مطالبات بحق مردم، طرح ساماندهی زباله در سراوان را پیگیری خواهد کرد ، افزود: در حال حاضر مجموعه دست اندرکاران و متولیان امر با جدیت در تلاشند تا برنامه های پیش بینی شده در این طرح را طبق تاکیدات استاندار عملی و موجبات رضایت عمومی و احیای طبیعت منطقه را همراه با کاهش آلایندگی های محیط زیستی فراهم کنند.