تابناک فارس به نقل از سیری در ایران:عمارت کلاهفرنگی در دوره کریمخان زند بنا شده و محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است. نام دیگر آن را باغ حکومتی گفته اند. نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی است، با تزئینات کاشی نگارههای گل و مرغ و در بالای عمارت اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کرده اند. فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی وچهار شاه نشین جانبی است. اکنون عمارت کلاهفرنگی جایگاه موزه پارس است و آثار تاریخی و هنری متنوعی از قبل از اسلام تا بعد از اسلام – از جمله مربوط به دوره زندیه- در آن به نمایش در آمده است.
این عمارت به صورت هشت ضلعی بوده و بوسیله ازاره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری با نقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنه های الهام گرفته از قصه ها و داستان های قدیمی تزیین شده است. داخل بنا شامل یک تالار، مرکزی گنبد دار و چهار شاه نشین جانبی است که در حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد. چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است.
در عمارت کلاه فرنگی شیراز چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است. فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی وچهار شاه نشین جانبی است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است.
پس از مرگ کریم خان وی را در اینجا به خاک سپردند و آغا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینه توزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوانهای وی را به کاخ گلستان منتقل کردند. و مجدداً در زمان رضا شاه استخوانها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد. این عمارت در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان اولین موزه شهرستان های کشور با نام موزه پارس مشغول به فعالیت شد.
این عمارت در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان اولین موزه شهرستان های کشور با نام موزه پارس مشغول به فعالیت شد. آثار و اشیا موجود در آن، شامل اشیا ماقبل تاریخ و دوران اسلامی است.
موزه پارس
موزه پارس در سال 1315 در عمارت کلاه فرنگی شیراز که در باغ نظر قرار دارد تاسیس شد. آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم می شود.
از جمله آثار موجود در این موزه ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلو های نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف میباشد.
برخی از اشیا موزه عبارتند از:
تعدادی از قرآنهای تاریخی؛ به خطی منسوب به امیرالمؤمنین علی (ع)، امام حسن (ع)، امام صادق (ع) و چند تن از صحابه پیامبر (ص) و تابعین ایشان که در گذشته در مسجد عتیق شیراز نگهداری میشد در موزه نمایش داده میشود. در میان قرآنهای این موزه میتوان به دو قرآن منحصر به فرد اشاره کرد که در مخزن موزه نگهداری میشود. یکی از این قرآنها خط عثمان خلیفه سوم است که چندین قطره خون وی، به هنگام قتلش روی آن ریخته شده است. قرآن دیگر یکی از قرآنهایی است که در قرن ششم در دروازه قرآن گذاشته شده بود.
ظروف مربوط به دوره هاى پیش از اسلام، سلجوقیان و صفویه و همچنین شمشیر شخصى کریمخان زند که دو بیت زیر بر آن نوشته شده است:
این تیغ که شیر فلکش نخجیر است شمشیر وکیل، آن شه کشورگیر است
پیوسته کلید فتح دارد در دست آن دست که بر قبضهى این شمشیر است
قلیان مینا کارى فلزى؛ متعلق به کریمخان، اشیا متعلق به کریم خان زند از جمله شمشیر وی، تابلوی تصویر کریم خان زند، اشیا لاکی، کتب خطی، سکه های زندیه، قلمدان های دوره زندیه، قابهای آینه، از سایر اشیای این موزه شهر شیراز است.
تعدادی تابلوى نفیس، آثار و اشیا موزه از دورانهای مختلف تاریخی انتخاب شدهاند. تابلوهایی از نقاشان بنام قرن دهم و یازدهم همراه با چند نقاشی از لطفعلی صورتگر نقاش قرن سیزدهم.
قباله ازدواج مستوفی الممالک: قباله های ازدواج از قرون یازدهم و دوازدهم و تصاویری از کریم خان و لطفعلی خان زند نیز در این موزه به چشم می خورد که در میان آنها میتوان به قبالهای از ازدواج میرزا حسن مستوفی الممالک؛ یکی از رئیس الوزارهای مشهور تاریخ معاصر، اشاره کرد.
تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصیور کشیده شده اند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زنده است. همچنین آثار نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاشباشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته و میر مصور (شاگردان کمالالملک) به چشم می خورد.
آدرس : ایران، فارس، شیراز، میانه بازار وکیل و ارگ کریم خانی، عمارت کلاه فرنگی
—————————————————————————————————————————————————————————————————-
عمارت کلاه فرنگی آرامگاه وکیل در میان باغ زیبایی به نام باغ نظر در شهر شیراز بنا شده است.
باغ نظر، باغ موزه پارس، باغ شاهزاده، عمارت کلاه فرنگی، آرامگاه وکیل، عمارت چهارفصل یا باغ حکومتی نامهای دیگر این ابنیه تاریخی دوره زندیه شهر شیراز است.
در زمان حکومت زندیه، این عمارت باشکوه محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است.
این عمارت که از آثار دوره کریمخان زند است، به صورت هشت ضلعی ساخته شده و بوسیله ازاره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری با نقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنههای الهام گرفته از قصهها و داستانهای قدیمی تزیین شده است.
داخل بنا شامل یک تالار مرکزی گنبددار و چهار شاه نشین جانبی است که در حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد.
خارج بنا نیز دارای تزیینات کاشیکاری و داخلش نقاشیها و مقرنسکاریهایی دارد. داخل عمارت حوضی از مرمر و چهار شاهنشین و اتاقهایی در چهارگوشه قراردارد.
فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی و چهار شاه نشین جانبی است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است. عمارت کلاه فرنگی وکیل شیراز – فارس
در بالای عمارت اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کرده اند، این نگارهها به قرنیه در چهار ضلع منظره شکارگاه و روایت بر تخت نشستن حضرت سلیمان را نشان می دهد.
چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است.
داخل بنا شامل یک تالار، مرکزی گنبددار و چهار شاه نشین جانبی است که حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد. در وسط تالار حوض مرمرینی وجود دارد که نقطه مرکزی آن است .
سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها، میان طاق ها، مقرنسکاریها و طاقچهها است که تمامی نقوش داخل عمارت مشتمل بر طرح های اسلیمی و گل و مرغ می باشد و در میان تالار یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر قرار دارد.
بنا به وصیت کریم خان زند (وکیل الرعایا)، جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نیز نامیدند.
پس از مرگ کریمخان وی را در اینجا به خاک سپردند و آقا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینه توزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوان های او را به کاخ گلستان منتقل کردند و مجدداً در زمان پهلوی اول استخوان ها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد.
ظاهراً مقبرۀ کریمخان زند که به دستور آقا محمدخان قاجار نبش قبر شد، در شاهنشین شرقی قرار داشته است.
عمارت کلاه فرنگی وکیل از سال 1315 شمسی به موزه تبدیل و عنوان موزه پارس بر آن نهاده شد. آثار و اشیا موجود در آن، شامل اشیاء ماقبل تاریخ و دوران اسلامی است که از جمله این آثار؛ ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلوهای نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می باشد.