به گزارش تابناک
یزد،محله وقتالساعت در کنار مسجد جامع کبیر قرار گرفته و از شمال به محله
بازارنو، از جنوب به مسجد جامع کبیر، از شرق به خیابان امام خمینی(ره) و از
غرب به محلههای شاه ابوالقاسم و چهار سوق محدود میشود.
از نوشتههای تاریخنویسان چنین بر میآید که هسته اولیه محله وقتالساعت
در نیمه نخست قرن هشتم هجری، با ایجاد میدانی به همین نام شکل گرفته است.
این محله از محلههای فرهنگی یزد است و بناهایی مانند مدرسه رکنیه،
رصدخانه، میدان وقتالساعت، خانقاه رشیدی، بازار کاغذیان، خانه حظیرهای،
خانه وزیری و خانه شکوهی در آن قرار دارد.
مسجد شیخیها، مسجد وزیری، آب انبار وزیر، کارگاه شعربافی، بارگاه سید
رکنالدین و مدرسه محمودشاهی که امروزه به میدانی برای عزاداری امامحسین
(ع) تبدیل شده، از دیگر بناهای شاخص این محله است.
محله وقتالساعت یزد، محلهای قدیمی در مسیر گردشگری استان در بافت
تاریخی است. گذر از کوچههای مشرف بر محله حاکی از این است که خانههای
قدیمی بسیاری در این محله مورد بیمهری قرار گرفتهاند. تعداد خانههای
ارزشمند، ولی فرسوده در این محله بسیار است و همین، انگیزهای شده برای
بخشخصوصی که با همکاری سازمان میراث فرهنگی برای احیا و رونق دوباره این
محله اقدام کند.
روزنامه همشهری برای بررسی مشکلات محلههای شهر یزد این بار به محله قدیمی
وقتالساعت میپردازد و همزمان با آشنا شدن با مشکلات مردم این محله،
پاسخهای مسئولان در این موارد را جویا شده است.
خواستههای ساکنان محله
وقتالساعت امکانات ندارد
یکی از اهالی محله وقتالساعت با اشاره به کمبودهای محله، میگوید: 40 سال
در این محله زندگی میکنیم. وقتالساعت منطقه خوبی برای حضور گردشگران
محسوب میشود اما از نظر امکانات بسیار ضعیف است. «مرضیه پرهیزگار»
میافزاید: برخی خانههای ارزشمند این محله از سوی مالک و اداره میراث
فرهنگی تخریب شد و همچنان برخی بناهای دیگر در معرض نابودی است. به گفته
وی، این محله به کفسازی دارد و معابر آن نیز فرسوده شدهاست. آنگونه که وی
میگوید، اگر همینطور پیش برود، مردم محله، انگیزه خود را برای ماندن در
این منطقه از دست خواهند داد و در آیندهای نزدیک این محله خالی از سکنه
خواهد شد.
انباشت زباله در مخروبههای محله
«سارا منتظری» از دیگر ساکنان محله میگوید: مهمترین مشکل محلههای
قدیمی، نبود امکانات لازم برای رفت و آمد در کوچههای پیچ در پیچ محله
است. وی تاکید میکند: لازم است مسئولان چارهای بیندیشند تا هنگام بروز
بیماری و بحران، این مشکل به چشم نیاید. منتظری میافزاید: جمعآوری
زبالههای محله نیز به درستی انجام نمیشود چرا که خودروهای حمل زباله،
قادر به ورود به برخی از کوچههای کم عرض این محله نیستند. وی با بیان
اینکه این شرایط اهالی را به رها کردن زبالهها در مخروبههای محله وا
میدارد، میگوید: شهرداری باید برای حل این مشکل راهکار جدیدی بیندیشد. به
گفته این شهروند، برخی معابر محله به روشنایی و تابلوهای راهنمایی نیاز
دارد و لازم است مسئولان شهری در این مورد نیز اقدام کنند.
نیاز محله به تهیه طرح و نقشه توسعه
یکی دیگر از ساکنان محله وقتالساعت میگوید: این محله جزو شاخصترین
محلههای بافت تاریخی استان است اما متاسفانه مسئولان شهرداری ناحیه تاریخی
و میراث فرهنگی، فعالیت عمرانی خاصی برای زیباسازی محله انجام ندادهاند؛
چراکه محله از نظر خدمات شهری و رفاهی دچار کاستی است. «رضانظری»
میافزاید: هم آسفالت و هم معابر محله فرسوده است. چالههای بسیاری در
کوچههای این محله است. کافیاست کمترین بارندگی رخ دهد تا مردم محله را با
مشکل آبگرفتگی مواجه کند. وی میگوید: خانههای متروکه این محله بسیار است
اما مالکان این خانهها حاضر نیستند آنها را تغییر کاربری دهند یا حتی
مرمت کرده و در اختیار افرادی قراردهند که علاقهمند به زندگی در این محله
هستند. به گفته نظری، مسئولان شهرسازی، شهرداری و میراث باید اقدامی برای
رونق بخشی بیشتر به محله اقدامی انجام دهند و نقشهای تهیه کنند که این کار
هم برای گردشگران هم اهمیت خواهد داشت. وی میافزاید: در این محله بناهای
شاخصی قرار دارد که تنها نام میراث فرهنگی را یدک میکشد. هر ساله با
نزدیکشدن به نوروز اقداماتی برای ساماندهی برخی نقاط انجام میشود در حالی
که برای ایجاد تغییرات باید برنامهریزی بلندمدت کرد.
کمبود فضای سبزمشکل محلههای تاریخی
یک بانوی مسن ساکن محله وقتالساعت نیز با ذکر این مشکل که بیشتر محلههای
قدیمی یزد از نبود فضای سبز محروم هستند میگوید: باید برای این محله که
گردشگران بسیاری در طول سال دارد فضای سبزی اختصاص داده شود.
«مهدیهالسادات رکنی» میافزاید:حفر چاه جذبی در برخی معابر این محله ضروری
است و اگر اقدامی صورت نگیرد، خانههای خشت و گلی منطقه آسیب خواهند دید.
وی ادامه میدهد: فرزندان ما زندگی در این محله را دوست دارند. این در حالی
است که پایین بودن امکانات رفاهی و امنیتی محله، ادامه زندگی در این محله
را دچار مشکل کرده است. این شهروند با بیان اینکه ساکنان این محله برای
حمل و نقل بیماران خود و دیگر حمل و نقلهای ضروری مشکل دارند، میافزاید:
باید به خواستههای ساکنان این محله رسیدگی شود.
مشکل تردد ساکنان
یکی از ساکنان با اشاره به بازدید زیاد گردشگران از محله، میگوید: این
محله یکی از پر ترافیکترین محلههای گردشگرپذیر است، اما اقدامات
انجامشده در شان محله نیست. «سمانه دهقان منشادی» تاکید میکند: ساکنان
این محله توقع دارند که محله وقتالساعت مانند یک عروس خوش سیما در بافت
تاریخی بدرخشد که نیازمند عزم جدی مسئولان است. وی میافزاید:گردشگران در
این محله تردد میکنند و زمانی که گردشگرانی را میبینیم که به دلیل نبود
تابلوی راهنمایی با مشکل تردد مواجه میشوند، احساس خوبی نداریم. وی
میگوید: این محله از محلههای پر بازدید گردشگران است، اما اهالی آن ،
بهرهای از این مزیت نبردهاند. این شهروند میافزاید: مسئولان باید
برنامههای رفاهی و امنیتی برای محلههای قدیمی و تاریخی مانند وقتالساعت
درنظر بگیرند.
پاسخ مسئولان
نیاز به جذب سرمایههای بخشخصوصی
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان،
با تأکید بر رونق بومگردی در خانههای قدیمی میگوید: طرحی برای افزایش
خدمات توریستی و رونق محله در دست کار داریم. «محسن ذاکرینیا» ادامه
میدهد: در این طرح که با همکاری بخشخصوصی در حال تهیه است، خانههای
قدیمی بعد از واگذاری به بخشخصوصی به اقامتگاههای بومگردی تبدیل خواهند
شد. وی میافزاید: طرح و نقشه مصوب با مشارکت بخش خصوصی برای خانههای
قدیمی محله وقتالساعت نیز وجود دارد تا تغییر کاربری این خانهها نقطه
عطفی برای این محله و رونق آن باشد. به گفته این مسئول، اداره میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با جلب مشارکت مردم و ایجاد انگیزه
برای سرمایهگذاری، این خانهها را مرمت و به خانههای توریستی تبدیل
میکند. وی ادامه میدهد: اکنون شهرداری با همکاری اداره میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری استان، کفسازی از محله وقتالساعت تا گذر فهادان را
در دست کار دارد. ذاکرینیا میگوید: این محله قرار است به عنوان پایلوت
جلب مشارکت بخشخصوصی مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
ارائه درخواست برای مرمت و بهسازی خانهها
مسئول امور عمرانی شهرداری ناحیه تاریخی یزد میگوید: شهرداری ناحیه
تاریخی یزد در سالجاری به کفسازی 5هزار مترمربع از معابر این محله اقدام
کرده است. «حسین حکیمیزاد» میافزاید: از جمله مهمترین طرحهای عمرانی
شهرداری ناحیه تاریخی در محله وقت الساعت، ایجاد یک پارکینگ درون محلهای،
روکش آسفالت کوچه تله خاکستری، ایجاد چاه جذبی بوده است. وی به اقدامات
انجام شده برای رفع خطر از معابر این محله اشاره میکند و میافزاید: از
دیگر اقدامات عمرانی در این محله قدیمی ، ایجاد یک محدوده فضای سبز است.
این مسئول میگوید: این محوطه تا پایان سال با تایید کارشناسان اداره کل
میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به بهرهبرداری خواهد رسید. وی
با اشاره به کفسازی کوچه امام حسینی در این محله، تاکید میکند: مردم محله
باید درخواست اقدامات عمرانی را برای مرمت و بهسازی این محله به شهرداری
ناحیه تاریخی ارائه کنند. مسئول امور عمرانی شهرداری ناحیه تاریخی یزد،
درباره ایجاد پارکینگ در محله میگوید: این محله پارکینگ درون محلهای دارد
و برای ایجاد یک پارکینگ دیگر، باید زمین مورد نظر از سوی شهرداری نیز
تملک و تسطیح شود. وی ادامه میدهد: طرح کفسازی این محله از مسجد جامع تا
وقتالساعت به عنوان یکی از مهمترین طرحهای عمرانی شهرداری ناحیه تاریخی و
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در دست اقدام است. به
گفته وی، سال گذشته 500 میلیون تومان اعتبار و امسال نیز 400 میلیون تومان
برای کفسازی و مرمت آسفالت این محله هزینه شده است. حکیمیزاده درباره رفع
خطر معابر این محله نیز میگوید: شهرداری در صورت مشاهده هرگونه تخریب در
محله، برای ایجاد امنیت و رفعخطر، به حصارکشی اقدام خواهد کرد.
ضرورت مشارکت ساکنان
مدیر ناحیه تاریخی شهرداری یزد با اشاره به لزوم مشارکت اهالی برای احیای
محله، میگوید: برای ارتقای حوزههای اجتماعی و فرهنگی این محله طرحی با
همکاری شهرداری و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهیه
شده است. «سیدمحمود کشفیپور» هدف از تهیه این طرح را ارتقای محلههای
قدیمی در حوزههای فرهنگی و اجتماعی عنوان میکند و میافزاید: محله
وقتالساعت به عنوان پایلوت اجرای این طرح انتخاب شده است. وی میافزاید:
این طرح امکان رفع نواقص شهری و ارتقای خدمات عمرانی در محلههای تاریخی را
فراهم میکند.
همشهری