تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، آنچه که این روزها در جای جای این استان مخابره میشود، شعلههای سرکش آتش است که تپه به تپه، کوه به کوه، مرتع به مرتع و شهرستان به شهرستان، ثروت طبیعی عظیم و خدادادی را میبلعد. آتشی که در مقابل اراده مردم طبیعت دوست این استان و پس از برجای گذاشتن خسارات سنگین، فروکش میکند، اما بر اثر جهالت و حماقت معدود افراد دیگر دوباره از منطقهای دیگر زبانه میکشد و روز از نو روزی از نو به بلعیدن طبیعت ادامه میدهد و باز هم هماوردی مردم و مسئولین استان را به نبرد نابرابر میطلبد.
شاید یکی از بدترین آتش سوزیهای چند سال اخیر، شعلههایی بود که طی چند روز اخیر به جان منطقه حفاظت شده خائیز افتاد و طی چند روز آنچنان از طبیعت و گیاهان و شاید جانوران ان سوزاند که تا عمق جان مردم این دیار غصه و غم حاکم شد، اما در مدتی که به گفته بسیاری از شاهدان و حتی در لفافه گفتن مسئولین، خوزستان استان همجوار که مبدا آتش سوزی بود حاضر به مشارکت نبودند و یا اینکه بسیار عادی از کنار آن میگذشتند، در کهگیلویه و بویراحمد، مردم و مسئولین به اندازه ارتفاع شرارههای آتش بالا و پایین میپریدند و مرثیه میخواندند و کمک میطلبیدند و البته مردم طبیعت دوست هم هر چه داشتند از توان تا امکانات ابتدایی را به جنگ نابرابر با آتش سهمگین بردند و عاقبت هم در این هماورد هر چند خسارت سنگینی را تحمل کردند، اما پیروز شدند.
در نشست اضطراری ستاد مدیریت بحران چه گذشت ؟
در شبی که تا قبل از آن گفته میشد کنترل آتش خائیز دیگر امکان ندارد، نشست اضطراری ستاد مدیریت بحران در نیمههای شب به ریاست استاندار برگزار شد و هدف از این نشست هم اخذ تصمیمات نهایی برای ممانعت از مرگ حتمی و پایان کار خائیز بود.
فیلم / چه کسی اولین خبر کنترل آتش را داد؟
در شب آخر که مرحله مرگ و زندگی جنگ برای خائیز بود، هر آنچه که کهگیلویه و بویراحمدیها داشتند را با امید فراوان به میدان بردند و فرماندهی میدانی این عملیات را مدیر کل مدیریت بحران بر عهده داشت که انصافا باید یک خسته نباشید به مدیریت میدانی وی داد چرا که وضعیت مقابله با آتش خائیز دقیقا در شب آخر به نقطه مرگ و زندگی برای این طبیعت زیبا رسیده بود.
طی چند روز جنگ نفس گیر ، نیروهای عمل کننده بارها تا مرحله مغلوبه شدن آتش رفته بودند، اما مجددا شرایط آب و هوایی شعلهها را از نقطهای دیگر فروزان میکرد.
در لحظات نفسگیر نشست، استاندار کهگیلویه و بویراحمد با فرمانده میدانی نبرد نابرابر یعنی علیرضا نیکروز، مدیر کل مدیریت بحران تماس گرفت و جزئیات میدان نبرد را سئوال کرد! نیکروز در پشت تلفن، اما از اراده قوی نیروهای میدانی خود سخن میگفت و اولین نوید پیروزیرا داد و گفت تا ساعاتی دیگر عملیات اطفا پایان می یابد و آتش مغلوب میشود!
همزمان با خبر امیدوار کننده مدیر کل مدیریت بحران تصاویر تلویزیونی که به صورت مستقیم از خائیز پخش میشد حکایت از شعلههای سرکش آتش میداد ولی نیکروز اصرار داشت که این تصاویر که شما میبینید احتمالا مربوط به درخت و درختچههایی است که در میانههای میدان آتش است و تاثیری بر اطفا حریق ندارد؛ که البته استاندار هم به فرمانده میدانی خود اعتماد بیشتری داشت تا تصاویر تلویزیونی و نهایتا هم مشخص شد که مدیر کل مدیریت بحران و نیروهای متعدد عمل کننده از مردمی تا کشوری و لشکری و بسیج کاملا موفق بودند و دقیقا ساعتی پساز پایان مکالمه استاندار و مدیر کل مدیریت بحران یعنی حدود ساعت ۳ بامداد آتش سرکش خائیز را خاموش کردند و در ادامه به پایش و مراقبت منطقه برای ممانعت از شعله کشیدن مجدد آتش پرداختند.
روایت میدان نبرد خائیز اززبان نیروهای میدان
یکی از امدادگران حاضر در عملیات اطفای حریق در کوه خاییز گفت: با چشمان خودم شاهد سوختن و خاکستر شدن شمار زیادی درخت جنگلی سبز بوده ام.
هادی سینایی افزود:مشاهده درختان سبزی که سالها زندگی کرده اند و حالا به خاک سیاه نشسته اند برای هر انسان طبیعت دوستی دردآور است.
وی تاکید کرد: فرار برخی از گونههای حیات وحش از پستانداران (کل وبز) گرفته تا خزندگانی مانند مار بخش دیگری از مشاهدات عینیش در حین عملیات اطفای حریق بوده است.
سینایی ادامه داد: زیباترین و در عین حال دردناکترین بخش مشاهدات عینی در آتش سوزی جنگلهای منطقه حفاظت شده خاییز را مردانی میداند که به علت نداشتن نقاب پوست صورتشان از حرارت در آتش آسیب میدید، اما از تلاش دست برنمی داشتند.
او تصریح کرد: تاولهای پاهای امدادگران به علت استفاده از کفشهای معمولی بخش دیگری از خاطراتش در این چند روز بوده است.
یکی دیگر از امدادگران حاضر در عملیات اطفای حریق خاییز میگوید: امدادگرانی که بدون توجه به شرایط سخت گرمای طاقت فرسای هوا و حرارت آتش در حال اطفای حریق بودند جلوهای از عشق به طبیعت ایران زمین است.
علی رحمانی تاکید میکند که اطفای حریق در شرایطی که حتی یک کمپ برای استراحت امدادگران پیش بینی نشده بود و افراد حتی برای نشستن و صرف غذا بیم عقرب گزیدگی داشتند کاری بود که تنها عاشقان طبیعت میتوانستند انجام دهند.
این امدادگر که از داوطلبان جوامع محلی برای اطفای حریق به خاییز آمده بود میگوید: هرگز افرادی که در وضعیت جسمانی حاصل از گرمازدگی شدید همچنان در حال کمک به خاموش کردن آتش بودند را فراموش نخواهم کرد.
او حمل هفت ساعت کوله پشتی و دستگاههای دمنده با روغن و سوخت مورد نیاز آن به وزن دستکم ۵۰ کیلوگرم در مسیری سخت گذر را مصداق اقدامی جهادی از سوی امدادگران مشارکت کننده در عملیات اطفای حریق این حادثه ذکر کرد.
امداد و نجات هشت مصدوم
مدیرعامل جمعیت هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد گفت:هشت امدادگر که حین عملیات اطفای حریق در کوه خائیز دچار گرمازدگی یا شکستگی دست و پا شده بودند، نجات یافتند.
کاظم فلاح دوست افزود: ۶ نفر از این امدادگران دچار گرمازدگی و ۲ نفر دست یا پای آنان بر اثر سقوط از ارتفاع شکسته شده بود.
وی ادامه داد: با توجه به گرمای شدید هوای منطقه و گرمای ناشی از شعله های آتش برخی امدادگران توان مقابله ندارند و دچار گرمازدگی میشوند.
فلاحی دوست بیان کرد: این مصدومان که از داوطلبان محلی بوده اند از سوی نجاتگران هلال احمر کمک رسانی و به پایین کوه منتقل شدند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: ۷۰ نیروی عملیاتی هلال احمر استان با ۱۳ دستگاه آمبولانس کار پشتیبانی از امدادگران اطفای حریق در کوه خائیز را به عهده دارند.
اعزام ۱۰ تکاور و گردانهای تیپ ۴۸ فتح به میدان
سردار حسن حکمتیان فرمانده تیپ ۴۸ فتح هم در خصوص عملیات نجات خائیز گفت : در پی در خواست مدیریت بحران شهرستان کهگیلویه و ستاد بحران استان مبنی بر کمک برای اطفای آتش سوزی گسترده در منطقه حفاظت شده خائیز، در همان لحظات اولیه ۴ گردان امام حسین علیه السلام با تجهیزات کامل از شهرستان های کهگیلویه، چرام و لنده به محل حادثه اعزام شدند.
وی افزود : با توجه به سطح وسیع آتش سوزی در خائیز مدیریت بحران استانداری استان از تیپ ۴۸ فتح درخواست کرد که با همه ظرفیت ها پای کار بیاید که در این راستا یک تیم تکاور ۱۰ نفره این یگان به منطقه اعزام و در ارتفاعات کوه خائیز مستقر شدند.
سردار حکمتیان ابراز داشت : پس از پایان عملیات اطفا حریق گردان های پشتیبانی رزم تیپ ۴۸ فتح از مرکز استان و گردان های امام حسین علیه السلام مناطق گرمسیری کار کنترل و پایش کامل مناطق دچار آتش سوزی خائیز را انجام دادند.
وی بیان کرد : خود را خادم مردم می دانیم و هر جایی که توان و تجهیزات تیپ ۴۸ نیازمندی احساس شود دریغ نخواهیم کرد.
درسهای آتش سوزی خاییز
آتش سوزی منطقه حفاظت شده خاییز در استان کهگیلویه وبویراحمد با همه خسارت هایش تقریبا مهار شده و عواقب جبران ناپذیری برای میراث طبیعی زاگرس به یادگار گذاشت، اما درس هایش باقی ماند که امید میرود عبرتی برای آینده باشد.
تامین بالگرد و هلیبرد نیروها در نخستین ساعتهای آتش سوزی اقدامی است که در صورت تحقق میتوانست خسارتهای این حادثه را به میزان چشمگیری کاهش دهد.
با توجه به مصدوم شدن چند نفر از امدادگران حین اطفای حریق در منطقه حفاظت شده خاییز تجهیز نیروهای مشارکت کننده به دستکش، کفش، نقاب صورت و سایر ملزومات شخصی از دیگر نیازهایی است که تامین آن به سلامت نیروهای مشارکت کننده در آتش سوزیهای جنگلها و مراتع کمک میکند.