رویترز در گزارشی نوشت: همانگونه که ایران و شش قدرت جهانی به سوی مستحکم ساختن توافقی قدم میگذارند که برنامه هستهای ایران را در عوض کاهش تحریم ها محدود میکند خود فرصتی مطلوب برای غربیهاست.
به گزارش تابناک یزد، ایالات متحده و همکاران
اروپایش با بازگرداندن ایران به آغوش اقتصاد جهانی، اتحاد ساختگی بین ایران
و روسیه را که در بلند پروازیهای هژمونیک مسکو حاکم است قطع میکند رقابت
بین مسکو و تهران به کاهش نفوذ روسیه در خاورمیانه، ظهور ایران و حتی حفظ
منافع بعدی اروپا میانجامد؛ زیرا ایران به دنبال جایگزینیهایی برای گاز
روسیه است.ایران و روسیه تاریخ پیچیده را که بر خاسته از پیشنه
امپریالیستی هر دو کشور است دارا هستند. در حقیقت در طی دو قرن گذشته ایران
بیشتر اراضی اش را به روسیه بیش از هر کشور دیگری واگذار کرده است. پس از
جنگ دوم جهانی اتحاد شوروی ثبات جنبشهای جدایی طلب را بر هم زده و انها را
به جدایی از استان اذربایجان تشویق کرد همانگونه که اکنون اکراین انجام
میکند ایران نیز در دهه 1980 مجاهدین افغان را در نبرد علیه شوروی حمایت
میکرد.ائتلاف اخیر ایران و روسیه بیشتر به یک ازدواج مصلحتی شبیه
است تا به یک همکاری واقعی. روسیه، ایران را به عنوان جاپای زئوپلتیک در
خلیج فارس دارای منابع غنی انرزی به کار میگیرد و انگتش در چشمان متحدان
ایالات متحده در منطقه فرو میکند. در عوض ایران از، قدرت وتو روسیها در
گردهماییهای بین المللی مانند سازمان ملل حداکثر استفاده را میبرد.ایران
کشوری است که با غرب در زمینههای مانند انرژی، تجارت و تولید قدرت
هستهای صلح آمیز در گیر است و دیگر روسیه را حافظ منافع خود نمیبیند.
اینکه ایران با غرب روابطی اسیب دیده و گزنده دارد که ایران را به سوی
ایجاد روابط سیاسی و تجاری و نظامی با روسیه سوق میدهد یک حقیقت است اما د
ربهترین حالت روابط مذکور هنوز هم شکنندهاند.شرکتهای روسی
موافقتنامههای را با ایران به امضا رسانده اند که کشش زیادی به بازارهای
ایران در بخشهای بحث برانگیزی مانند انرژی و قدرت هستهای نداشته است.
راکتور هستهای بوشهر که ساخت روسیه است مبتلا به تاخیرات و بالا رفتن بی
رویه هزینه ها شده است. در طی سال گذشته شرکتهای روسی در به امضا رساندن
تمام انواع موافقنامههای بلند مدت در هوانوردی، کشتیرانی تجاری و تجارت
بازرگانی بدون ترس از اینکه توسط شرکتهای برتر غربی به عنوان توافقی
هستهای کنار گذاشته شوند از خود سرعت نشان داده اند.روسیه و ایران
در انرژی بیش از سایر حوزههای که از اهمیت استراتژیک برخورارند منافع
رقابتی دارند. اگر ایران میتواند که نفت خود را بدون مانع توسط تحریمها
بفروشد منتهی به فشاری نزولی در قیمتهای جهانی نفت میشود و عامل اصلی
روسیه را آسیب میرساند.علاوه بر اینها ایران جایگاه دومین ذخایر
گاز طبیعی جهان را دارد که در نهایت در رقابت با روسیه تقاضای اروپا را
براورده میکند. در طی این سالها روسیه تقریبا 40 در صد از واردات گاز
اروپا را تامین کرده است اما استفاده مسکو از انرژی به عنوان سلاح و سیاست
خارجی رو به فزون جنگ طلبش باعث تقویت اتحادیه اروپا شده تا مصمم به
پیگیری تنوع انرژی باشند.اینک استراتژی گازی اتحادیه اروپا شامل
تعداد زیادی راه حل میباشد من جمله تحویل گاز از خط لولهای اذربایجان و
حتی دورتر تا ترکمنستان است. ذخایر وسیع و مجاور ایران به چالشگری احتمالی
برای بازارهای اروپایی میماند اما ایران با توجه به فقدان تاسیسات خط لوله
و سالها تحریم هرگز ظرفیت پذیرفتن این فرصت را نداشته است.ایران در عوض
عمدتا تحویل گاز را به همسایگان نزذیک تر خود مانند ترکیه، ارمنستان و
اذربایجان انتخاب کرده است.اخیرا مذاکراتی مجددا در مورد ساخت خط
لوله فارسی برای تامین گاز اروپا از ترکیه اشکار شده است. لیکن خوشیبینی
برای راه حلهای مقطی باید تعدیل شوند. خط لوله های پروژههای هزینه برداری
هستند که ده ها سال برای ساخت ان زمان میبرد و نیاز به ترکیب مطلوبی از
منافع تجاری، اراده سیاسی و سرمایههای تقریبا زیادی دارد. ایران مجبور
میشود که روابط سرد خود را با ترکیه که عامل تیره کننده این روابط جنگ در
سوریه است بهبود بخشد. ایران همچنین مجبور خواهد بود که شرایط
الزام آوری را به کنسرسیوم سرمایه گذاری که در اغاز از پذیرش ایران به
عنوان ریسک اکراه دارند پیشنهاد دهد. برنامههای ایران برای صادرات دورهای
گاز طبیعی مایع که تا به امروز توسط تحریم هاکنونی به تاخیر افتاده اند
نیز احتمال بازگشت ان وجود دارد. در حالیکه این پروژه ممکن است کمتر به
توافقات سیاسی به جای خط لوله فارسی متکی باشد اما نیاز برای فناوری و
سرمایه گذاری ضروری خواهد بود.اگر ایران به شرایط توافق هستهای
خود وفادار باشد به احتمال زیاد چنین حمایتهای را از غرب دریافت میکند به
جای اینکه از روسیه که در تنگنای مضیقه مالی است کمک دریافت کند. توافق قرب
الوقوع بین ایران و شش قدرت جهانی ظرفیت این را دارد که برای روسیه خسارتی
دام گونه باشد. غرب باید فرصت را مغتنم شمرده و ایران را ترغیب نماید تا
خود را از محور اقتصادی روسیه کنار بکشد. میدان دادن به رقابت
اقتصادی میان دو دو رقیب تاریخی در نهایت منجر به کاهش همکاریهای سیاسی
میان طرفین میشود. در آینده دور، این توافق منتهی به کسب توفق استراتژیک
برای ایالات متحده و اروپا میشود.بهار نیوز