تابناک فارس به نقل از تسنیم: هادی مشفق دانش آموخته دکتری رشته علوم ارتباطات و گرافیک از تهران و به صورت رسمی عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران است.
وی سرگروه رشته‌های هنر آموزش و پرورش ناحیه 2 شیراز، کارشناس فرهنگی و هنری اداره کل آموزش و پرورش فارس، مدیر گرافیک و مشاور هنری معاونت خبر صدا و سیمای مرکز فارس، مدیرگروه و مدرس رشته گرافیک و روابط عمومی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و در کنار آن برگزاری نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی گرافیک از جمله فعالیت‌های این مدرس جوان است. با وی گفت‌وگویی در زمینه هنرستان و دغدغه‌های دانش‌آموزان این مقطع داشته‌ایم.
تسنیم: یکی از دغدغه‌های اصلی هنرستانی‌های سال یازدهم که امسال به سال دوازدهم می‌روند، نگرانی از ناشناخته‌های نظام آموزشی برای برگزاری نخستین دوره سال دوازدهم در کشور است، نظر حضرتعالی در این باره چیست؟
مشفق: نگرانی از ناشناخته‌های نظام آموزشی برای برگزاری نخستین دوره سال دوازدهم در کشور و ضوابط و قوانین جدید که همزمان با خود هنرجویان اجرا می‌شود و اطلاع رسانی‌های آنها معمولاً تا از شورای عالی به اداره کل آموزش و پرورش و بعد به آموزش و پرورش مناطق مختلف و در نهایت به هنرستان‌ها و خانواده‌ها ابلاغ شود مسیری آنچنان طولانی طی می‌کند که معمولاً خبر تغییر و یا اصلاح همان قانون، نوش دارویی پس از مرگ سهراب به حساب می‌آید.
طبق قوانین جدید تمامی رشته‌ها، هنرجویان در سال دوازدهم هنرستان با توجه به نوع رشته باید بین 36 تا40 ساعت را بگذرانند که این به معنی 36 تا 40 ساعت آموزشی در هفته است یعنی هنرجویانی که تا باحال در دوران پیش دانشگاهی فقط 24 واحد درسی را در دو ترم می‌گذراندند و فقط 3 یا حداکثر 4روز مدرسه می‌رفتند، حال باید از شنبه تا چهارشنبه یعنی 5روز در هفته تا حدود ساعت 14 در هنرستان حضور داشته باشند که این کار آسانی نیست.
به دلیل اینکه تدریس حجم زیادی از کتاب‌های نظام جدید آموزشی توسط معلمان قبل از موعد امتحانات به پایان نمی‌رسد و حذف امتحانات نهایی در سال یازدهم و مشکلاتی از قبیل چاپ دیر هنگام کتاب‌های درسی و رساندن آن به هنرجویان پس از سپری شدن چندین روز از سال تحصیلی هنرجویان و همچنین عدم چاپ به موقع کتاب‌های روش تدریس و تفهیم کتاب که ویژه معلمان است، معضلات زیادی را برای هنرجویان و هنرستان‌ها به وجود آورده به طوری که دانش‌آموزان و خانواده‌های ایشان در هاله‌ای از ابهام به پیشواز سال تحصیلی جدید می‌روند.
نکته جالب‌تر اینکه تمامی امتحانات نهایی و کشوری هنرجویان در سال «دوازدهم» برگزار می‌شود و در سال یازدهم هیچکدام از امتحانات به صورت نهایی و کشوری نیست و معدل آن هیچ تأثیری در نتیجه کنکور نخواهد داشت. پس به دانش‌آموزان توصیه می‌شود که تمرکز کامل خود را بر روی عناوین کنکور بگذارند چون به طرز عجیبی از 160 تستی که در 7 عنوان تخصصی مختلف در کنکور هنر منتظر هنرجویان است، تقریباً هیچکدام برای آنها آشنا نخواهند بود.
تسنیم: با این اوصاف وضعیت کنکور هنر به چه شکل خواهد بود و توصیه شما به دانش‌آموزان چیست؟
مشفق: دروس تخصصی کنکور هنر شامل درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی و فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی، خواص مواد است که از تمامی کتاب‌های هنرستان در سال دهم، یازدهم و دوازدهم تنها تعدادی از تست‌ها طرح می‌شود که با تجربه‌های سال‌های گذشته می‌توان به وجود حدود 30 تست از 160 تستی که در عناوین تخصصی کنکور هنر از کتاب‌های درسی طرح می‌شوند، اشاره کرد.
باید این را هم در نظر گرفت که حجم واحدهای عملی در نظام جدید آموزشی به حدی شده که سواد هنرجویان در این بخش هیچگونه کاربردی در موفقیت کنکور نداشته و فقط صرفاً وقت با ارزش هنرجویان را در طول سال تحصیلی به خود اختصاص می‌دهد و احتمال موفقیت برای قبولی در کنکور هنر را کمتر می‌کند. به ویژه این بلا بیشتر بر سر هنرجویانی می‌آید که معدل بالایی داشته و برای بالا نگه داشتن آن تلاش زیادی می‌کنند!
این در حالی است که همه می‌دانیم معدل بالا در نظام جدید آموزشی در سال دوازدهم هنرستان و حتی سال‌های ماقبل آن، وابستگی زیادی به تمرین کارهای عملی واحدهای مربوطه می‌کند و پس از 5 روز حضور در مدرسه، 2روز باقیمانده هنرجویان در طول هفته با تمرین و آماده‌سازی کارهای عملی تلف خواهد شد.
با توجه به اینکه طبق قانون نظام آموزشی جدید در سال دوازدهم رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی هفته‌ای 5 روز شرکت در کلاس‌های مدرسه اجباری است، عملاً پیش بینی می‌شود این دانش‌آموزان زمان کافی برای مطالعه و تسلط بر روی منابع کنکور هنر نخواهند داشت و میدان رقابت را به نفع هنرستانی‌های سال دوازدهم ترک خواهند کرد.
دانش‌آموزان دیگر رشته‌ها که علاقه‌مند به کنکور هنر هستند، در بهترین حالت فقط می‌توانند از سال دهم به یازدهم با پُر کردن فرم مربوطه در مدرسه و ثبت درخواست تغییر رشته به هنر در زمان امتحانات خردادماه و کسب نمره قبولی در آزمون بعد از سال دهم، به رشته‌های هنری مانند گرافیک «تغییر رشته» داده تا با این نگاه بلند مدت، برای شرکت در کنکور هنر شرایط لازم را برای کسب بهترین رتبه‌ها داشته باشند، چون در نظام جدید آموزشی، «تغییر رشته» از رشته‌های دیگر به هنر از سال یازدهم به دوازدهم «غیر قانونی» بوده و امکانپذیر نیست.
البته ممکن هست مثل سال‌های گذشته، مراکز آموزشی از راه دور که با مجوز رسمی آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند میان بٌر خوبی برای علاقه‌مندان به شرکت کنکور هنر باشد که می‌بایست منتظر بخشنامه‌های جدید وزارت آموزش و پرورش باشیم و با این مراکز هیچ مشکلی در روند آموزشی آنها پیش نمی‌آید و می‌توانند سال دوازدهم به رشته‌های هنر تغییر رشته داده و در کنکور سراسری هنر شرکت کنند.
تسنیم: با توجه به اینکه دیپلم هنرجویان در سال دوازدهم صادر می شود، خیلی از هنرجویانی که پایه ضعیف‌تری داشتند یا بدون پیش دانشگاهی و با هدف جذب سریع‌تر به بازار کار، دانشگاه‌های علمی- کاربردی یا دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های مقطع کاردانی را انتخاب می‌کردند، حالا می‌توانند در کنار بقیه سال دوازدهمی‌ها(پیش دانشگاهی قدیم)، در کنکور سراسری هنر شرکت کنند و محدودیتی نخواهند داشت که این اتفاق، عملاً جمعیت شرکت کننده در کنکور هنر را بیشتر می‌کند، این افزایش جمعیت چه تاثیرات مثبت و منفی دارد؟
مشفق: تأثیر منفی این افزایش جمعیت توسط هنرستانی‌هایی که حالا مجبور به شرکت در سال دوازدهم برای اخذ مدرک دیپلم هستند، بسیار «کمتر» از تأثیر مثبت حذف اکثر سال دوازدهمی‌های رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی از میدان رقابت اصلی در کنکور هنر هنرجویان نظام جدید خواهد بود.
این به معنی قبولی بهتر و آسان‌تر هنرستانی‌های سال دوازدهم در بهترین رشته‌ها و دانشگاه‌های معتبر مانند قبولی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشگاه هنر و یا دانشگاه الزهرا و حتی دانشگاه هنر و معماری و دانشگاه هنر شیراز است.
دانش‌آموزان و هنرجویانی هم که قبل از سال 98، مدرک پیش دانشگاهی خود را در نظام قدیم گرفته‌اند و فارغ التحصیل شده‌اند و یا طبق ضوابطی مشمول قوانین نظام جدید آموزشی نیستند، با آزمون و دفترچه‌ای مجزا و متفاوت از هنرجویان نظام جدید، در کنکور هنر شرکت خواهند کرد.
تسنیم: دفترچه کنکور هنر نظام جدید و نظام قدیم متفاوت است؟
مشفق: براساس اعلام سازمان سنجش، در کنکور سراسری و دانشگاه آزاد سال 98، برای اولین بار برای شرکت کننده‌های نظام آموزشی جدید و قدیم کشور، 2سری طراحی مختلف سؤال انجام خواهد شد. البته با وجود آزمون‌های وابسته به هر نظام آموزشی نباید این نکته را فراموش کرد که کلاً در کنکور هنر تست‌های زیادی از منابع اعلامی سازمان سنجش طرح نمی‌شود و روال آماده‌سازی هنرجویان نظام جدید و قدیم تفاوت زیادی با هم نخواهند داشت.
مسأله‌ای که کمی دو نوع آزمون متفاوت را پیچیده می‌کند این است که هنوز سازمان سنجش در مورد روش گزینش هنرجویان نظام قدیم و جدید و نسبت پذیرش آنها در دانشگاه‌ها اطلاعاتی ارائه نکرده است که با وجود حجم زیادی از ابهامات کلی در مورد نظام آموزشی جدید و میزان تطبیق سازمان سنجش و کنکور سراسری با آن، خیلی هم جای تعجب ندارد و صرفاً باید منتظر ماند تا در بهمن ماه که معمولاً زمان آغاز ثبت نام در کنکور سراسری مقطع کارشناسی توسط سازمان سنجش است، موارد مهم دفترچه راهنمای اولین سال برگزاری کنکور هنر برای اولین نسل سال دوازدهمی‌ها و سنجش هنرجویان نظام جدید، بررسی شود.
تسنیم: آیا صدور مجوز برای تاسیس آموزشگاه‌های تقویتی و کنکور هنر نسبت به رشته‌های ریاضی و تجربی در استان فارس متوازن بوده است؟
مشفق: تنها آموزشگاه فعال کنکور هنر استان با عنوان "کارنامه" با مجوز رسمی آموزش و پرورش مشغول فعالیت است که آن هم دخترانه است، دانش‌آموزانی که در هنرستان‌های پسرانه استان در رشته‌های هنر مشغول به تحصیل هستند، با اینکه هر سال در مسابقات فرهنگی و هنری و پرسش مهر ریاست جمهوری می‌درخشند اما حتی یک آموزشگاه فعال و با کیفیت برای آموزش دروس تخصصی کنکور هنر ندارند که با توجه به پیچیدگی‌های کنکور سراسری هنر و اهمیت برنامه‌ریزی سریع‌تر از ابتدای سال دوازدهم، امیدوارم مسئولان آموزش و پرورش استان توجه ویژه‌ای به پسران هنرستانی و علاقه‌مندان به شرکت در کنکور سراسری هنر داشته باشند.
رقابت در سطح جهانی رو به افزایش است و دولت‌ها در ازای سرمایه‌گذاری در ارائه آموزش فنی‌وحرفه‌ای در مقایسه با آموزش عمومی درصدد ارائه بازدهی بیشتر از سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که در بخش آموزش فنی‌وحرفه‌ای انجام می‌شود. در سراسر دنیا با افزایش سطح آموزش و تحصیلات، آرزوها و خواسته‌ها هم افزایش می‌یابند. کارگران و کارکنان از شغل یا مسیر شغلی خود تقاضاهای بیشتری دارند. از سوی دیگر، کارگران بیشتر در پی مشاغلی هستند که کیفیت زندگی بهتری داشته باشند، نه پول بیشتر. در فرایند توسعه منابع انسانی به استانداردهای مهارت افراد توجه می‌شود. در بسیاری از کشورها واحدهای درسی و آموزش مهارت‌های اصولی در دبیرستان‌ها ارائه می‌شود. دانش‌آموزانی که به هنرستان‌های فنی‌وحرفه‌ای می‌روند، مهارت‌هایی را فرا می‌گیرند که سرانجام مسیر شغلی آنها را تعیین می‌کند. در واقع، برنامه آموزش حرفه‌ای بر همان شیوه استاد-شاگردی و آموزش در کارگاه مبتنی است که فرد زیر نظر استاد، فن یا حرفه‌ای را می‌آموزد.
این آموزش‌ها، علاوه بر آموزش عمومی، به جنبه‌هایی از فرایند آموزشی می‌پردازند که در برگیرنده مطالعه فناوری‌ها و علوم وابسته، کسب نگرش‌ها و مهارت‌های عملی و فهم دانش مرتبط با حرفه‌ها در بخش‌های گوناگون اقتصادی (صنعت، کشاورزی و خدمات) و زندگی اجتماعی است. همچنین افراد را برای احراز شغل یا حرفه و یا ادامه تحصیل در رشته‌های فنی و مهندسی و علمی و کاربردی آماده می‌سازند. بنابراین توسعه آموزشگاه‌های تقویتی و کنکور هنر با توجه به تعداد زیاد هنرستانی‌ها و نظام جدید آموزشی نیاز است و تنها یک آموزشگاه دخترانه نمی‌تواند پاسخگوی هنرستانی‌های علاقه‌مند و با استعداد در سطح استان فارس باشد.
من از مدیر کل و اعضای شورای معاونین اداره کل آموزش و پرورش درخواست دارم به صورت جدی‌تر مطالبات آموزشی دانش‌آموزان هنرمند و هنرستانی‌ها را پیگیری کنند. در هر کشوری که در آستانه گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد «دانش‌محور» قرار دارد، آموزش و پرورش مؤثرترین ابزار آن کشور برای ورود به چالش‌های آینده به شمار می‌آید.
آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش دوره متوسطه، به عنوان یکی از زیرنظام‌های آموزشی کشور، این توانمندی را خواهند داشت که به مثابه ابزاری قابل اعتماد، پل مستحکمی بین کلاس درس و اجتماع و بین کلاس درس و بازار کار بنا کنند.
