تابناک فارس به نقل از افسانه : براساس تحقیقات صورت گرفته بیشترین صنایع آلوده کننده شیراز، کارخانه سیمان، کارخانه پشم و شیشه، کارخانه لاستیک سازي دنا، منابع خانگی و تجاري، پالایشگاه نفت و صنایع پتروشیمی است.
بیش از 75 درصد آلودگی هوا شیراز ناشی از احتراق سوخت در وسایل نقلیه موتوري و 22 درصد از آن مربوط به خودرو فرسوده این شهر است.
هوا از نظر میزان مونوکسـید کربن و ذرات معلق از حد مجاز آلوده تر اسـت که عامل اصـلی ایجاد آن ترافیک و تردد خودروهاسـت.
میزان آلاینده ها در بعضــی روزها بیشــتر از حد مجاز بوده و غلظت گرد و غبار در ماه هاي فصــل تابستان بیشتر است.
بر اساس آمارهاي اداره حفاظت محیط زیست فارس در حال حاضر روزانه در سطح شهر شیراز بیش از 500 هزار خودرو در حال تردد بوده و بیش از 75 درصد آلودگی هوا ناشی از احتراق سوخت در وسایل نقلیه موتوري است.
همچنین خودروهاي فرسوده با عمر بالاي 20 سال که به دلیل مصرف بالاي بنزین حجم زیادي از گازهاي آلاینده را وارد هوا می کنند، 22 درصد از آلودگی هاي هواي شهر شیراز را به خود اختصاص داده اند؛ 50 هزار خودرو فرسوده نیز این شهر را احاطه کرده اند.
براساس آمار ارائه شده 93 درصد از مینی بوس هاي شهري، 47 درصد از اتوبوس هاي درون شهري و 37 درصد از تاکسی هاي شهر شیراز فرسوده هستند.
یک اتومبیل مدل پایین درهرکیلومتر به طور متوسط 30 گرم منوکسیدکربن تولید می کند؛پارامترهاي آلاینده که شامل اکسیدهاي کربن، اکسیدهاي ازت، اکسیدهاي گوگرد، دوده، ذرات معلق و هیدروکربن ها می باشند.
آخرین بررسی ها نشان دهنده این است که امروزه میزان مرگ و میر ناشی از بیماري هاي قلبی و ریوي در شهرها که بر اثر آلودگی هوا به وجود می آید، 2/5 برابر مناطق روستایی است، آلودگی هوا با برهم زدن عملکرد مخاط گوش، حلق، حنجره و دیگر دستگاه هاي ترشحی بدن زمینه را براي عفونت و عوامل سرطان زا فراهم می کند. آخرین پژوهش هاي انجام شده نشان دهنده این است که تنفس ذرات معلق در هوا یک تا دو سال به طور متوسط از عمر انسان می کاهد و تولید سرطان در بافت هاي مختلف و به ویژه در ریه از جمله آثار زیانبار آلودگی هوا به ویژه ذرات معلق می باشد.
* مهمترین عامل آلاینده هوا PM10
در مطالعه تاثیر آلاینده هاي هوا برتعداد مراجعه کنندگان بیماران قلبی، تنفسی بیمارستان هاي آموزشی شیراز، مشاهده شده است که مهمترین عامل آلاینده هوا PM10 است و بیشترین ارتباط مراجعه بیماران قلبی تنفسی به بیمارستان هاي شیراز مربوط به CO است.
**آلودگی ناشی از منابع ثابت (صنایع)
آلودگی هوا ناشی از فعالیت صنایع شامل آلودگی هاي ناشی از سوخت معدنی و آلودگی هاي ناشی از فرآیندهاي مختلف آن صنعت می باشد. صنایع و منابع مهم شیراز که آلودگی هاي هواي آنجا بررسی شده شامل صنایع زیر است که در ادامه می خوانید:
کارخانه سیمان فارس
طی بررسی هاي به عمل آمده از کارخانه سیمان فارس (مرکز خدمات مهندسی سیمان فارس) و با توجه به مطالعات استراتژیکی کارخانه سیمان موارد ذیل قابل توجه است. با توجه به نقش کلیدي عوامل زیست محیطی در بقاء و تداوم فعالیت هاي کارخانه مطالعات عمیق و مفصلی در این زمینه صورت گرفته است. فرسوده بودن فیلترهاي کارخانه نظیر فیلترهاي کیسه اي و فیلتر شنی مشکلات ناشی از بهره برداري خطوط تولید است که از طریق بالا رفتن درجه حرارت و کاهش رطوبت نسبی و بالا رفتن غلظت گازي در ایجاد آلودگی سهیم می باشند.
همچنین وجود مشکلات الکتریکی یا مکانیکی در وسایل فنی و دستگاه هاي کنترل آلودگی، وجود سایر نقاط ایجاد آلودگی نظیر سالن کلینکر و محل هاي
متعدد ریزش مواد از خطوط مختلف کارخانه، عدم وجود دستگاه هاي اندازه گیري مانند دبی سنج و رطوبت سنج و یا کارکردن نامناسب دستگاه هاي موجود که باعث نقص در اطلاعات لازم جهت استفاده بهینه از سیستم ها می گردد.
بهره گیري از حداکثر ظرفیت و حتی بیش از توان دستگاه هاي کنترل آلودگی به ویژه الکترو فیلترها،که این امر دستگاه ها را نسبت به تغییرات شرایط کاري حساس نموده و از اختلاف پذیري آنها کاسته است.
تجهیزات موجود فیلتراسیون و دسته بندي آلودگی، کنترل آلودگی و غبار زدایی کارخانه سیمان فارس به وسیله فیلترهاي الکتریکی، فیلترهاي کیسه اي، سیکلون ها و فیلتر شنی انجام می شود. ولی گازهاي خروجی در حدود 000/700 متر مکعب نرمال در ساعت است که حدود نیمی از آن توسط 4 فیلتر الکتریکی و ما بقی به وسیله 20 فیلتر کیسه اي و فیلتر شنی غبار زدایی می گردد.
به منظو بررسی تاثیر گرد و غبار ناشی ازعملکرد این کارخانه، اندازه گیري هایی درحومه و اطراف کارخانه سیمان صورت گرفته است که نشان دهنده غلظت بالاتر گرد و غبار در اطراف کارخانه سیمان نسبت به نقاط دوردست است.
کارخانه پشم و شیشه
آلاینده هاي هویی که در این کارخانه تولید می شود، عایق هاي پشم و شیشه و ایزوگام است. این کارخانه یکی از مهمترین تولید کننده عایق پشم و شیشه در ایران است که داراي سه کوره ذوب پنجاه تنی استو قراردادهایی براي نوسازي کوره هاي در دست اقدام دارد. خروجی دودکش کوره مستقیما وارد اتمفسر می شود و دود سفید رنگ خروجی از چند کیلومتري قابل تشخیص است. باد غالب شهر شیراز آلودگی کارخانه را مستقیما برروي قسمت جنوبی شهر شیراز پراکنده شده و گزارش هاي غیر رسمی از درمانگاه آزادگان در بولوار عدالت حاکی از بالا بودن بیماري هاي ریوي و تنفسی در بین ساکنان این منطقه است.
کارخانه لاستیک دنا
این کارخانه در شرق شیراز قرار دارد و تنها آمار موجود از آن مصرف سوخت هاي فسیلی سالیانه و گاز مصرفی آن است، از ذرات معلق در خروجی دودکش و در محیط کارخانه داده اي در دست نیست و انتظار می رود ا ستفاده از پودر تالک در پرو سه لاستیک سازي مقدار قابل توجهی ذرات معلق را در محیط وارد کند. از غلظت گازهاي آلاینده در خروجی این واحد داده اي موجود نیســت بنابراین این آلودگی تولید شده توسط این واحد کاملا ناشی از سوخت هاي مصرفی محاسبه شده است.
منابع خانگی و تجاري
مصرف گاز طبیعی مهمترین عامل آلودگی هوا ناشی از مصارف خانگی و تجاري است.
پالایشگاه نفت شیراز و نقش آن در آلوده سازي هوا
پالایشگاه نفت شیراز در کیلومتر 25 شیراز- مرودشت قرار گرفته است. ظرفیت این پالایشگاه 40 هزار بشکه در روز است و سوخت مورد مصرف در کوره ها
و قسمت هاي دیگر آن به میزان 6357 تن در ماه مصرف می گردد. محصولات این واحدها از عوامل اصلی آلوده سازي محیط مخصوصا هوا به شمار می روند. محصولاتی نظیر بنزین، گازوئیل، نفت کوره، قیر و محصولات سنگین برج هاي تقطیر که آلوده سازهایی همچون ترکیبات گوگرد و ازت را ایجاد می کند، از این نوع محصولات هستند. با توجه به رشد فراینده جمعیت کشور ما و عدم اصلاح و آگاهی مردم از طرز صحیح مصرف محصولات نفتی به علاوه عوامل دیگري نظیر تکنولوژي قدیمی اکثر مراکز صـنعتی و تولیدي و شـرایط اقتصـادي جامعه، متاسـفانه آلودگی هاي ناشـی از مصـرف بی رویه و ناصـحیح تولیدات نفتی رو به افزایش و نتایج آن به خوبی قابل لمس و بررسی گردیده است.
صنایع پتروشیمی شیراز
آلودگی هاي ناشی از واحدهاي مختلف این مجتمع عبارت است از، آلودگی هوا توسط واحد آمونیاك، آلودگی هوا توسط واحد اوره، آلودگی هوا توسط واحد اسید نیتریک، آلودگی هوا توسط واحد نیترات آمونیوم، آلودگی هوا توسط واحد کلر الکالی. کارخانجات فعال پتروشیمی و کارخانجات در حال احداث این صنعت به شدت محیط زیست را مورد تهدید قرار می دهد.
* با هر نوع آلودگی و قصور برخورد قانونی می کنیم
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس می گوید: اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در صورت بروز هر نوع آلودگی و قصور از جانب واحد آلاینده با آنها برخورد قانونی خواهد کرد و تمامی صنایع برای شروع فعالیت و ادامه روند کار خود بایستی اصول و مقررات زیست محیطی را رعایت کنند. وی در خصوص مبحث توسعه استان افزود: ما به توسعه استان علاقه مندیم اما توسعه همگام با رعایت استانداردهای زیست محیطی که منجر به توسعه پایدار می شود.
نبی الله مرادی می افزاید: طبق قانون مدیریت پسماند کلیه واحدهای تولیدی دارای پسماندهای عادی و صنعتی موظفند پسماند حاصل از فعالیت های تولیدی خود را به صورت بهداشتی و اصولی با نظر سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت نمایند. بدیهی است در غیر این صورت، طبق ضوابط با مسئولان این واحدها برخورد قانونی صورت گرفته و در صورت عدم توجه نسبت به مقررات مربوطه،اقدامات قانونی انجام و در راستای حفظ بهداشت و سلامت جامعه حتی از فعالیت آن جلوگیری به عمل خواهد آمد.وی گفت:در 3ماهه گذشته سه واحد پلمپ، 41واحد طبق ماده 688 قانون مجازات اسلامی تحت پیگرد قانونی و همچنین به 44مورد شکوائیه زیست محیطی رسیدگی گردید.
