قرارگیری بیت‌النور در بافت فرسوده شهری و مطرح بودن این مکان به عنوان یکی از جاذبه‌های جذب گردشگر مذهبی لزوم نوسازی و بهسازی این مکان را مطرح کرده و آن را در برنامه احیا قرار داده است.
به گزارش تابناک قم، در مسیر خیابان عماریاسر و در محله میدان میر مکانی قرار دارد که روزگاری مأمن بانوی آب و آینه بوده است. حضرت معصومه(س) در فاصله ورود به قم تا وفاتشان در خانه «موسی‌بن خزرج» سکونت داشت و دوران نقاهت خود را در این مکان گذراند. محراب این خانه 17 روز میزبان راز و نیاز و سجده‌های عمه، دختر و خواهر امام بوده است و حالا بعد از قرن‌ها بیت‌النور محل زیارت زائران حضرت معصومه(س) است و می‌تواند به عنوان یکی از مراکز جذب گردشگر مذهبی در قم معرفی شود.
قرارگیری بیت‌النور در بافت فرسوده شهری و مطرح بودن این مکان به عنوان یکی از جاذبه‌های جذب گردشگر مذهبی لزوم نوسازی و بهسازی این مکان را مطرح کرده و آن را در برنامه احیا قرار داده است.
افزایش ظرفیت‌های زیارتی در قم
آن طور که رئیس سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم شهرداری قم گفت: ساماندهی بیت‌النور یکی از سرفصل‌های مهم برنامه این سازمان در سال جاری است؛ به این صورت که ساماندهی مجموعه بیت‌النور در دو مقیاس در برنامه قرار گرفته و محیط پیرامونی مجموعه بیت‌النور ساماندهی خواهد شد.
به اعتقاد «علیرضا خاکی» تقریباً همه گردشگران قم، گردشگر مذهبی هستند و به نیت زیارت به استان قم می‌آیند؛ به همین دلیل می‌توان از بیت‌النور، امامزاده موسی مبرقع(ع)، بیوت مراجع عظام و امامزاده‌های متعدد قم به عنوان یک فرصت یاد کرد که به وسیله آن‌ها بتوان ظرفیت‌های زیارتی را در قم افزایش داد. وی معتقد است 3 دسته از محورهای فرهنگی‌مذهبی، تاریخی و بافت فرسوده در برنامه‌های این سازمان قرار دارند.
از محورهای فرهنگی‌مذهبی می‌توان از بناهایی همچون گذر بیت‌النور و محور سلماسی نام برد، محورهای تاریخی شامل بناهایی همچون گذر یخچال، گذر یعقوب، باغ‌پنبه و از این دست میراث‌های تاریخی می‌شوند و بافت فرسوده هم شامل مناطقی با 3 ویژگی ریزدانگی، استحکام نداشتن و نفوذناپذیری است که همه این 3 محور بر اساس اولویت‌بندی در برنامه کاری سازمان قرار می‌گیرند.
ساماندهی محورهای فرهنگی اطراف حرم
بر اساس اظهارات رئیس سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم شهرداری قم ساماندهی معابر بافت فرسوده با رویکرد ارتباط حرم با فضاهای مذهبی مانند گذر آقاسیدحسن و گذر خان و مجموعه بیت‌النور از جمله اولویت‌های سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم شهرداری قم است.
وی با تأکید بر منابع محدود شهرداری و ناکارآمد بودن احیا و نوسازی کالبدی بناهای فرسوده معتقد است بهتر است معابری که منتهی به حرم است و این فضاهای مذهبی همچون بیت‌النور را پوشش می‌دهد در دستور کار احیا و بهسازی قرار گیرند که به این طریق گذرهای تاریخی هم در قالب این طرح احیا خواهند شد و بعد در مسیر ایجاد پروژه‌های شهری از بین نخواهند رفت و همین امر انگیزه نوسازی را در مردم ایجاد کرده و سبب می‌شود مردم خود برای نوسازی و بهسازی خانه‌های قدیمی‌شان اقدام کنند. اما توسعه پیرامونی مجتمع بیت‌النور در دو مقیاس طراحی شده است. این را خاکی گفت و افزود: علاوه بر فضای کالبدی بیت‌النور کار در مقیاس دیگری که مربوط به محیط پیرامونی است هم در برنامه قرار دارد که تعریض معبر تا ساماندهی محیطی فضاهای پیرامون بیت‌النور از جمله جداره‌سازی و کف‌سازی را شامل می‌شود.
تهدیدی که فرصت می‌شود
خاکی از ساماندهی میدان میر که امروز تقریباً به پارکینگ تبدیل شده نیز به عنوان یکی از بخش‌های طرح احیا و نوسازی بیت‌النور نام برد و گفت: این پروژه طرح فرادستی هم دارد که در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم از منابع دولتی برای اجرای این پروژه تأمین اعتبار کنیم.
هنوز تعداد پلاک‌های معارض این طرح تعیین نشده و به همین دلیل نمی‌توان هزینه دقیقی برای اجرای آن پیش‌بینی کرد. این را خاکی گفت و افزود: برای توسعه و بهسازی بیت‌النور پیش‌بینی می‌شود 15 میلیارد تومان هزینه نیاز باشد؛ علاوه بر این‌که آماده‌سازی طرح اولیه توسعه پیرامونی هم بدون در نظر گرفتن پلاک‌های معارض 500 میلیون تومان هزینه در بر دارد. آن طور که از سخنان خاکی بر می‌آید این پروژه هنوز در حد طرح باقی مانده است و برای این‌که وارد مراحل اجرایی شود باید برآورد مالی و تأمین منابع مالی صورت گیرد؛ البته بسیاری از پروژه‌ها می‌توانند از دل خود درآمدزایی کنند و بخشی از اعتبار مورد نیاز پروژه به این صورت تأمین شود. بیت‌النور هم از جمله ظرفیت‌های استان قم است که در بافت فرسوده قرار گرفته است. ظرفیتی که می‌تواند با توجه به تردد 20 میلیون زائر در سال در همین بافت‌های فرسوده این تهدید را به فرصت تبدیل کند و در صورت احیا و بازسازی همه ساله زائران زیادی را به خود جذب کند و از آن مهم‌تر برای ماندگاری زائر در استان قم، که یکی از دغدغه‌های مهم جذب زائر در استان است، گامی بردارد.
منبع: همشهری
