تابناک: صادق زیباکلام و هرمیداس باوند در جلسه‌ای به تبیین مباحث مذاکرات هسته‌ای پرداختند.
به گزارش تابناک به نقل از فارس، هرمیداس باوند که سابقه حضور در سازمان ملل و تجربه بیش از نیم‌قرن در عرصه حقوق بین‌الملل را دارد، عصر امروز در جلسه‌ای به همراه صادق زیباکلام که به همت انجمن اسلامی پیرو خط امام دانشگاه هنر برگزار شده بود پیرامون مباحث هسته‌ای و سازمان ملل، اظهار کرد: صحبت و نقد و بررسی در بحث تکنولوژی و فناوری هسته‌ای را باید متناسب با شرایط و مقتضیات انجام داد.وی در توضیح نقاط قوت و ضعف بیانیه لوزان بیان کرد: برداشتن تحریم‌ها به عنوان نخستین و مهمترین مطلب و همچنین بازرسی، تحقیقات و ادامه تحقیق و توسعه در بحث هسته‌ای از جمله مهمترین شاخصه‌هایی است که باید در بحث بیانیه لوزان مدنظر قرار داد.
هرمیداس ادامه داد: مهمترین مسئله‌ای که کمی خطرناک به نظر می‌آید، پافشاری نمایندگان 1+5 در بازرسی از صنایع نظامی و تسلیحاتی است. نکته‌ای که شاید آن را به عنوان نقطه ضعف لوزان می‌توان بیان کرد؛ همچنین برخی ابهامات در برداشتن تحریم‌ها علیه ایران به صورت یکجا از دیگر نکات ضعف این بیانیه است.
وی اضافه کرد: آنچه مسلم است اینکه هر کشوری در مقابل بازرسی از منابع نظامی و تسلیحاتی خود مقاومت می‌کند که این حقی برای آن کشور محسوب می‌شود.
هرمیداس عنوان کرد: از نقاط قوت می‌توان به تلاش تیم مذاکره‌کننده در باز شدن باب گفتوگو در عرصه دیپلماسی و رسیدن به راه‌حل‌های مشترک اشاره کرد.
وی با طرح این سئوال که آیا ساختار شورای حکام و امنیت با توجه به حضور چندین ساله خود در آن بر اساس عدالت است، توضیح داد: شورای حکام یک ساختار ژئوپلتیکی دارد و براساس چیدمان قدرت و هرموژنتیک سیاست استوار است.
هرمیداس تأکید کرد: واقعیت امر این است که چارچوب سازمان ملل بر اساس منافع و مواضع قدرت‌های بزرگ جهان تشکیل می‌شود. در فصل هفتم منشور سازمان ملل واژه‌ای به نام عدالت وجود ندارد و همگی بر اساس سیاست است.
در ادامه این جلسه صادق زیباکلام نسبت به مواضع خود در مورد انرژی هسته‌ای، گفت: چنانچه من مطرح می‌کنم موافق انرژی هسته‌ای نیستم از آن بابت است که سخن من این است آیا می‌دانیم هسته‌ای شدن چیست و چه هزینه‌ای را باید برای آن پرداخت؟ آیا راه و روش درست را برای رسیدن به آمال و آرزوی خود می‌دانیم و آیا تبعات زیست محیطی انرژی هسته‌ای را بررسی کرده‌ایم؟
وی عنوان کرد: معتقدم که دستیابی به انرژی هسته‌ای آنگونه که برای ما ترسیم شده است حاوی پیشرفت علمی نیست و ما به مرزهای فوق‌العاده دانش در ذیل انرژی هسته‌ای دست نمی‌یابیم.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تشریح کرد: در پاسخ به اینکه چرا غربی‌ها مخالفند که ایران به غنی‌سازی اورانیوم و انرژی هسته‌ای دست یابد باید بگویم چون هر کشوری که بتواند اورانیوم را 5 درصد یا 20 درصد غنی‌سازی کند هر موقع در صورت اراده نیز می‌تواند 95 درصد غنی‌سازی کند و بمب هسته‌ای تولید کند.
زیباکلام با انتقاد از اینکه متأسفانه در دولت قبل عده‌ای مسائل هسته‌ای را ابزار استکبارستیزی کردند، بیان کرد: انرژی هسته‌ای باید تابعی از منافع ملی باشد و هزینه و فایده آن سنجیده شود.
وی ادامه داد: رویکرد دولت هشتم و اصلاح‌طلبان در مسئله هسته‌ای کج‌دار و مریز بود، بنابراین باید به نحوی رفتار کنیم که در امر هسته‌ای دنیا با ما وارد جنگ نشده و با ما مقابله نکند.
* باوند: فعالیت هسته‌ای از پیش از انقلاب آغاز شد
باوند بیان کرد: آغاز استفاده و ورود ایران به بحث تکنولوژی و فناوری هسته‌ای پیش از انقلاب اسلامی بوده و در زمان رژیم پهلوی براساس اهداف صلح‌آمیزی چون بهره‌مندی از انرژی برق، بحث هسته‌ای و فناوری آن پایه‌گذاری شد.
وی با بیان اینکه خود شخصاً در زمینه بحث الحاقی انرژی هسته‌ای بودم، تأکید کرد: من بر این باور بودم که کشوری چون ایران به دلیل جایگاه با اهمیت و حساس در منطقه و فرامنطقه‌ای باید نسبت به آثار و پیامدهای انرژی هسته‌ای و ورود به این بحث بیشتر بررسی می‌کرد و جوانب امر را در نظر می‌گرفت.
استاد حقوق دانشگاه تهران اضافه کرد: پیش از انقلاب اسلامی چندین نظر و اعتقاد وجود داشت، نخست آنکه عده‌ای معتقد بودند که به دلیل داشتن منابع بزرگ نفت و گاز نیازی به داشتن انرژی هسته‌ای نیست.
* قطعنامه شورای حکام فراتر از NPT بود
وی ادامه داد: برخی دیگر اعتقاد داشتند که به دلیل تمام شدن منابع سوخت فسیلی، باید به فکر انرژی هسته‌ای بود که این نظر بیشتر مورد توافق بود، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و وجود برخی از مشکلات این امر پیگیری نشد.
باوند با اشاره به اینکه قطعنامه‌های شورای حکام سازمان ملل که علیه ایران در دولت قبلی به تصویب رسید بسیار سنگین بود، متذکر شد: این قطعنامه‌ها حتی فراتر از چارچوب NPT بود.
وی تبیین کرد: معمولاً مسئله‌ای به شورای امنیت ارجاع می‌شود که تهدیدی برای صلح جهانی تلقی شود و جریان هسته‌ای ایران از این بابت که آمریکایی‌ها آن را تهدید برای صلح جهانی تلقی کردند، ارجاع شد.
استاد دانشگاه تهران عنوان کرد: فرآیند تحریم‌های شدید از یک سو و سوءمدیریت‌ها در دولت قبلی در زمانی که کشور بیش از 700 میلیارد دلار درآمد داشتیم از سوی دیگر سبب شد در شرایط فعلی قرار گیریم.
* تفکیک منافع ملی و نگرش‌های سیاسی در امر هسته‌ای ضروری است
وی توضیح داد: در جریان مبارزات انتخاباتی حجت‌الاسلام روحانی معتقد بود که برای خروج از بن‌بست با هر کسی و با هر جایی که لازم باشد صحبت می‌کند تا مشکل حل و فصل شود و با انتخاب روحانی از سوی مردم در انتخابات 24 خرداد 92، این نظر و پیام از سوی 18 میلیون مردم تأیید شد.
* حمایت و تقویت از تیم مذاکره‌کننده وظیفه انسانی هر ایرانی است
باوند ابراز کرد: دستاورد توافقات ژنو و لوزان تا به امروز همین بس که با توجه به شرایط جهانی تا حدودی در باز شدن باب گفتوگو، موفقیت‌آمیز بوده است و انتظار این است که در ادامه مذاکرات که باید به توافق جامع دست یابیم، این موفقیت ادامه یابد.
وی اذعان کرد: تفکیک منافع ملی و نگرش‌های سیاسی در امر هسته‌ای ضروری است، زمانی که منافع ملی در خطر است بر هر شهروند ایرانی واجب است که نسبت به آن واکنش نشان دهد.
* ارتباط حسنه با همه کشورهای جهان ضروری است
استاد دانشکده حقوق دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه انتظار این است که تلاش انجام شده تا رسیدن به موفقیت و نقطه مطلوب ادامه یابد، عنوان داشت: من به عنوان یک شهروند ایرانی وظیفه خود می‌دانم که قویاً از تیم مذاکره‌کننده ایرانی حمایت کنم.
وی تصریح کرد: همیشه معتقد بودم که نظام و دولت‌ها می‌آیند و می‌روند، اما آنچه که مهم است، حفظ منافع ملی است و نباید تحت هیچ شرایطی اجازه از دست دادن منافع را بدهیم.
باوند بیان کرد: براساس نظریات استراتژیک در تخاصم کوتاه‌مدت می‌توان به پیامدهای مثبت رسید اما در تخاصم بیش از 30 ساله دستاوردی نداریم و قطعاً حاکی از نابسامانی در وزارت خارجه است.
وی اضافه کرد: منافع ملی ایرانی، منافع انسانی است و ایجاد ارتباط حسنه با دیگران و کشورهای جهان یک ضرورت است.
ریاست سابق کمیته حقوق مجمع عمومی سازمان ملل یادآور شد: در تصمیمات شورای امنیت، عدالت راهی ندارد و مصلحت سیاسی حاکم است و بد یا خوب واقعیت این است، کسانی که تصمیمات سیاسی می‌گیرند باید با توجه به این نکته گام بردارند.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا فکت‌شیت آمریکایی می‌تواند از منظر حقوقی الزام‌آور باشد، گفت: آنچه که از منظر حقوق بین‌الملل در جهان مطرح است، عناوین و اسامی نیست، بلکه متن و محتوای مورد توافق طرفین است و براساس آن محتوا تصمیم‌گیری می‌شود.
باوند در تشریح اینکه آیا می‌توان راه‌حلی برای اصلاح ساختار سازمان ملل ارائه داد، اظهار کرد: بدون تردید تلاش و کوشش برای اصلاح ساختار سازمان ملل و رسیدن به یک بسیج جهانی برای فشار قرار دادن کشورهایی که حق وتو دارند، بهترین راه‌حل است.
* باز شدن باب بیان نظرات متعدد نسبت به بحث هسته‌ای را مدیون دلواپسانیم
در ادامه جلسه صادق زیباکلام در توضیح مواضع خود نسبت به مسائل هسته‌ای گفت: پیش از موضوع هسته‌ای، متأسفانه روالی در کشور وجود داشت که نسبت به مسائل و سیاست‌های کلان نظام تنها یک نظر و حرف (عمدتاً نظر رسمی دولت و حاکمیت) وجود داشت و اصولاً اجازه بیان نظرات دیگران (چون نویسندگان، اساتید، نخبگان) نبود.
وی تصریح کرد: واقعیت این است که در خصوص برخی از مسائلی که تک نظری رواج داشت، بعدها تجربه ثابت کرد که مشکل‌ساز شد و معضل به وجود آمد.
زیباکلام با اشاره به توافق الجزایر و جنگ تحمیلی و عدم اظهارنظرات مختلف پیرامون آنها در آن زمان، گفت: امروز با گذشت بیش از 20 سال شاهد اظهارنظرهای جالبی پیرامون پذیرش قطعنامه 598 هستیم و شاهدیم که عده‌ای آن را در بوته نقد می‌گذارند.
وی ادامه داد: مهمترین دستاورد مذاکرات هسته‌ای از بعد داخلی این است که باب گفتوگو و اظهارنظرات مختلف در کشور باز شد و امروز شاهد بیان عقاید و نظرات مختلف پیرامون یک موضوع کلان کشوری هستیم.
* دستاورد مذاکرات هسته‌ای باز کردن بیان نظرات مختلف است
استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران تأکید کرد: باز شدن باب گفت‌وگوها و شنیده شدن و بیان کردن نظرات مختلف درباره مسئله‌ای که مرتبط با سیاست کلان نظام است را مدیون دلواپسان هستیم.
وی توضیح داد: دلواپسان با رفتار خود برای نخستین‌بار نظر رسمی دولت پیرامون یک بحث کلان را نقد کردند و این باب را گشودند.
زیباکلام خاطرنشان کرد: توافقات لوزان، ژنو و عملکرد تیم مذاکره‌کننده چنانچه هیچ دستاوردی نداشته باشد، همین بس که توانست به ما اجازه دهد در موضوع هسته‌ای نظرات متعدد را مطرح کنیم.
* حمایت از مردمی چون یمن فایده‌ای برای ما ندارد
وی در پاسخ به این سئوال که آیا آمریکایی‌ها به راستی متعهد هستند، می‌توان به آنها اعتماد کرد، گفت: اگر ما معتقدیم که آمریکایی‌ها غیر قابل اعتماد هستند، آنها نیز اعتقاد دارند که ایرانیان نیز غیر قابل اعتمادند.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به حوادث یمن و اینکه ایران خود را در این امور چون فلسطین و لبنان، عراق و یمن بی‌مورد دخیل کرده است، گفت: حتی اگر همه مردم یمن هم شعار طرفداری از مردم ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران دهند فایده‌ای ندارد، هدف واقعی انقلاب اسلامی صدور مبارزه با آمریکا و محو اسرائیل نبود، باید در این زمینه به عقل خود رجوع کرد.
* مجاهدین برای نخستین‌بار فعالیت هسته‌ای ایران را اعلام کردند
وی افزود: من معتقدم که شیرزاد و مزروعی مسئله هسته‌ای ایران را لو ندادند، بلکه این مجاهدین بودند که برای نخستین بار مطرح کردند.
* اصولگرایان تند سعی داشتند از پشم آمریکاستیزی برای خود کلاه ببافند
زیباکلام در ادامه خاطرنشان کرد: رویکرد و نگاه اصولگرایان افراطی و تندرو در مسئله هسته‌ای اینگونه بود که منافع ملی را فدای انرژی هسته‌ای کردند و آن را در نهایت یک ابزاری برای پیشبرد اهداف خود قرار دادند.
وی بیان کرد: معتقدم که اصولگرایان سعی کردند از پشم شعار استکبارستیزی و آمریکاستیزی در ذیل انرژی هسته‌ای، کلاهی برای خود ببافند.
استاد دانشگاه تهران در پایان اظهار کرد: دولت یازدهم در رویکردی مخالف به هیچ‌وجه از بحث هسته‌ای بهره‌برداری سیاسی و جناحی برای خود نکردند.
منبع: تابناک