سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی یزد از وجود 35 کاروانسرای ثبتی در این استان خبر داد و گفت: کاروانسراها به عنوان حلقه گمشده معماری ایرانی هستند.
محسن ذاکری نیا افزود: قدیمی ترین کاروانسرای استان کاروانسرای سنگی انجیره اردکان مربوط به دوره ایلخانی است.وی اضافه کرد: در ساخت این کاروانسرا که در بیابان انجیره در مجاور راه قدیمی یزد به ساغند و طبس در فاصله تقریبی 500 متر از کاروانسرای آجری انجیره قرار گرفته از سنگ و در بعضی قسمت های آن از آجر استفاده شده و دارای پلان هشت ضلعی نامنظم بوده و به شماره ثبتی 2449 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی یزد تاکید کرد: کاروانسراها به عنوان حلقه گمشده معماری ایرانی هستند که در گذشته بیشتر با کاربری تجاری بنا شده و با توجه به موقعیت بازرگانی و تجاری یزد رشد و رونق خاصی داشته اند.
ذاکری نیا در خصوص انواع کاروانسراهای یزد خاطرنشان کرد: برخی از این کاروانسراها جزئی از بافت بازار بوده که تاجرنشین نام گرفته اند و به عنوان یک فضای تجاری مطرح بوده اند که کاروانسرای سادات در بازار پنجه علی نمونه ای از آن است.
این مسوول افزود: برخی دیگر از کاروانسراها درون شهری بوده اند که به عنوان فضاهای اقامتی در محله های مسکونی مجاور بازار قرار داشته و کاروانسراهای مشیر و امیرچقماق از آن جمله اند.
به گفته وی نوع سوم کاروانسراها بین شهری هستند که کاروانسرای زین الدین در این میان در ایران بی نظیر است.
ذاکری نیا اضافه کرد: این کاروانسرا تنها کاروانسرای مدور ایرانی است که دارای ساختمان آجری با اطاقها و صفه هایی برای استراحت مسافران، شاه نشین، شترخان و بادگیر بوده و متعلق به دوره صفوی است و به شماره ثبتی 926 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وی یادآور شد: در استان یزد کاروانسراهایی نظیر علی آباد، خرانق، خرگوشی و کاروانسرای رشتی عقدا به چشم می خورد که اکنون به عنوان میراث پرافتخار و گرانبهای شهر تاریخی یزد مطرح هستند و برخی از آنها نظیر کاروانسرای شاه عباسی میبد و کاروانسرای مشیر با تغییرکاربری رونق و زندگی دوباره ای یافته اند.
استان یزد دو هزار و 270 هکتار بافت تاریخی دارد که شهر یزد به عنوان نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان دارای بافت تاریخی به مساحت عرصه 743 هکتار و مساحت حریم پنج هزار هکتار در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
یزد گنجینه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد که از آن جمله می توان به بناهای مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاههای زرتشتیان، خانه های تاریخی، آب انبارها، باغ های تاریخی ، بادگیرها و بازارچه ها اشاره کرد.
منبع: ايرنا