اکوتوریسم همدان را به قله گردشگری می رساند

اکوتوریسم سفری به مناطق طبیعی است که می‌تواند در کنار استفاده از طبیعت بکر موجب حفظ محیط زیست و بهبود زندگی مردم این مناطق شود.

به گزارش فارس، صنعت اکوتوریسم امروزه یکی از محورهای توسعه هر کشور و استانی به شمار می‎رود که می‎توان با برنامه‎ریزی درست از این صنعت پاک در راستای توسعه پایدار بهره برد.

استان همدان به دلیل داشتن ظرفیت‎های فراوان و دارا بودن جاذبه‎های چشمگیر طبیعی می‎تواند نمونه و الگویی برای کشور در زمینه اکوتوریسم باشد اما شرط رسیدن به این مهم داشتن برنامه‌ریزی‎های مناسب و فرهنگ‌سازی لازم است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، صنعت اکوتوریسم را حلقه واصل بین صنعت گردشگری و عرصه حفاظت از محیط زیست دانست و اظهار کرد: با وجود اینکه محور توسعه استان از گذشته گردشگری تعریف شده بود، تاکنون اقدام خاصی در خصوص اکوتوریسم در همدان انجام نشده که باید احیا شود.

محمدرضا محمدی با بیان اینکه فقر منابع استقرار کشاورزی و صنعت در استان وجود دارد پس باید استان را به سمت استفاده از زیرساخت‎ها و ظرفیت‌‎های گردشگری سوق داد، ادامه داد: در واقع موضوع گردشگری و رونقی که باید در استان ایجاد کند و استفاده از ظرفیت‌های طبیعی استان اکوتوریسم را تشکیل می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های چشمگیر طبیعی در استان از نظر جاذبه‌های گردشگری وجود دارد، افزود: غار علیصدر و 25 غار دیگر، سراب‌های جنوب استان، چشم‌اندازهای طبیعی به دلیل شرایط توپوگرافی استان و چشم‌اندازهای زیبای دامنه الوند فقط تعدادی از جاذبه‌های طبیعی استان همدان هستند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدانافزود: اماکنی که با تکیه بر همین ظرفیت‌ها شکل گرفته‌اند زیرساخت‎های مناسبی است که بتوان اکوتوریسم را در استان ترویج کرد.

*مناطق حفاظت‌شده نیز می‌تواند جزء اکوتوریسم باشد

وی با تأکید بر اینکه مناطق حفاظت‌شده نیز می‌توانند جزء اکوتوریسم باشند، بیان کرد: یکی از ظرفیت‌هایی که خود سازمان محیط زیست متولی آن در استان است مناطق حفاظت‌شده هستند.

محمدی ادامه داد: این مناطق علاوه بر چشم‌اندازهایی که از نظر طبیعی، حیاط وحش طبیعی بسیار دیدنی برای گردشگران نیز در مناطق حفاظت‌شده استان وجود دارد که نسبت به سایر استان‌های کشور دسترسی مناسبی دارند.

وی اضافه کرد: گردشگری که به تویسرکان سفر می‌کند و جاذبه‎های تاریخی و طبیعی را می‎بیند با صرف نیم ساعت زمان می‌تواند به منطقه خان‌گرمز دسترسی پیدا کند و کمتر از همین زمان را گردشگری که به ملایر می‎رود می‎تواند دسترسی پیدا کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان افزود: گردشگر می‎تواند به آسانی به منطقه «لشگردر» در ملایر و «ملوسان» در نهاوند و منطقه «نشر» شهرستان همدان که جزء جاذبه‎های گردشگری تلقی شوند دسترسی داشته باشد و این ظرفیت وجود دارد که گردشگری بتواند از نزدیک حیات وحش استان را بازدید کند.

وی با اشاره به اینکه حضور گردشگری آسیبی به مناطق حفاظت‌شده وارد نمی‌کند، چراکه این حضور در قالب تورهای کنترل‌شده و هدایت‌شده است، بیان کرد: حضور گردشگر در مناطق حفاظت‌شده لزوماً باید در قالب تور انجام شود و از اعزام گردشگر انفرادی خودداری می‌شود.

* از شکار به عنوان یک جاذبه اکوتوریسم استفاده نمی‌کنیم

محمدی با بیان اینکه مسائل مربوط به اکوتوریسم الزامات خود را دارد، اظهار کرد: اکنون همکاران در حال بررسی و تدوین یک چارچوب هستند که بتوان در قالب تفاهم‌نامه با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آن را نهایی کنند تا از این ظرفیت مغفول‌مانده استفاده شود.

وی در ادامه تأکید کرد: به هیچ عنوان بنا نداریم از موضوع شکار به عنوان یک جاذبه برای اکوتوریسم استفاده کنیم، ضمن اینکه در استان ظرفیتی هم برای دادن مجوز شکار وجود ندارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان افزود: به ندرت در ارتباط با پرندگان و پرندگان کنار آبزی که مهاجر هستند به مدت دو ماه در سال، آن هم نه هر سال، بلکه در سال‌هایی که در نتیجه سرشماری مشخص می‎شود و ظرفیت وجود دارد به صورت معدود برای بومیان استان مجوز شکار صادر می‌شود.

وی ادامه داد: از نظر بنده مسئله شکار به هیچ وجه این امر به عنوان ظرفیت و زیرساخت برای اکوتوریسم محسوب نمی‌شود.

محمدی هدف از اکوتوریسم را ایجاد علاقه خاطر بیشتری بین گردشگر و محیط زیست و طبیعت بیان کرد و افزود: یکی از کارکردهای تورگردی‌های طبیعی این است که افراد را به ارزش‌های ذاتی که محیط زیست و طبیعت در مناطق مختلف واقف‎تر می‌کند.

وی ادامه داد: کسی که طبیعت‌گردی می‌کند به مرور زمان علاقه بین گردشگر و محیط ایجاد می‌شود و کارکرد آموزشی فرهنگی و زیست‌محیطی به دنبال خود می‌آورد.

این مسئول افزود: موضوع گردشگری فرابخشی است و این درست که دستگاه متولی خاص به اسم میراث فرهنگی وجود دارد اما آن هم به دلیل اینکه گردشگری از مبانی توسعه استان تعریف شده یک موضوع فرابخشی است و همه دستگاه باید کمک کنند که زیرساخت‌ها رونق بگیرد.

وی ادامه داد: به طور مثال بخش راه می‌تواند راه‌های دسترسی را تسهیل، بخش کشاورزی می‌تواند به عنوان نمونه اقداماتی از کشاورزی به عنوان زیرساخت طبیعت‌گردی در استان عمل کرده و بخش صنعت می‌تواند با مهار آلایندگی و تبدیل واحدهای تولیدی به واحد دوست دار محیط زیست و واحد سبز به نوبه خود اکوتوریسم را ترویج کند.

*محیط زیست در حال ایجاد تفاهمنامه با میراث فرهنگی است

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان بیان کرد: اداره حفاظت محیط زیست به سهم خود در حال ایجاد یک چارچوب و تفاهم‌نامه با میراث فرهنگی است تا از ظرفیت مناطق حفاظت‌شده استفاده کرده و در درازمدت توسعه استان را به سمت اکوتوریسم سوق داده شود.

وی افزود: اکوتوریسم میزان تخریب کشاورزی و صنعت به محیط زیست را ندارد و باعث فرهنگ‌سازی و ارتقای دانش زیست‎محیطی استان می‌شود.

محمدی با بیان اینکه به توسعه اکوتوریسم در استان بسیار امیدوار هستیم، افزود: مهم این است که عزم عمومی در زمینه توسعه اکوتوریسم ایجاد شود که مستلزم تلاش اداره محیط زیست و بخش‌های مدیریتی استان است تا یک عزم فراگیر اگر ایجاد شود.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در گفت‌وگو با فارس با اشاره به اینکه اکوتوریسم یکی از شاخه‌های گردشگری است، اظهار کرد: استان همدان از نظر جاذبه‌های طبیعی و محیط زیست بسیار غنی است.

علی خاکسار ادامه داد: استان همدان به دلیل داشتن چهار منطقه حفاظت‌شده، چند تالاب، رشته کوه زیبای الوند و طبیعت کوهستانی قابلیت بالایی در حوزه اکوتوریسم و طبیعت‌گردی دارد.

وی با تأکید بر اینکه برای صنعت اکوتوریسم استان نمی‎توان رتبه تعیین کرد، چراکه ایران کشوری پهناور با تنوع اقلیمی است، بیان کرد: استان همدان قابلیت‎های بالایی در صنعت اکوتوریسم یا طبیعت‎گردی دارد.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همداناز تشکیل کمیته طبیعت‎گردی ذیل کارگروه گردشگری در استان خبر داد و افزود: سازمان میراث فرهنگی جلساتی را با اداره کل محیط زیست، اداره منابع طبیعی و تشکل‎های خصوصی مرتبط با این حوزه برگزار کرده و هماهنگی‌هایی انجام شده است.

*دفاتر خدمات مسافرتی فعال طبیعت‎گردی و اکوتوریسم حمایت می‎شوند

وی بیان کرد: دفاتر خدمات مسافرتی فعال در حوزه طبیعت‌گردی و اکوتوریسم حمایت می‎شوند و تسهیلاتی برای آنها در نظر گرفته می‎شود که با شکل گرفتن این قضیه امیدواریم در آینده به سمت تورهای خاص طبیعت‎گردی بیشتر حرکت کنیم.

خاکسار افزود: در همدان تورهای متعددی در حوزه طبیعت‌گردی برگزار می‏‌شود، اما از آنجایی که بیشتر قشر جوان هستند مشتریان این حوزه خیلی سازمان‌دهی شده نبوده و برخی اوقات دیده می‌شود به صورت غیرمجاز فعالیت می‎کنند یا خود اتوبوس می‌گیرند و به طبیعت‎گردی می‎روند که این امر باید ساماندهی شود.

وی اظهار کرد: این اقدامات حتماً باید در قالب تور و آژانس‌های مجاز انجام شود که مشکلی پیش نیاید.

معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان افزود: بر اساس برنامه‎ریزی‎ها مناطق شیرین سو، خانگرمز و لشگردر به عنوان پایلوت طبیعت‌گردی در کمیته طبیعت‎گردی انتخاب و مقرر شده که روی این سه نقطه به عنوان پایلوتی حرکت کنیم.

وی ادامه داد: دوره‎های آموزشی برای جوانان محلی و حمایت برای ایجاد اقامتگاه‎های تورگردی در مجاورت این مناطق انجام می‎شود، همچنین افراد بومی مناطق به عنوان راهنما انتخاب و آموزش داده می‌شوند و سپس فعالیت خود را آغاز می‌کنند.

خاکسار بیان کرد: روستای هدف گردشگری نیز می‌توانند در زمینه اکوتوریسم فعالیت کنند، چراکه اکثر روستاهایی که به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب می‎شوند، دارای بافت طبیعت و مناطق کوهستانی با ویژگی‎های خاص طبیعی هستند.

به گزارش فارس، اکوتوریسم به عنوان یک صنعت پاک می‎تواند موجب توسعه فرهنگی، اقتصادی هر جامعه‌ای شود و در بهبود وضعیت زیستی و معیشتی مردم تأثیر به‌سزایی داشته باشد.

از طرفی باید فرهنگ‌سازی لازم در این راستا ایجاد شود تا حضور اکوتوریست‎ها منجر به صدمه دیدن مناطق حفاظت شده و بکر طبیعت نشود.

برنامه‎ریزان استان می‎توانند با بهر بردن از صنعت اکوتوریسم و بدون آسیب زدن به محیط زیست زمینه را برای اشتغال فراهم کرده و از طرفی درآمدی را برای منطقه حاصل کنند.