به گزارش تابناک
یزد،«علیرضا اکبری» از هنرمندان
رشته صنایع دستی چوب در اردکان است که 20 سال در این رشته فعالیت دارد.
در ادامه گفت‌وگوی روزنامه همشهری با این هنرمند را که در حال حاضر در رشته مجسمه سنتی در حال فعالیت است، می‌خوانید.
-
شرایط فعالیت در صنایع دستی چوبی در حال حاضر چگونه است؟
این روزها صنایع چوبی شامل مصنوعات دستی و ماشینی به وفور در بازار عرضه
می‌شود و مخاطبان زیادی نیز دارد. می‌توان گفت، ورود تکنولوژِی به صنعت
چوب، باعث رشد تولید این صنایع در بخش صنعتی شد و البته همزمان بازار صنایع
دستی این حوزه را خراب کرد. در حقیقت می‌توان گفت که عرضه صنایع چوبی
ماشینی به اسم صنایع دستی، بزرگ‌ترین ضربه‌ای است که تاکنون به صنایع دستی
چوبی و هنرمندان این رشته وارد شده است. از آنجا که این مصنوعات که کار
ماشین است، با قیمت ارزان‌تر و کیفیتی که همانند صنایع دستی چوبی نیست، در
دسترس مردم قرار می‌گیرد؛ البته با توجه به گران بودن انواع دستی، انواع
ماشینی، به سرعت جای خود در بین علاقه‌مندان باز کرده است.
-
آیا این بخش از صنایع دستی وارداتی یا ماشینی نیز آسیب دیده است؟
بله؛ در کشورمان نیز، صنایع چوبی ماشینی به جای دستی عرضه می‌شود اما
واردات انواع صنایع چوبی دستی و ماشینی بی کیفیت و حتی باکیفیت نیز بازار
صنایع دستی چوبی استان را به شدت تحت تاثیر قرار داده و آن را کساد کرده
است. برای مثال صنایع دستی چوبی که از کشور مالزی وارد کشورمان می‌شود، با
توجه به ارزان بودن نیروی کار در این کشور، قیمت تمام شده کمتری نسبت به
مصنوعات دستی داخلی دارد، از این رو هنرمند ایرانی هیچگاه توان رقابت با
هنرمند خارجی را نخواهد داشت.
-
تامین نبودن مواد اولیه آیا می‌تواند از عوامل گران بودن مصنوعات چوبی در استان باشد؟
هر چند تنوع چوب در کشورمان پایین است اما چوب به اندازه نیاز هنرمندان
برای ساخت صنایع دستی چوبی در دسترس است. قیمت تمام شده صنایع دستی چوبی،
ارتباطی به تامین نبودن مواد اولیه ندارد، بلکه مشکل تفاوت قیمت چوب در
نقاط مختلف کشور است. قیمت خرید چوب در استان‌های مختلف کشور متفاوت است
برای مثال چوبی که هنرمند اصفهانی کیلویی 1500 تومان خریداری می‌کند،
کیلویی 4500 تومان یعنی 3 برابر قیمت عرضه در اصفهان در استان یزد عرضه
می‌شود، در حالی که منابع تامین این چوب‌ها، ثابت است.
-
بیشتر چوب کدام درخت برای ساخت این مصنوعات کاربرد دارد؟
چوب درخت‌های گردو و چنار، بهترین چوب برای ساخت صنایع دستی چوبی هستند اما برخی از هنرمندان از چوب درخت کاج هم استفاده می‌کنند.
-
بازار فروش صنایع دستی چوبی در استان چگونه است؟
بالا بودن قیمت تمام شده صنایع دستی چوبی، مردم را به سمت خرید انواع
ماشینی و وارداتی آن متمایل کرده است چرا که قدرت خرید این صنایع دستی در
بین اقشار مختلف مردم وجود ندارد.
-
آیا می‌توان دوام پایین صنایع دستی چوبی نسبت به سایر صنایع دستی را عامل کاهش تقاضای خرید مردم دانست؟
صنایع دستی چوبی در صورتی که در شرایط مناسب نگهداری شود، به اندازه کافی
دوام دارد. درها و پنجره‌های خانه‌های قدیمی بافت تاریخی همه چوبی هستند و
بیش از چند صد سال دوام آورده‌اند. اما هیچگاه نباید از چوب انتظار
ماندگاری فلز و سفال را داشت.
-
حال و روز هنرمندان صنایع دستی چوبی استان چگونه است، آیا از رشته ای که انتخاب کرده‌اند، راضی هستند؟
مشکل عمده صنعتگران صنایع دستی کمبود نقدینگی است؛ اما متاسفانه تنها
راهکاری که به آنها پیشنهاد می‌شود، دریافت تسهیلات است. بسیاری از
هنرمندان از نظر اقتصادی ضعیف هستند و این موضوع باعث می‌شود که همه توجه
آنها به پرداخت تسهیلات معطوف شده و از خلاقیت در کارهای هنری و تولیدات
جدید، غافل شوند. لازم است تا آموزش‌های لازم برای بازاریابی و فروش صنایع
دستی به صنعتگران ارائه شود تا فرصت مناسب عرضه مصنوعات و کسب درآمد در
رشته‌های مورد دلخواه را پیدا کنند و همواره دغدغه بازپرداخت اقساط وام را
نداشته باشند.
-
تمایل نسل جدید به آموزش رشته‌های صنایع دستی به ویژه رشته چوب چگونه است؟
متاسفانه فراهم شدن فرصت آموزش رایگان صنایع دستی از سوی اداره کل میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، انگیزه و ارزش یادگیری را در بین
هنرآموزان از بین برده است. کسانی که برای فراگیری آموزش صنایع دستی چوبی
باید 500 هزار تومان پرداخت کنند با پرداخت کمترین هزینه در حد 5 هزار
تومان در کلاس‌ها ثبت نام می‌شوند؛ در حالی که دغدغه‌ای برای حضور در کلاس،
تحویل کار یا ادامه آموزش ندارند به این ترتیب می‌توان گفت که این شیوه
آموزش صنایع دستی را نابود کرده است. دستمزد پایین آموزش در این دوره‌ها،
انگیزه آموزش را در بین هنرمندان کاهش داده است؛ چرا که به جای کسب درآمد
حداکثر یک میلیون تومان در سال در ازای آموزش دادن، می‌توانند زمان خود را
صرف ساخت صنایع دستی جدید و فروش آن کنند.
-
حمایت متولیان صنایع دستی از هنرمندان چگونه است؟
حمایت‌ها در حرف خلاصه می‌شود و از این رو به‌عنوان یک هنرمند صنایع دستی
تصمیم گرفته‌ام که از پذیرش کارهای سفارشی خودداری کنم و صرفا برای خلق
آثار هنری، کار می‌کنم.