یادداشت روز تابناک تبریز؛
آیا از مشروطیت عبور کرده ایم/سکه این روزها به نام مشروطه و مشروطیت ضرب خورده است
روزهایی که در آن ، بزرگان آذربایجان پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه قاجار در خانهٔ حاج مهدی کوزه‌کنانی جمع شده و به همفکری می‌پرداختند.از محاصره تبریز تا فتح تهران. از ورود خائنانه روس ها به موضوع مشروطیت تا مقاومت سردار و سالار ملی در محله سرخاب و امیرخیزی تبریز.
فارغ از این تاریخ نگاری ها ، مشروطیت را در یک تعریف کوتاه ومختصر می توان تلاش جمعی ایرانیان برای ورود به عصر تازه ای از حیات خود در مدرنیته دانست.
هرچند شروع مشروطیت با اعلام مخالفت رسمی شاه قاجار و به توپ بستن نخستین مجلس شورای ملی کشور آغاز شد اما واقعیت ان بود که دیگر سیستم پادشاهی آن هم از نوع سنتی و قاجاری آن یارای پاسخ گوئی به مطالبات سیاسی اقشار و طبقات مختلف مردم را نداشت.اما مشروطیت را که در یک توافق کلی نیز می توان حاصل اراده مردم برای تحقق دو شعار خود یعنی عدالتخانه و حاکمیت قانون دانست را می توان در بستر تاریخ تا کنون رصد نمود.
به نوعی به پاسخ به این پرسش اساسی پرداخت که آیا ما به لحاظ تاریخی از مشروطیت عبور کرده‌ایم یا همچنان در مشروطیت هستیم؟ می‌توان گفت پارادوکسی وجود دارد. در آغاز قرن بیستم جامعه عقب‌تر از ساختار حقوقی مشروطه بود یا همین امروز در خاورمیانه گاهی دولت‌ها مدرن‌تر هستند و جامعه به‌شدت سنتی است؛ مانند افغانستان. اما در ایران در ١١١ سال گذشته دو روند معکوس داشتیم؛ از طرفی نهاد سلطنت که مشروطه‌خواهی را دچار یک چرخه باطل کرده بود و در عین حال جامعه ایرانی در حال تحول که موجب افزایش شکاف میان جامعه و نهاد سلطنت شد.به تعبیری می توان گفت درحالی‌که سطح مطالبات جامعه در قشر‌های مختلف در حال تحول است، مسائل همچنان در چارچوب طرح مشروطیت حل‌وفصل می‌شود.
معنای این سخن در این است که هنوز از مشروطیت عبور نکرده ایم و در معانی مختلف هنوز بسیاری از مطالبات سیاسی مردم در همین دو محور تعقیب می گردد.
عدالتخانه به معنای واقعی و حاکمیت قانونبرای اثبات این سخن کافی است به سطوحی از فساد که در اداره کشور در همه دولت های بعد از مشروطه وجود داشته است نگاهی بیندازیم یا کارکرد های سیستم های نظارتی را در بخش های گوناگون اداره کشور جستجو کنیم.
البته برای مقایسه بین شرایط این زمانی و آن زمانی مشروطیت ، شرط انصاف حکم می کند تعالی ملت و نظام بعد از انقلاب را به رخ دشمنان ملت بکشیم اما مساله حیاتی این جاست که هنوز هم مطالبات مردم ایران در ردیف مدار مطالبات مشروطیت قرار دارد.