به گزارش تابناک خراسان رضوی، چند وقتی است که پخش برنامه طنز خندوانه از شبکه ملی نسیم اعتراضات زیادی را در بین خانوادهها ایجاد کرده است. این برنامه در ساعتی پخش میشود که اعضای خانواده در کنار یکدیگر هستند و بالطبع اثرگذاری آن در محیط خانواده بسیار بالا خواهد بود. حال نکته قابل تامل این است که نحوه بیان برخی از موضوعات و شوخیهای زننده این برنامه در ابتدا کودکان و نوجوانان جامعه را هدف میگیرد.
از همین رو و با توجه به دغدغهمندی خانوادههای ایرانی برآن شدیم تا آسیبهای ناشی از برخی گفتهها و شنیدههای برنامه خندوانه و بی ادبیهای رسانهای را از زبان استاد سید مجتبی حورایی، مشاور و مدرس مباحث روانشناسی جویا شدیم که مشروح آن به شرح ذیل تقدیم میشود.
حیا سرچشمه همه خوبیها موضوع را در ابتدا از یک مبحث شخصیتی مورد بررسی قرار میدهیم، ویژگیهای شخصیت سالم این است که نوعی بازدارندگی درونی پیرامون خطا دارد، اگر بخواهد حرف زشتی را بزند ترمز درونی آن فعال میگردد که در آموزههای دینی از آن به عنوان حیا یاد میشود و پیامبر(ص) آن را سرچشمه همه خوبیها اعلام میدارند.
در ابتدای امر حیا در ادب، رفتار و کلام به صورت ظریف از بین میرود، همین که انسان از دایره حیا خارج شد، عمل خطا عادی شده، حساسیت از دست میرود و انسان خود را آماده رو به رو شدن با سایر موارد میبیند.
شوخیهای دو پهلو با خندیدن مردم تایید میشود
قصهای که در خندوانه رخ میدهد با شوخیهایی آغاز میشود که دو پهلو است و یک پهلوی آن به سمتی میرود که از دایره حیا و ادب خارج میشود؛ زمانی که حاضرین در برنامه به مطلب گفته شده واکنش نشان میدهند و میخندند بدان معنا است که این وجه از گفتهها به مردم منتقل میشود. وقتی مطلبی در قالب طنز مطرح میشود و فرد با خنده بدان واکنش نشان میدهد، حساسیت از میان میرود و خوشایندی حاصل میگردد؛ گفته میشود که نباید دست و بال برنامههای طنز گرفته شود ولی شوخی با مواردی که در دایره ادب و حیا است و از آن نباید خارج شد، به معنای افزایش ظرفیت و ترویج خنده و شادی نیست.
به «برنامه جامع اقدام مشترک برای بچه دار شدن» بخندید! کنار گذاشتن حیا به قیمت خندادن مردم امری اشتباه است، این در عین حالی است که بیحیایی اولین اثر خود را بر روی کودکان و نوجوانان میگذارد، افرادی که سن بلوغ را پشت سر گذاشتهاند مواردی همچون حیا و ادب در آنها نهادینه شده ولی کودک و نوجوان که بایستی با حیا آشنا شده و حد و حدود را بشناسند، در مواجهه با برخی گفتههای برنامه خندوانه همچون «برنامه جامع اقدام مشترک برای بچه دار شدن» ذهنشان درگیر مسائل حاشیهای میشود. خانوادهها در برابر سوالات کودکان و نوجوان در مورد معنای این کلمات مستاصل میشود که این امر هم بر روی پدر و مادر و هم بر روی فرزندان اثر منفی میگذارد و حیا را از سطح عمومی جامعه از بین میبرد.
حالا چه کاری انجام دهیم که مردم بخندند؟ این اقدامات ناشی از کم توجهی، غفلت و عدم آگاهی است، وقتی میخواهند به هر قیمتی موجب خنده مردم شوند مدام به این موضوع میاندیشند که حالا چه کاری انجام دهیم ولو اینکه برای خنداندن مطلبی را بگویند که نباید بگویند.
در جامعه هنری ما افراد مقید بسیاری فعال هستند ولی افرادی نیز وجود دارند که به طور کامل مقید به اصول نبوده و پایبند به اعقادات نیستند؛ زمانی که اعتقاد قاطعی در مورد مسائل اخلاقی وجود نداشته باشد، این امر در برنامه سازی اجرا نیز بروز میکند.
بی تفاوت شده ایم!
ما بی تفاوت و کم تفاوت شده ایم. اگر هر خانواده تنها یک مرتبه با روابط عمومی سازمان صدا و سیما تماس بگیرد و نشان دهد که دغدغهمند است، اثرگذار خواهد بود ولی زمانی که میبینند کسی واکنشی نشان نمیدهد، آنها به روش خود ادامه میدهند.
خانوادهها بایستی مراقب فرزندان خود باشند که چنین برنامههایی را کمتر مشاهده کند و برنامههای دیگری را به عنوان جایگزین به فرزندان ارائه کنند.
کودکی و نوجوانی فصل کنجکاوی است ولی وقتی کودک با سخن و موضوعی مواجه میشود که همه بدان میخندند ولی متوجه آن منظور نمیشود، بدان حساس میشود تا معنای این موضوع را بفهمد، در نهایت به دوست و اینترنت برای یافتن پاسخ مراجعه میکند و در نهایت به مفاهیم بد و غیر اخلاقی مواجه میشود که هم بلوغ زودرس را منجر میشود و هم با افزایش سن ازدواج، مشکلات بسیاری را به وجود میآورد.
اگر حیا از بین رفت، انسان ممکن است به هر رابطهای با خود و دیگران اقدام کند؛ تحریک کنجکاوی کودک و نوجوان آن را به راه اشتباه میبرد.