بومیان جزیره قشم اعتقاد دارند که غارهای خربس در دوره پیش از اسلام به وجود آمده و به دوره مادها تعلق دارد که متشکل از چهار دهانه غار به هم پیوسته است. در درون این غارها تالارمیانی و دهلیزهای انشعابی وجود دارد که مردم در آن دوران از آنها به عنوان پناهگاه و یا نیایشگاه استفاده می کردند.
کد خبر: ۱۸۰۸۹۷
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۷14 February 2016
به گزارش تابناک هرمزگان، ساختار راز آمیز این غار ها و قرار گرفتن آن بر بلندی این عقیده را دامن زده كه اینجا در روزگار مادها نیایشگاه مهر و محلی برای ستودن الهه میترا بوده است .
از ساختار فعلی غارها پیداست كه دست آدمیان به مرور زمان و به منظور كاربرد های گوناگون شكل و سیمای این غارها و دیواره های آنها را دگرگون ساخته و مناسب نیاز های خود در آورده است.
اين غارهاى دستکنده، مجموعهاى از حفرههايى است که با راهروهاى باريک به همديگر راه دارند و در تالار مرکزى، که جاى اجتماع بوده و دو تاقچه کوچک جاچراغى نيز ساخته شده است. در پاى دهانه اين غارها برکهاى براى نگهدارى آب باران وجود دارد که اکثر ايام سال (جز مواقع بىبارانى) آب دارد.
در جانب راست اين غارها و در امتداد ديواره بلند و گسترده زيارتگاه شاه شهيد، دهليزها و دالانهايى نو به دست سنگتراشان هنرمند روزگار کنونى در دل کوه تراشيده شده تا به عنوان الگويى تازه، به شناسايى غارهاى اصلى يارى رساند. در درون اين غارهاى جديد و دهليزها نقشهايى با الهام از طرحهاى باستانى کنده شده که همگى از جلوه و نمودى باستانى و حالتى رمزگونه و نمادين برخوردارند.
غارهاى خربس را بعضى معبد مهرى مىپندارند، بعضى آن را استودان (جاى نگهدارى استخوانهاى مردگان پس از مرگ، در آيين زرتشت) مىدانند و حدسى که قريب به يقين مىتواند باشد اين است که اين حفرههاى دست کنده در دل صخرهها اگر استودان (استخواندان) دورههاى پيش از اسلام نباشد، بهطور مسلم پناهگاههايى است براى مردم بىدفاع که روزگارى در دشت هموار خربز زندگى مىکردهاند و دزدان دريايى با ايلغار و يورش امان آنها را بريده بودند. ناچار، آنان اين حفرههاى درهم را که از درون با يکديگر مرتبط هستند در دل اين ديواره به صورت غارهاى دستکند به وجود آوردهاند تا به هنگام احساس خطر بتوانند کودکان، زنان و پيرمردها را به درون غارها منزل دهند، نان و آب و غذا نيز لاشه سنگهايى براى دفاع و پرت کردن از ارتقاع در اختيارشان مىگذاشته و خود به مقابله با دشمن غارتگر مىپرداختهاند.