به گزارش تابناک
یزد،خشکسالیهای پیاپی در استان و بحران بیآبی پارک علم و فناوری استان را بر آن داشت که اقدام به راهاندازی مرکز توسعه فناوری آب کند.
بروز خشکسالیهای پیاپی در استان و بحران بیآبی موجب ایجاد مرکزی با هدف
توسعه فناوری آب شد. این مرکز وابسته به پارک علم و فناوری استان است و از
جمله اهداف آن، کمک به شکلگیری و ارتقای توان تخصصی در حوزه آب است. این
مرکز سعی دارد تا از ایده نخبگان و صاحبنظران حوزه آب بهرهمند شود تا
برای توسعه دانشبنیان منطقه که رسالت ذاتی خود است، تلاش کند.
باید بگوییم که ساختار این مرکز نخبهگرا و تخصصمحور است. مرکز توسعه
فناوری آب در نظر دارد با بهرهگیری از توان نخبگان و با کمک شرکتهای
مرتبط با حوزه آب که در پارک علم و فناوری استان مستقر هستند به موضوعات
چالشبرانگیز در حوزه آب در سطح کشور بپردازد و سعی دارد تا یک الگوی موفق
برای مقابله با بحران بیآبی ارائه کند.
مراکز رشد، وابسته به پارک علم و فناوری در مرکز استان و شهرستانها از ایدهها و ابتکارات در حوزه آب استقبال میکنند. در حال حاضر نیز 18 شرکت فناور در حوزه آب در پارک علم و فناوری استان فعالیت میکنند که این شرکتها در حوزههای مرتبط با آب مانند تصفیه، انتقال و توزیع آب، کنترل و هوشمندسازی، ساخت و تولید، استخراج و تحقیقات و مواردی از این دست با بهرهگیری از آخرین تکنولوژی و فناوری روز دنیا تجربه دارند. وجود این شرکتها فرصت خوبی برای استان محسوب میشود؛ از این رو مرکز توسعه آب برای توسعه کمی و کیفی این شرکتها و همچنین حمایت از آنها، تلاش خواهد کرد. این توسعه میتواند استان را برای مقابله با بحران بیآبی توانمند و الگوهای جدیدی را با استفاده از فناوری و دانش برای مقابله با این بحران به کشور معرفی کند که به نوعی اقتصاد آب محسوب میشود.
اگر بخواهیم درباره اهمیت اقتصاد آب بگوییم باید به به زمانی اشاره کنیم
که سطح استانداردهای زندگی بالا رفت و استفاده از منابع آبی در کانون توجه
مردم قرار گرفت. با مصرفگرایی جوامع، مصرف آب نیز به طور بیسابقهای
افزایش یافت؛ از این رو مدیران و سیاستگذاران حوزه آب مجبور شدند که اندیشه
خود را برای رفع مشکل کمآبی منسجم کنند؛ در این دوره بود که آب به عنوان
یک کالای اقتصادی شناخته شد. اقتصاد آب به چگونگی تولید، توزیع و مصرف
بهینه آب میپردازد.
وقتی آب به عنوان یک کالای کمیاب، جنبه اقتصادی به خود میگیرد بهراحتی و
بدون هزینه در دسترس قرار نخواهد داشت و تولید و توزیع آن نیز با ارزش
افزوده همراه خواهد شد. باید توجه کنیم که نوع نگرش به آب باید از یک کالای
اقتصادی معمولی به یک کالای استراتژیک تغییر کند. بنابراین، مشکل کمبود
منابع آب را میتوان به عنوان یکی از مهمترین چالشهای اقتصادی دوران
معاصر تلقی کرد.
به نظر میرسد که اقتصاد آب در میان صاحبنظران دانشگاهی کشور هنوز جای خود
را باز نکرده است. متاسفانه به دلیل حاکم بودن دیدگاه مهندسی برای مدیریت
منابع آب کشور، مدیران بخش آب، فعالیت عمدهای در بخش توسعه و گسترش
تأسیسات تأمین آب نداشتهاند و از مباحث مهم اقتصادی غفلت کردهاند. اگرچه
عواملی مانند ضعف در ساختار نهادی بخش آب و مسائل فرهنگی در بیمار شدن
منابع آب نقش داشتهاند، اما بیتوجهی به مباحث مهم اقتصادی نیز ضربههای
جبرانناپذیری به بخش آب وارد کرده است. اقتصاددانان در این مورد که قیمت
میتواند در مدیریت منابع آب، نقش مهمی ایفا کند، تفاهم دارند؛ چرا که
قیمتها، ارزش و میزان کمیابی آب را به بهترین نحو ممکن انعکاس میدهند.
حال باید مسئولان و صاحبنظران درباره دیدگاه اقتصادی به آب دغدغهمندتر شوند.
با شناختی که از فرهنگ مردم کشور داریم، چنانچه اقتصاد آب از بخش دولتی و
عمومی به سوی بخشخصوصی سوق پیدا کند، هرگونه تنش و تحولی در کشور و جامعه
جهانی، میتواند در محاسبه قیمتها اثرگذار باشد و در حقیقت آب را وارد
بازار عرضه و تقاضا کند. ضمن اینکه، هرگونه چالشی در مورد آب یا اقتصاد آن،
بر قیمت آب اثر مستقیم خواهد گذاشت. با توجه به بحران خشکسالی در چند سال
اخیر، عرضه، تقاضا و نگهداری آب برای همه دستاندرکاران این حوزه قابل
توجه شده است؛ اما به نظر میرسد که ما همچنان برای رسیدن به نقطه ایدهآل
فاصله داریم. در این میان الگوبرداری غلط از روش کشورهای صنعتی، بدون
توجه به شرایط اقلیمی کشور ما را به بیراهه خواهد برد. از این رو، با توجه
به اینکه شبکه آب و فاضلاب کشور هر سال به 10هزار کیلومتر بازسازی نیاز
دارد، همچنین ۲۷هزار کیلومتر شبکه فاضلاب نیز در حال از بین رفتن است و
نیاز به تعمیر و نگهداری دارد. این موضوع در هالهای از ابهام است که
بهراستی برای حفظ و استفاده اصولی از آب چه اقدامی کردهایم.
به نظر میرسد که اکنون دیگر نیاز به نگاه مدبرانه، ایدههای جدید و نگاه
آیندهنگر به بحث آب داریم و وقت آن رسیده که از بحثهای تکراری در بخش آب و
تصمیمهای تکبعدی جلوگیری کنیم؛ تا بتوانیم بهطور هدفمندتری از طریق
اقتصاد آب، به مقاله با بحران بیآبی بپردازیم.