از شکوه تا شرمساری/ مسجد جامع اصفهان در حصار غفلت قرار دارد

به گزارش خبرنگار تابناک از استان اصفهان، مسجد جامع اصفهان، شاهکار معماری اسلامی و یکی از کهن‌ترین مساجد دنیا، سال‌هاست که در فهرست میراث جهانی یونسکو می‌درخشد؛ اما این درخشش، در سایه چالش‌های مدیریتی، حفاظتی و بی‌توجهی به پیرامون آن، کمرنگ شده است. از فروریختن بخشی از کاشی‌های ایوان تا نبود انسجام در مدیریت بهره‌برداری، این بنای فاخر بارها در کانون نگرانی‌های فرهنگی و میراثی قرار گرفته است. اکنون، با آغاز عملیات مرمت و طرح‌های جدید مدیریتی، امیدی تازه برای حفاظت از این بنای کهن شکل گرفته است.

«رسول میرباقری» رئیس کمیسیون عمران، معماری، شهرسازی و بافت تاریخی شورای اسلامی شهر اصفهان، نگاهی منتقدانه به بی‌توجهی به مسجد جامع و فضای نابسامان پیرامونی آن دارد که در این باره گفت: ما شرمنده خدا و پیامبر (ص) هستیم که پیرامون مسجد جامع چنین نابسامانی‌هایی وجود دارد. این وضعیت موجب رنج مردم و سرافکندگی ما در برابر خداوند می‌شود.

میرباقری با تأکید بر جایگاه تاریخی و دینی مسجد جامع، خواستار توجه جدی‌تر به این بنای ارزشمند شد و افزود: حفظ شأن این مسجد، نه‌تنها وظیفه‌ای فرهنگی، بلکه مسئولیتی دینی و اجتماعی است.

محسن قائم‌فرد، مدیر اجرایی طرح مسجد جامع اصفهان با اشاره به سال‌ها تلاش بی‌ثمر برای ساماندهی این مجموعه، اظهار کرد: اکنون با حمایت استاندار و شهردار، روند تازه‌ای آغاز شده است. اصلاح قراردادهای اجاره‌ای، احیای موقوفات و تدوین طرح‌های عملیاتی در دستور کار قرار دارد.  

او تأکید کرد: این اقدامات می‌تواند به بازتعریف نقش مسجد جامع در زندگی شهری امروز کمک کند و آن را از وضعیت فعلی خارج سازد.

اواسط بهار امسال بود که مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان، در بازدیدی مفصل از مسجد جامع، بر ضرورت تدوین سند راهبردی مدیریت و بهره‌برداری تأکید کرد. او گفت: برای جلوگیری از مدیریت چندگانه و تقویت حفاظت، سند باید فوراً تصویب و به همه دستگاه‌ها ابلاغ شود. هرگونه کوتاهی در حفاظت از این میراث مردود است.

اگرچه این بازدید مربوط به ماه‌های گذشته است، اما تأثیر آن در شکل‌گیری رویکرد جدید مدیریتی همچنان محسوس است و در اظهارات اخیر مدیر اجرایی طرح نیز بازتاب یافته است.

مسجد جامع اصفهان صرفاً یک بنای تاریخی نیست؛ این مسجد، سند زنده‌ای از تحولات معماری، اجتماعی و دینی ایران در بیش از هزار سال گذشته است. توجه به آن، فقط از بعد مرمت فیزیکی مطرح نیست، بلکه این بنای کهم اسلامی نیازمند نگاهی جامع به نقش آن در هویت شهری، گردشگری فرهنگی و پیوندهای اجتماعی است.  

در شرایطی که بسیاری از شهرها در جهان با افتخار از میراث خود حفاظت می‌کنند و آن را به‌عنوان موتور توسعه فرهنگی به کار می‌گیرند، بی‌توجهی به مسجد جامع اصفهان می‌تواند به معنای از دست دادن فرصتی تاریخی برای بازتعریف رابطه شهر با گذشته‌اش باشد.

مجموعه‌ای از اظهارات مسئولان شهری و استانی، از هشدارهای شورای شهر تا برنامه‌های اجرایی جدید، نشان‌دهنده لزوم نگاه جدی‌تر به این بنا است. آغاز عملیات مرمت و تدوین طرح‌های مدیریتی، نویدبخش تحولی بنیادین است؛ اما تحقق این تحول نیازمند اراده‌ای مشترک، برنامه‌ای عملیاتی و نظارتی مستمر است. مسجد جامع اصفهان، شایسته مدیریتی درخور شأن خود است؛ مدیریتی که نه‌تنها به حفاظت فیزیکی بنا، بلکه به احیای هویت فرهنگی و اجتماعی آن بیندیشد.

انتهای پیام/