حافظ اعجوبه و نادرهای که حکمت خسروانی را با شریعت، گره زده است
به گزارش خبرنگار تابناک در استان کهگیلویه و بویراحمد، آئین بزرگداشت مقام شاعر غزلسرا و بلند آوازه زبان فارسی، حافظ شیرازی، با عنوان «در کوی نیکنامی» با حضور رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران به عنوان میهمان ویژه این آئین و به همت ادارات کل کتابخانههای عمومی، معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی و فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد، شامگاه یکشنبه ۲۰ مهرماه در در سالن دکتر عسکریان دانشگاه یاسوج برگزار شد.
«محمود شالویی»، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران در این مراسم، با بیان برخی ویژگیهای حافظ، گفت: حافظ فقط شاعری غزلسرا نیست، بلکه آینهای برای انعکاس حقیقت هستی است که جلال و جمال را در هم میآمیزد و در اشعارش تجلی پیدا میکند.
وی حافظ را در زمره عارفان بزرگ ایرانی که با استفاده از زبان رمز و کنایه برای عمق اندیشه و عرفان استفاده میکنند، دانست و افزود: پیچیدگی شخصیت حافظ تا آنجاست که برخی وی را عارف صوفی و برخی دیگر نقطه مقابل عرفان میدانند؛ اما همه اتفاق نظر دارند که حافظ نمادی از اندیشه و عشق در ادب فارسی است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران به برخی ابیات حافظ اشاره کرد و گفت: از شراب در اشعار حافظ برداشتی ظاهری میشود در حالی که در دیوان حافظ نمادی از عشق الهی و مستی معنوی است، نه مستی ظاهری و دنیوی؛ حافظ با زبان رمزگونه و کنایههای دقیق، راه عشق حقیقی را به ما نشان میدهد.
«مهدی نوری پور»، رئیس دانشگاه یاسوج در این نشست بر لزوم ایجاد فضای فرهنگی متفاوت در دانشگاه تاکید کردو گفت: در خصوص افزایش برنامههای فرهنگی و هنری متنوع، تعامل و همکاری و ارتباط بیشتر با دستگاههای فرهنگی در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: این دانشگاه ظرفیتهای مختلفی برای برگزاری برنامههای فرهنگی و هنری دارد که میتوان در راستای ایجاد نشاط در بین دانشجویان و دانشگاهیان برنامههای خوب، شاد و مفرحی را برگزار کنیم.
«امین درخشان»، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد از جمله سخنرانان این آئین بود که در سخنانی، آئین «در کوی نیکنامی» را فرصتی برای ارتقای سرمایه اجتماعی فرهنگی ایران دانست و ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران، همواره فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی را خط قرمز خود دانسته و با وجد همه دشمنیها و تحریمها اجازه به هیچ قدرتی نمیدهد که در مسیر پیشتازی فرهنگ و زبان ایرانی در جهان مانع ایجاد کند.
وی ضمن تمجید از برگزاری مشارکتی چنین برنامههایی گفت: این برنامه میتواند نقطه شروعی برای تقویت و توسعه ظرفیتهای فرهنگی و هنری دانشجویان باشد تا علاوه بر رشد علمی، زمینه شکوفایی هنری نیز در دانشگاه فراهم شود.
درخشان در پایان تاکید کرد: به اتفاق رئیس دانشگاه یاسوج این قول را به دانشجویان عزیز میدهیم که بین فصل تحصیل در دانشگاه، فراغت هنری خوبی برای دانشجویان ایجاد کنیم که البته فرصت مناسبی هم هست تا ظرفیتهای فرهنگی و هنری را از دل دانشگاهها و بین دانشجویان کشف کنیم.
حافظ در کلام شعرا
اما در کنار سخنرانی برخی مسئولین اجرایی دستگاهها، شاعرانی از کهگیلویه و بویراحمد با ادبیات شاعرانه به توصیف حافظ پرداختند.
«سیاوش نریمان» شاعر، نویسنده و استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج با تمجید از برگزاری این آئین، خطاب به برگزار کنندگان، گفت: از اینکه به نکوداشت مفاخر ادبی، اهتمام میورزید و اندیشه و آرمان بلند حافظ راز شیراز را ارج و وقع مینهید، احساس شعف و غرور میکنم.
وی با بیان ابیاتی بیستم مهرماه را سالروز یکی از نوادر روزگار در سپهر ادب پارسی، عنوان کرد و افزود : به قول این لسان الغیب و ترجمان الأسرار، خواجه فارس:
منم که شهرهی شهرم به عشق ورزیدن/
منم که دیده نیالودهام به بد دیدن/
وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم/
که در طریقت ما، کافری ست رنجیدن/
این شاعر و استاد دانشگاه در ادامه، این رباعی خود را برای حاضران خواند که:
از شاخ نبات عشق، طنَّازتری/
وز سروِ خوش اندامِ اِرم، نازتری/
سرشارتر از نسیمِ رکنابادی/
از آنچه دو چشم دیده، شیرازتری/
نریمان، حافظ را اعجوبه و نادرهای معرفی کرده که حکمت خسروانی را با شریعت، گره زده است و افزود: حافظ چنان منزلتی دارد که ولفگانگ، یوهان، فان گوته شاعر نامدار آلمانی، دیوان غربی، شرقی اش را با الهام از او پدید آورده است. طوطیان هند از قند شیرین سخنش، آیین شکرشکنی میآموزند که:
شکرشکن شوند همه طوطیان هند/
زین قند پارسی، که به بنگاله میرود/
وی به نقلی از حافظ اشاره کرد که «قدسیان از عرش، چکامه اش را مینیوشند و از سبوی معرفتش جرعه نوشی میکنند» و ادامه داد:
/صبحدم از عرش میآمد خروشی، عقل گفت/قدسیان گویی که شعر حافظ از بر میکنند/
در مطاوی غزلیاتش، لطایفِ حکَمی با نکات قرآنی متجلی ست.
زِ حافظان جهان، کس چو بنده جمع نکرد/لطایف حکمی با نکات قرآنی/
نریمان گفت: حافظ فیلسوف است و همین تک بیتی زیر برای فیلسوف بودنش، کفایت میکند، آنجا که سروده است:
بیش از اینم نَبُود شائبه در جوهر فرد/
که دهانِ تو در این نکته، خوش استدلالی ست/
وی افزود:شاعر شیراز، رازناک و با ایهام غزل میگوید تا امثال امیرمبارزالدین محمد سفَّاک و ریاکار، تکفیرش نکنند و مُهر تفسیق بر جبینش نزنند.
دانی که چنگ و عود، چه تقریر میکنند
پنهان خورید باده که تعزیر میکنند
استاد دانشگاه آزاد یاسوج ادامه داد: این شاعر حکیم فارس، چکیده و زبده هندسه فکری و نظام معرفتی شاعرانِ پیش از خود چون: فردوسی، خیام، سنایی، نظامی، عطار، سعدی و مولوی ست. شعرش تابلوی منقشی از تمام بدایع هنری نظیر: مقرنس کاری، گچ بری، منبت کاری و هنر تذهیب است، بدین معنا که تمام آرایههای سحرانگیز ادبی چون: تشبیه، تجنیس، مراعات نظیر، حسن تعلیل و ایهام و دیگر صنایع ادبی را در غزلیاتش داراست.
وی گفت: حافظ منتقد و مصلح اجتماعی ست که رندانه، به اهل تزویر و ریا، میتازد و بازارِ زهدفروشانِ متلوِّن را از رونق میاندازد. شخصیت چند ساحتی حافظ در این مجال و مقال نمیگنجد و شرح این هجران و این ماجرا را باید در فرصتهای موسَّع تری به بحث و فحص نشست.
لازم به توضیح است نریمان در پایان سخنان خود دو غزل از سرودههای خود را برای حاضران قرائت کرد که با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد.
انتهای پیام/