تابناک پای درد دل یک مستندساز/ «بی‌بی‌جان» آینه‌ای از درد و امید
سید حمید میرحسینی کارگردان و تهیه‌کنند مستند «بی‌بی‌جان» که در جشنواره حقیقت نیز حضور داشته است در گفتگو با خبرنگار تابناک در کرمان، در پاسخ به این سوال که آیا از سال‌ها فعالیت در حوزه مستند و ساخت بیش از ۹۰ اثر داستانی و مستند خسته نشده است؟ تاکید کرد: خیر هرگز. چراکه این کار برای من از سر عشق و علاقه است. مستندسازی ابزاری‌ست برای بیان بسیاری از حرف‌ها و دغدغه‌هایی که درونم هست. سینمای مستند چهارچوبی قدرتمند دارد و بهترین مسیر برای روایت واقعیت‌های جامعه است.
بی‌بی‌جان، روایتی از زن، بیماری، رنج و مقاومت
وی در ادامه افزود: مستند "بی‌بی‌جان" نیز یکی از همین واقعیت‌های تلخ و در عین حال شریف جامعه ماست؛ روایتگر زندگی زنان سرپرست خانوار و مشکلاتی است که گریبان‌گیر آن‌هاست. در این فیلم به بیماری نادر و ارثی "پی کی یو" پرداختیم که ناشی از ازدواج‌های فامیلی است و تا ۵ سالگی نیز قابل تشخیص نیست. این مستند از یک سو تلاش‌های یک مادر را به تصویر می‌کشد و از سوی دیگر به خلأ آموزش، بی‌توجهی پدر و برخی مسئولان اشاره دارد.
میرحسینی با اشاره به لایه‌های مختلف داستان اظهار کرد: در این مستند در واقع، دو خط موازی را دنبال کردیم. خط اول مادری‌ست که تمام بار زندگی را به تنهایی به دوش می‌کشد و فرزندان معلولش را بدون حضور پدر نگه می‌دارد؛ خط دوم، غیبت آموزش و بی‌توجهی به علم در جامعه‌ای‌ست که می‌توانست مانع وقوع این مصیبت شود.
این مستندساز کرمانی درباره انتخاب مخاطب این مستند، عنوان کرد: «بی بی جان»مخاطب عمومی دارد، اما برای من مخاطب خاص آن مردان هستند. خودم در کودکی پدرم را از دست دادم و همیشه شاهد بودم مادرم چطور برای حفظ کانون خانواده جنگید. می‌خواستم نشان دهم زنان جامعه ما چقدر قوی و آسیب‌پذیر هستند و عشق به فرزند، چگونه می‌تواند آنها را به زندگی امیدوار نگه دارد.
از همراهی با خانواده بی‌بی‌جان تا تاثیرات انسانی فیلم
میرحسینی درباره آشنایی با سوژه مستند نیز توضیح داد: حدود ۹ سال پیش یکی از دوستان روزنامه‌نگار خانواده بی‌بی‌جان را در دارستان کرمان به من معرفی کرد. ابتدا با گوشی موبایل از آنها فیلم گرفتم و برای کمک به آنها پویش راه انداختم. بعد از آن، رابطه‌ای انسانی و صادقانه بین من و مادر خانواده شکل گرفت. خانم کریمی‌زاده زنی استثنایی‌ست و علیرغم تمام سختی‌ها، حتی یک‌بار هم برای کمک مالی تماس نگرفت.
وی یادآور شد: فیلم طی سه سال تصویربرداری شد و یک سال نیز مراحل تدوین و فنی آن طول کشید. خوشبختانه بعد از نمایش فیلم، توجه خیرین به زندگی این خانواده جلب شد و حالا به‌صورت ماهانه به آنها کمک می‌شود.
شرافتمندانه بودن سینمای مستند
میرحسینی در ادامه تاکید کرد: سینمای مستند برخلاف سینمای داستانی سلبریتی ندارد، اما شرافتمندانه است و واقعی. اگر مستندساز دغدغه نداشته باشد، اثرش بی‌ارزش است. من سال‌ها فیلم داستانی و انیمیشن ساختم، اما هیچ‌چیز مانند مستند به من کمک نکرد.
این مستندساز بیان کرد: در تمام دنیا، تلویزیون خانه مستندساز است. در ایران نیز باید تلویزیون، پلتفرم‌ها، سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی برای پخش و حمایت از مستندها وارد عمل شوند چراکه ما با سرمایه‌های کوچک، فیلم‌های بزرگی می‌سازیم و وظیفه مدیران است برای پخش مستندها چهارچوب تعیین و برنامه ریزی کنند. اگر منِ فیلمساز علاوه بر تهیه کنندگی و کارگردانی برای پخش فیلم هم تلاش کرده و انرژی بگذارم، از جریان فیلمسازی جدا می شوم.
وی همچنین خاطرنشان کرد: البته خوشبختانه جایگاه فیلم مستند در ایران بهتر از قبل شده است و شبکه‌ها تلاش می‌کنند با نمایش مستند، مخاطب جذب کنند چرا که نسل جدید علاقمند و واقع‌گراتر شده است و جشنواره‌ها نیز کمک می‌کنند سینمای مستند همچنان قدرتمند ادامه دهد.
رسالت مستندساز؛ حفظ تاریخ و فرهنگ جامعه
میرحسینی در پایان گفت: من تا امروز قریب ۱۹ مستند درباره مفاخر ایران ساخته‌ام، از جمله درباره باستانی پاریزی، مرادی کرمانی، روح‌الله خالقی و... که این آثار بخشی از تاریخ ما محسوب می‌شوند. ضمن اینکه مستند همواره اثر خود را در آینده نشان می‌دهد.
/س