سفر به شهر قم و گشت زدن در بافتهای تاریخی این شهر، حکم همان ضرب المثل معروف را دارد که با یک تیر دو نشان زدن است. چون علاوه بر زیارت حرم حضرت معصومه، میتوان زمانی را هم به بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی قم اختصاص داد. چون این شهر علاوه بر بعد مذهبی، به لحاظ تاریخی و فرهنگی نیز بسیار قوی بوده و جاذبههای گردشگری متعددی دارد.
نزدیکی این شهر به تهران هم باعث شده تا ساکنین پایتخت از تعداد روزهای کم مرخصی خود را، صرف سفر به قم کنند. استارت هر سفری را باید با رزرو بلیط اتوبوس قم از طریق سایتهای اینترنتی زد. یا اگر ساکن شهری دیگر باشید، شاید نیاز به خرید بلیط قطار قم داشته باشید. در این مطلب ضمن معرفی جاذبههای تاریخی و فرهنگی قم، به معرفی شهر مقدس و مهم قم میپردازیم.
قبل از پرداختن به اماکن دیدنی قم یا شهر دیگری، باید یک شناخت کلی از مردم و بافت فرهنگی مقصد داشته باشیم. این اطلاعات به ما کمک خواهد کرد تا سفری به یاد ماندنیتر داشته باشیم. قم یکی از شهرهای مرکزی کشور است که به لحاظ مذهبی بسیار قوی بوده و بخش عمدهای از اعتبار خود را مدیون حرم مطهر حضرت معصومه (س) است. مردم ایران این شهر را پایتخت فرهنگی جهان شیعه میدانند؛ چون بیشتر ساکنان این شهر شیعه دوازده امامی هستند. این شهر از بزرگترین مراکز انتشار کتابهای دینی و محل پرورش طلبههای دینی است. از سویی دیگر وجود مسجد جمکران و مزارهای متعدد علویان در قم، دلیل دیگری بر اهمیت این شهر مذهبی است. با همین ذهنیت مختصر، به سراغ جاذبههای فرهنگی و تاریخی قم رفته و تعدادی از آنها را به شما معرفی میکنیم.
قم نیز به مانند اغلب شهرهای بزرگ ایران، دارای یک بازار سرپوشیده و سنتی است. این بازار شامل دو بخش قدیمی و جدید است که بخش قدیمی آن یادگاری از دوره صفویه و بخش جدید آن در قرن نوزدهم ساخته شد. این بازار در خیابان طالقانی و نزدیکی حرم حضرت معصومه قرار دارد. معماری این بازار در نوع خود جالب بوده و بیشتر تیمچههای آن به مغازههای فرش فروشی اختصاص دارد. ساعت کاری این بازار از ۹ صبح تا ۷ عصر بوده و مسافران میتوانند از این فرصت برای خرید سوغاتی یا وسایل مورد نیاز خود استفاده کنند.
پس از بازدید از بازار قم، به بلوار شهید روحانی و کنار گلزار شهدا این شهر میرویم. چون در این بخش از شهر، باغی قدیمی با گنبدهای سبز رنگ وجود دارد. این باغ شامل سه آرامگاه برج مانند بوده که متعلق به اعضای خانواده صفی هستند. این خانواده در قرن چهاردهم قم را اداره میکردند. دو گنبد از این باغ به شکل مخروطی بوده و یکی از آنها مدور است. گنبد مدوری آن شکلی جذاب داشته و از بیرون ۱۲ وجهی و از داخل ۸ وجهی به نظر میرسد. بسیاری از گردشگران از تشابه طرحهای پیچیده آجری این گنبد و خوشنویسیهای کوفی آن با گنبد سلطانیه زنجان سخن میگویند. بهرحال پیشنهاد میشود که در سفر به قم، حتماً بازدیدی از این مکان تاریخی این شهر داشته باشید.
مسافری که کلی هزینه بلیط اتوبوس قم و اقامت در این شهر را پرداخته، دوست دارد تا از تک تک لحظات آن برای تماشای جاذبههای گردشگری استفاده کند. اما برای استفاده حداکثری از مدت زمان سفر، بهتر است که برای ناهار یا شام، به باغ تاریخی یزدان پناه بروید. این خانه قدمتی ۱۲۰ ساله دارد و مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است. در بنای این مکان ستونها، پنجرهها و بادگیرهای متعددی وجود دارد که با نورپردازی شبانه زیبایی آنها دو چندان خواهد شد. این خانه بر اساس تغییر دما، به بخشهای مختلفی تقسیم شده و امکان سرو غذاهای اصیل ایرانی مانند دیزی و کباب برای مسافران وجود دارد. این لذت زمانی دو چندان خواهد شد که با یک استکان چای آماده شده بر روی آتش زغالی، نفسی تازه کنید. باغ یزدان پناه در خیابان ۱۹ دی و کوچه ۱۱ شهر قم قرار دارد.
فیضیه قم برای علاقمندان به تاریخ، یادآور روزهای درخشان از انقلاب اسلامی است. آنچه بر این مدرسه و ساکنان آن در سال ۱۳۴۲ افتاد، تنها نمونهای از اهمیت این مدرسه است. چون مدرسه فیضیه قدمتی بیشتر از یک سده دارد و همیشه به داشتن واعظان و مدرسان بزرگ در بین اهالی این شعر معروف است. این مدرسه در میدان آستانه و نزدیکی حرم حضرت معصومه واقع شده و بازدید از آن رایگان است.
قم از دیرباز مرکز تعلیم علمای دینی و بزرگترین حوزه علمیه ایران را در خود جای داده است. این شهر شامل مساجد و مکانهای مذهبی بسیار زیادی است که در صدر آنها، حرم حضرت معصومه است. فضای داخلی حرم و معماری خاص این مکان مذهبی، بهترین انتخاب برای گردشگرانی است که با خرید بلیط قطار قم و تحمل ساعتها مسافت، خود را به این دیار رساندهاند. مسجد جمکران با قدمتی هزار ساله، دیگر مکان تاریخی و فرهنگی شهر قم است. در نهایت بازدید از مسجد جامع قم را هم به لیست خود اضافه کرده و گشتی در ایوان و شبستانهای این مکان زیبا بزنید. مسجد جامع قم در بزرگراه عمار یاسر، خیابان آذر و نزدیک دروازه ری قرار دارد.
حمامهای قدیمی ایرانی، بیشتر نمادی برای مردمشناسی هستند. در شهر قم نیز یک حمام قدیمی با قدمت بیش از ۲۰۰ سال با نام حاج عسگرخان وجود دارد. جالب اینجاست که بساط استحمام در این مکان همچنان وجود داشته و حتی شاید گردشگران آقا شانس استحمام در این مکان تاریخی را داشته باشند. با توجه به فعال بودن این حمام تاریخی، بازدید از آن صرفاً برای آقایان بوده و متأسفانه بانوان اجازه حضور در آن را ندارند. این حمام در چهار راه باز و شمال راسته بازار قرار دارد و از ساعت هفت و نیم صبح تا ۹ شب میتوانید به آنجا مراجعه کنید.
یکی از اماکن تاریخی و شلوغ شهر قم، میدان آستانه این شهر است. این میدان یک محیط عمومی و بزرگ پوشیده شده با سنگهای مرمر است که در هنگام عصر به واسطه چراغهای مرقد روشن میشود. این مکان سرپوشیده محلی برای تجمع خانوادهها، طلاب و زائرین است تا دور هم جمع شده و سوهانهای گرم را با خود به سوغات ببرند. در میدان آستانه قم ریتم زندگی بطور پیوسته در جریان بوده و خاموشی معنا ندارد.
توصیه میکنیم اگر قصد سفر به قم را دارید حتما سری به جاذبهها و امکان تاریخی و فرهنگکی که در این مطلب به آنها اشاره شد بزنید و با سیر تاریخی و فرهنگی این شهر که بخشی از تاریخ و فرهنگ کشور عزیزمان ایران است بیشتر اشنا شوید.
انتهای رپرتاژ آگهی/