بین الملل تابناک: سفر هیاتی از طالبان به ایران و دیدار با مقامات کشورمان با واکنش های مختلف و متفاوتی روبرو شده است. در حالی که برخی ناظران و کارشناسان این مذاکرات را برای منافع و امنیت ایران ضروری تلقی می کنند، عده ای دیگر بر این باورند که مذاکره با طالبان به عنوان یک گروه تروریستی خلاف منافع ملی است.
این دوگانه مذاکره و عدم مذاکره با طالبان هم اکنون تبدیل به یک مناظره جدی در فضای سیاسی ایران شده است؛
سوال این است که مذاکره با طالبان خلاف منافع و امنیت ملی و همچنین قواعد بین المللی است؟ پاسخ را باید مذاکره بازیگران منطقه ای و بین المللی و هم مرز بودن طالبان با ایران پیدا کرد.
مذاکره سایر بازیگران با طالبان
در حال حاضر آمریکا، روسیه، قطر، عربستان سعودی، پاکستان و دولت مرکزی افغانستان از جمله مهم ترین بازیگرانی هستند که به صورت مستقیم در حال مذاکره با طالبان هستند.
زمانی که عکس های مایک پمپئو وزیر خارجه دولت ترامپ با هیات طالبان منتشر شد، بسیاری از کسانی که اکنون از عکس وزیر خارجه ایران با هیات طالبان برآشفته شده اند، اقدام و مذاکرات پمپئو را برای صلح و ثبات منطقه مثبت ارزیابی کردند!
به نظر می رسد در شرایطی که سایر بازیگران منطقه ای و بین المللی در حال مذاکره با طالبانی هستند که هم مرز با ایران است، مخالفت ها با مذاکره تهران با طالبان غیر واقع بینانه و در مواردی جهت دار است.
حفظ امنیت مرزها
مسئله دوم، هم مرز بودن طالبان با ایران است. به جز پاکستان تمام بازیگرانی که اکنون در حال مذاکره با طالبان هستند، مرز مشترک با افغانستان و مناطق تحت کنترل طالبان ندارند. ایران بیش از ۸۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد.
لذا، راهبرد اساسی تهران حفظ امنیت مرز های خود است و امروز تقریبا کنترل اکثر مرز های کشور افغانستان در اختیار طالبان است. بنابراین، با این شرایط نباید از ایران توقع داشت که با طالبان مذاکره نکند در حالی که دولت افغانستان به شدت ناکارآمد و ضعیف است و توانایی کنترل مرز های خود را ندارد.
به طور کلی، اگر مذاکره با طالبان خوب نیست، برای همه بازیگران منطقه ای و بین المللی نباید خوب تلقی شود. اگر نه، این موضع گیری ها نوعی استاندارد دوگانه است که همواره از سوی برخی رسانه های ضد ایرانی دنبال شده است.
موضع ایران
سخنگوی وزارت‌خارجه گفت ما معتقدیم طالبان بخشی از واقعیت اکنون و آینده افغانستان است و نه همه آن. سعید خطیب‌زاده در نشست خبری روز دوشنبه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شنیده می‌شود طالبان برای انجام گفت‌وگوهای بین‌الافغانی شرطی را تعیین کرده از جمله اینکه دولت کنونی افغانستان استعفا دهد، نظر وزارت‌خارجه در این ارتباط چیست با توجه به اینکه اخیرا گفت‌وگوهایی بین ایران و هیات سیاسی طالبان مطرح شده است، گفت: آنچه وزارت‌خارجه از صحبت‌های صورت گرفته بین ایران و طالبان بیرون داد کاملا دقیق و معتبر است. در آنجا وزیرخارجه اشاره کردند که هیچ دولتی در آینده افغانستان نمی‌تواند شکل بگیرد مگر اینکه بر مبنای مجاهدت‌های مردم افغانستان باشد.
این دیپلمات ارشد ادامه داد: به هر دستاورد و توافقی که حاکمیت فعلی و مستقر افغانستان و نمایندگان مردم افغانستان از جمله طالبان در جریان مذاکرات بین‌الافغانی به آن دست پیدا کنند برای ما محترم است. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کرده‌ایم این موضوع از مسیر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی می‌گذرد و نه حذف یکی از آنها چه برسد به حذف دولت فعلی و مستقر افغانستان. ما همواره بر این موضوع تاکید داریم که تمام دستاورد ملت افغانستان باید حفظ شود.
سخنگوی وزارت‌خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه هیات افغانستان اخیرا به تهران سفر داشته و مذاکراتی را با مقامات ارشد ایران داشته، این درحالی است که وزیر امورخارجه چندی پیش در مصاحبه با شبکه خبری طلوع‌نیوز افغانستان گفته گروه طالبان گروه تروریستی است، بنابراین دلیل گفت‌وگوی انجام شده چیست، گفت: همان‌طور که بارها گفته‌ایم گروه طالبان بخشی از واقعیت افغانستان است. دفتر سیاسی طالبان در قطر و پاکستان و برخی جاهای دیگر به‌صورت رسمی فعالیت دارد. این گروه در مذاکرات مستقیم با حاکمیت و دولت رسمی افغانستان حضور دارد.
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه سفر هیات سیاسی طالبان به تهران به اطلاع دولت افغانستان رسانده شده بود و بسیاری از تبادلات پیرامون آن صورت گرفته است، گفت: این سفر هم در چارچوب گفت‌وگوهای جاری میان دولت افغانستان و این گروه صورت گرفته بود. وی با بیان اینکه درخصوص ماهیت و فعالیت‌های این گروه صحبت‌های زیادی مطرح است، ادامه داد: ما موضوع شهدای خود در مزارشریف را فراموش نکرده‌ایم و همواره بر پیگیری آن و پیدا کردن عاملان آن تاکید داشته‌ایم. خطیب‌زاده با بیان اینکه این سفر هم در چارچوب گفت‌وگوهای جاری میان دولت افغانستان و طالبان انجام شده است، ادامه داد: ما همواره اعلام کرده‌ایم که از انجام گفت‌وگوهای فراگیر بین‌الافغانی حمایت می‌کنیم و طالبان هم بخشی از این روند است. سخنگوی وزارت‌خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که به هر حال طالبان یک گروه تروریستی است، ادامه داد: دولت ایران با جمهوری افغانستان رابطه بسیار خوبی دارد و جزو یکی، دو کشوری هستیم که برخلاف بسیاری از کشورها همواره از دستاوردهای دولت و ملت افغانستان حمایت کرده‌ایم. تمام گفت‌وگوهایی که صورت گرفته یا به خواست یا با اطلاع دولت افغانستان بوده است. خطیب‌زاده ادامه داد: ما معتقدیم طالبان بخشی از واقعیت اکنون و آینده افغانستان است و نه همه آن.
