به گزارش «تابناک البرز» واکسن کرونا بر اساس چهار شیوه در جهان در حال تحقیق و تولید است در روش اول محققان از ویروس کامل شامل ویروس غیر فعال شده (حدود 8 در صد) و تخفیف حدت یافته (حدود 10 در صد) استفاده می کنند که مجموع این نوع واکسن شامل حدود (18 در صد) از تولیدات است. در روش دوم از ناقل ویروسی بهره برده و در دو نوع تکثیر شونده 7( در صد) و غیر تکثیر شونده ( 15 در صد ) از تولیدات را و در روش سوم از اسید های نوکلئوتیک RNA( 7 در صد) و DNA( 16 در صد ) از تولیدات واکسن کرونا را شامل می شود. در روش چهارم محققین و کشور ها از پروتئین نو ترکیب استفاده می کنند که حدود (38 در صد) از تولیدات جهان را شامل می شود.
در کشور ما نیز 12 پروژه فعال در حوزه تولید واکسن در مسیر موفقیت بوده که در حال حاضر 8 تیم در تولید پیشرو هستند.یکی در فاز بالینی و الباقی نزدیک به فاز بالینی یا در مراحل تست حیوانی قرار دارند. ایران در میان 16 تولید کننده واکسن رتبه ی 11 را دارد.
اولین واکسن تولیدی ستاد اجرایی فرمان امام که در فاز بالینی مورد آزمایش واقع شده است از ویروس غیر فعال شده یا همان ویروس کشته استفاده نموده و در مراحال تکمیل فاز انسانی قرار دارد که می تواند تا پایان سال به تولید انبوه برسد.
موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با قدمت قریب به یکصد سال تجربه در تحقیق و تولید واکسن های انسانی در تولید واکسن کرونا از پروتئین نوترکیب استفاده کرده است و در روزهای آتی مجوز ورود به فاز بالینی را از وزارت بهداشت درمان و سازمان غذا وا دارو اخذ خواهد کرد.
انستیتو پاستور در یک طرح مشترک با کشور کوبا با بهره از پروتئین نوترکیبی وارد فاز سوم از مرحله ی بالینی شده که به نظر زودتر از دیگر مراکز داخلی پتانسیل تولید انبوه را دارد.
دانشگاه بقیه الله،وزارت دفاع،بنیاد برکت و تعدادی از شرکت های دانش بنیان نیز در مسیر تحقیقات و تولید این فراورده ی بیولوژیک قرار دارند ضمن آنکه موسسه تحقیقات رازی،انستیتو پاستور و ستاد فرمان امام از طریق سایر شیوه های چهارگانه ی تولید واکسن نیز در حال تحقیق،تولید و رسیدن به مرحله ی بالینی قرار دارند.
البته این گستردگی و عدم تمرکز در تحقیق و تولید واکسن کرونا در کشور خود واجد ایرادات مدیریتی بوده که امیدواریم هر چه زودتر به انسجام و مدیریت کارآمد و یکپارچه برسد و حرف در این مقوله فراوان هست که اجالتا" از طرح آن می گذریم ولیکن آنچه باید مورد توجه واقع گردد آنست که؛ شیوه تولید واکسن بر مبنای mRNA که شرکت های فایزر و مدرنا مدعی بهره از آن هستند مربوط به دو دهه قبل و بیشتر در حیوانات آزمایشگاهی و در درمان تومور مورد بهره در تحقیق بوده است و تا کنون در جهان تزریق هرنوع از متعلقات ژنوم به انسان ممنوع بوده و در صنعت واکسن سازی پزشکی هیچگاه این رویه ی غیر معمول و مشکوک مجاز به تجویز انسانی نبوده است چون تبعات و عوارض آن در انسان غیر قابل پیش بینی است و بی تردید آثار آن در نسل های بعدی محقق و نمایان می شود. ضمن آنکه این ژنوم های تزریقی ممکن است منجر به بیماری های خود ایمن و عامل سرطان در بدن گردد که به لحاظ امنیت زیستی بسیار بدیهی است که استفاده از آن جای تردید دارد.و عدم استقبال ملت های دنیا به ویژه کشور های سازنده از مصرف و تزریق آن ریشه در در این ماجرا و فرضیه دارد .
اینکه رهبر معظم انقلاب زنگ خطر در خرید واکسن های ساخت کشورهای غربی از جمله آمریکا،انگلیس و حتی فرانسه را در کشور با هوشمندی به صدا در می آوردند به نظربیشتر مستتر در مقوله زیست امنیتی باشد تا سیاست های استکباری که آن نیز خود مقوله ی مهم دیگری می تواند باشد.
دکتر جواد چپردار
