پختن کولیره (نوعی نان سنتی) یکی از آیین‌های کردستانی‌ها در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است که از گذشته‌های دور تاکنون این رسم در استان به ویژه در مناطق روستایی اجرا می‌شود و حالا در لبه پرتگاه فراموشی قرار گرفته است.
پختن کولیره و توزیع آن بین همسایه‌ها و آشنایان یکی از رسم‌های دیرینه مردم در مناطق کُردنشین بویژه در کردستان است و یکی از مهمترین روزهایی که این آیین اجرایی شده و می‌شود شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است و این رسم در مناطق روستایی رواج داشت و امروز هم هنوز در تعدادی از روستاها و بطور محدود در برخی از شهرهای استان همچنان رواج دارد و چراغ آن روشن است.
روزگاری که خانه‌های روستایی تنور داشتند و نانوایی به روستاها راه پیدا نکرده بود، در خانه هر فرد روستایی انبار آردی وجود داشت و اینگونه نان مورد نیاز خود را تهیه می‌کردند، از صبح بیست و ششمین روز ماه مبارک رمضان بانوان روستایی خود را برای تهیه کولیره شب بیست و هفتم این ماه پر فضیلت آماده و از بعدازظهر خمیر تهیه شده را به کولیره تبدیل می‌کردند.
در کنار تهیه این نان سنتی، گلوله‌های کوچکی از خمیر نان درست کرده و بعد از پخت آن را با نخ و سوزن به شکل تسبیح در آورده و سپس در کندوی (انبار) آرد خود می‌گذاشتند چرا که معتقد بودند این کار مایه خیر و برکت در رزق و روزی آنها می‌شود.
امروز هم افرادی هستند که به این رسم معتقد و پایبند ماندند، یکی از آنها بانویی ۵۵ ساله اهل روستای سراب‌قامیش است که از ۱۷ سالگی و بعد از ازدواجش ساکن شهر سنندج شده است.
حبابه حمیدی در این گفت و گو اظهار داشت: امروز در بسیاری از روستاها بویژه آنهایی که به شهرها نزدیک‌ترند دیگر تنور و انبار آرد وجود ندارد و زندگی روستایی هم سبک شهری به خود گرفته و رسوم گذشته به فراموشی سپرده شده است.
وی اضافه کرد: این تغییر و تحولات ایجاد شده نباید باعث شود بسیاری از رسم و رسوم خود را فراموش کنیم بویژه آیین‌هایی که مملو از خیر و برکت برای خانواده‌ها است.
این بانوی سنندجی افزود: یکی از رسم‌هایی که در روستای ما بسیار به آن اهمیت می‌دادند و الان هم هنوز بسیاری از زنان روستا آن را انجام میدهند درست کردن کولیره شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است.
حمیدی یادآور شد: امروز اگر چه تنور و انبار آرد در بیشتر روستاهای نزدیک شهرها وجود ندارد ولی تا جایی که اطلاع دارم بسیاری از خانواده‌های روستایی تنورهای گازی خانگی دارند که وجود این تنورهای گازی خانگی مثل مدل سنتی آن نیست که فقط در روستاها قابل استفاده باشد بلکه خانواده‌های شهری هم می‌توانند برای تهیه نان و کولیره از آن استفاده کنند.
این بانوی سنندجی با اشاره به اینکه چند سالی است که تنور گازی خانگی خریداری کرده‌ام، گفت: با وجود این وسیله هر سال اقدام به پخت کولیره بیست و هفتم ماه مبارک رمضان و سپس توزیع آن بین همسایه‌ها و اقوام نزدیک خود می‌کنم.
حمیدی یادآور شد: به یاد گذشته‌ها هم کولیره‌های کوچک تسبیحی شکل را هم درست می‌کنم تا فرزندانم با این آیین آبا و اجدادی شان آشنا شوند و این سنت به نسل جوان نیز منتقل شود تا از آن نگهداری کنند.
وی اظهار داشت: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و اینکه هر خانواده و فردی با خیال راحت نمی‌تواند نان تهیه شده را از هر کسی قبول و مصرف کند، نسبت به سال قبل تعداد کمتری کولیره پختم و آن را هم در بین فامیل نزدیک خود که از پخت بهداشتی آن مطمئن بودند، توزیع کردم.
شیوع ویروس کرونا هم برروی بسیاری از آیین‌هایی که در لبه پرتگاه فراموشی قرار گرفتند اثر گذاشته و نمونه آن پخت همین کولیره بیست و هفتم است که اگر در سنوات اخیر خانواده‌ها با خیال راحت بین تعداد زیادی از مردم آنرا توزیع می‌کردند امسال این کار را بسیار محدود انجام دادند.
هر چند رشد تکنولوژی زندگی شهری و روستایی را با تغییرات زیادی مواجه کرده است ولی هنوز افرادی وجود دارند که برای حفظ آیین و رسوم منطقه خود تلاش می‌کنند و درصدد انتقال آن به نسل‌های آینده هستند ولی با این وجود، آیین‌های بسیاری با گذشت زمان غبار فراموشی بر گِرد آن نشسته و اکنون نام و شیوه برگزاری آن را می‌توان فقط در کتاب‌ها و نوشته‌های نویسندگان بومی خواند بی‌شک احیای بسیاری از این رسوم به سبک نوین می‌تواند شور و شادی را بین مردمی که بیشتر وقتشان را در فضای مجازی می‌گذرانند، فراهم کند.
ویروس کرونا موسوم به «کووید ۱۹» اواسط ماه دسامبر (۲۴ اذر) در شهر ووهان واقع در مرکز چین گزارش شد ابتدا از این بیماری به عنوان ذات الریه نام برده می شد اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ (۹ دی ماه ۹۸) به صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد. نخستین مورد شناسایی شده در ایران هم روز ۳۰ بهمن ۹۸ از شهر قم اعلام شد.
براساس اعلام رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۱۲۴ هزار و ۶۰۳ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۶۲ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۷ هزار و ۱۱۹ رسید.
منبع/ ایرنا