|
تابناک / در شهر رشت کمتر اهل فرهنگ و کتابی را می‌توان یافت که کتابفروشی طاعتی را نشناسد و هر از گاهی به این کتابفروشی نرود.
|
خبرگزاری شبستان- رشت؛ شهر رشت را می‌توان با کتابفروشیهای مشهورش شناخت، کتابفروشیهای قدیمی در بافت تاریخی شهر و یا دست‌دوم فروشی‌های معروفی که هنوز هم در این شهر حرفی برای گفتن دارند. یکی از این کتابفروشی‌ها، انتشارات طاعتی است.
قسمت غربی پیاده راه فرهنگی رشت، ورودی خیابان علم‌الهدی زیر دالان‌های کتابخانه ملی رشت مغازه‌ایی با درب‌های چوبی کرم رنگ و ویترینی پر از کتاب‌های گوناگون خودنمایی می‌کند، کتابفروشی که سه نسل از خاندان را مشغول کرده و الفتی دیرینه با این شهر دارد. خاندان طاعتی از سال 1313 تاکنون در عرصه کتابفروشی فعال بوده و در شهر رشت کمتر اهل فرهنگ و کتابی را می‌توان یافت که کتابفروشی طاعتی را نشناسد.
«بهنام رمضانی نژاد» در کتاب «مشاهیر نشر کتاب ایران» آورده است: «غلامرضا طاعتی در رشت به دنیا آمد. او از 12 سالگی با کتابداری در کتابخانه انجمن اخوت با کتاب آشنا شد. طاعتی در همین انجمن با عبدالرحیم خلخالی آشنا شد و پس از انحلال انجمن، به همکاری با او در «کتابفروشی کاوه/ همایون» پرداخت. پس از درگذشت خلخالی، کتابفروشی او به طاعتی واگذار شد و نام کتابفروشی به «کتابخانه طاعتی» تغییر یافت و علاوه بر سرآمد بودن در رشت، در سراسر ایران شناخته شده بود. انتشارات کتابخانه طاعتی نخستین آثار هوشنگ ابتهاج و محمود طیاری را منتشر ساخت و از آغازگران نشر پژوهش‌های گیلان‌شناسی به‌شمار می‌آمد.»
عشق و علاقه به کتاب در خاندان طاعتی موروثی بود و غلامرضا همه عمر در این عرصه ماند و کوشید تا در نشر کتاب موثر باشد. بیش از 40 سال در کار کتابندگی کوشید و سالهای نوجوانی و جوانی‌اش با کتاب و کتابداری گذشت و این همه نشانی از فرهنگ، فرهیختگی و دانشی بودن خود و خاندانش است.
نوع چیدمان کتابفروشی در زمانی که این کارها چندان متداول نبود، حکایت از علاقه خاص طاعتی به کتاب و حرفه کتابفروشی دارد. درباره سلیقه وی در آراستن کتابفروشی در همین کتاب می‌خوانیم: «طاعتی در طراحی فضای کتابفروشی سلیقه منحصربه‌فردی به کار برده بود، که آن را از کتابفروشیهای دیگر، حتی کتابفروشیهای آن زمان تهران، متمایز می‌کرد. یکی، ویترین بیرونی کتابفروشی بود که بسیاری را مجذوب خود می‌کرد. نمای بیرونی ویترین با نقش مداد تراشیده‌شده رو به بالا، و نقش کتاب کنده‌کاری‌شده در پایین ویترین بود. درِ ورودیِ کتابفروشی در وسط، و قفسه‌های کتاب بر دیوارهای دوطرف قرار داشت. بر پیشانی ورودی کتابفروشی جمله «الکتب بساطین العلما» نقش بسته بود که در واقع شعار کتابخانه طاعتی بود.»
به سراغ فریدون طاعتی رفتیم تا گفتگویی کوتاه با این چهره فرهنگی داشته باشیم، کسی که بعد از پدر مرحومش مسئول روشن نگه داشتن این مجموعه فرهنگی شد.
«فریدون طاعتی» با بیان اینکه کتابفروشی توسط مرحوم حاج غلامرضا طاعتی در سال 1313 افتتاح شد می‌گوید: خود نیز از نوجوانی با پدر همراه شده و بعد از فوت وی در سال 1355 با احساس مسئولیت جدی در قبال کتابفروشی به کار ادامه می‌دهم.
وی با تصریح اینکه همه می‌دانیم کار کتابفروشی به صرفه اقتصادی نیست می‌افزاید: عشق و علاقه به این کار از سویی و تشویق دوستان از سوی دیگر باعث شده به این کار ادامه دهم و فرزندانم را نیز تشویق به همکاری کردم.
این چهره فرهنگی در ادامه به دریافت مجوز نشر در سال 1369 اشاره و ادامه می‌دهد: در این سال کتاب‌های متعددی در زمینه‌های مختلف منتشر کرده‌ایم، اما تمرکز اصلی روی فروش و عرضه کتاب بود.
طاعتی که هر اتفاقی را در جهت کتابخوان شدن مردم مثبت و مفید می‌داند تاکید می‌کند: هیچ اتفاقی بهتری از کتابخوان شدن مردم نیست.
وی که خاطرات فراوانی از حضورش در کتابفروشی در همه این سال‌هات دارد گفت: کتابفروشی طاعتی محل رفت و آمد چهره‌های مطرحی در حوزه فرهنگ و ادبیات بوده که برخی را خود به چشم دیده‌ام و برخی را نه، که از جمله آن‌ها ملک الشعرای بهار، دکتر پرویز خانلری و حبیب یغمایی بوده است.
پس از درگذشت غلامرضا طاعتی روزنامه‌ها از وی به عنوان پیر کتابفروشان رشت یاد کرده و می‌نویسند: «چند روز پس از درگذشت غلامرضا طاعتی، روزنامه «کیهان» نوشت که هنرمندان گیلانی در مرگ یک حامی به سوگ نشستند، و این «برای هنرمندان و جامعه کتابخوان و فرهنگی رشت، ضایعه‌ای بزرگ بود»، و روزنامه «اطلاعات» خبر درگذشت را اینگونه نوشت: «پیر کتابفروشان رشت درگذشت. حاج غلامرضا طاعتی مدت نیم قرن به گسترش ادب و فرهنگ در این سامان همت گماشت. کتابفروشی وی پر از طنین سخنان استاد معین‌ها، پورداودها و سعید نفیسی‌ها است.».