به گزارش تابناک : از چهار راه قصر کمی جلوتر سردری قدیمی با درهای بزرگ و بلند بالا خود نمائی می‌کند، سردری که عمارتی بزرگ را حکایت می‌کند عمارتی که با وارد شدن به حیاط آن و دیدن ستون‌های بلند، یک خانه تاریخی متعلق به اواخر دوره قاجار که هنوز هم مجلل است. اینجا خانه دهش است، کسی که برای نخستین بار صنعت برق را به اصفهان آورد و کارخانه ریسباف توسط وی تاسیس شد.
از معماری خانه فعلا می‌گذریم چون در حال حاضر هدف ما داخل این عمارت با شکوه است عمارتی که در خود گنجینه‌ای مهم دارد گنجینه‌ای ارزشمند که در نوع خود مهجور است.
اینجا موزه آموزش و پرورش اصفهان است، موزهای با تصاویر دانش آموزان از دوره پهلوی اول به بعد که اغلب پدربزرگ‌های ما هستند، دانش آموزانی با همان لباس‌های فرمی که در فیلم‌های قدیمی دیده‌ایم، کت و شلوار طوسی با پیراهن‌های یقه سفید که در قاب خاطره ماندگار شده‌اند.
دست خط دانش آموزانی از دهه 20 و 30 که اگر ببینیم فکر می‌کنیم یک فرد خوشنویس این مطالب را نوشته، توپ فوتبال از دهه 40 ، کتاب‌های درسی قدیمی که هر ورق آن یک خاطره از دوران قدیم پدربزرگ‌های ما را دارد.
تصاویر دانش آموزان قدیم آن هم در نوستالژی سیاه و سفید و نگاه‌های پر امید هر فردی را میتوان به خوبی دید، تصاویری که به گفته مسئولان بسیاری از بازدیدکنندگان در این عکس‌ها تصویر پدربزرگ و مادر بزرگ خود را می‌بینند و آن را شناسایی می‌کنند.
کتاب‌های قدیمی درسی، هندسه، علوم و ادبیات و کیف مدرسه قدیمی ، قلم و دوات، همه و همه در یک موزه ناشناخته جمع شده که حتی میان مردم اصفهان نیز از وجود آن اغلب اطلاعی ندارند. موزهای که خاطرات مشترک بزرگترها را زنده می‌کند. خانه‌‌ای تاریخی که موزهای و مرکز تحقیقات معلمان را در خود جای داده است.
بازدید از این موزه به تمام اصفهانی‌ها پیشنهاد میشود، موزهای که روزگاری نه چندان دور مدرسه بود میزبان پدربزرگ‌های ما بود که پشت میز و نیمکت‌ها به تحصیل پرداختند، نکته مهم اینکه بازدید از این موزه رایگان است.
در همین زمینه میزگردی با حضور مدیر موزه راحیل محبی، سعید جهانگیری معاون مرکز تحقیقات معلمان و غلامعلی عباس دهکردی از پیشکسوتان فرهنگی و شخصی که در تاسیس این موزه نقش داشته، در محل موزه آموزش و پرورش اصفهان تشکیل داده شد که در ادامه متن این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
موزه آموزش و پرورش از چه سالی تاسیس شد؟
راحیل محبی: سال 76 مدیرکل آموزش و پروش اصفهان پیشنهاد ایجاد این موزه را داد و پس از آن به شورا رفت تا در مورد آن بررسی شود. جالب است بدانید که همان موقع نیز برای نام‌گذاری آن بحث وجود داشت بوده برای مثال پیشنهاد موزه‌ی تاریخ آموزش و پرورش یا موزه اسناد آموزش و پرورش نیز داده شده بود که در نهایت نام "موزه آموزش و پرورش" انتخاب شد.
پس از گذر یک و سال و نیم همکاران بدون هیچ چشمداشتی این مکان را بازسازی کردند تا اینکه 11 خرداد 79 توسط وزیر آموزش و پرورش وقت افتتاح شد.
در واقع دیدگاه مدیرکل وقت این بود که باید پل ارتباطی بین گذشته و آیندگان وجود داشته باشد و از آنجائی که از سال 1298 شمسی وزارت آموزش و پرورش به این نام تغییر کرد از این مدت تاکنون تصاویر، اسناد و وسایلی وجود دارد که باید از آن نگهداری و حفاظت شود.
داشته‌های نخست این موزه زمانی که تاسیس میشود چه بوده؟
راحیل محبی: اسناد اداره آموزش و پرورش بود البته در این بین بسیاری از افراد از خانه‌های خود یک سری وسایل را آوردند که با پیگیری‌ها و تشویق‌های همکاران آن زمان وسایل به موزه اهدا شد.
قدیمی‌ترین اشیا مربوط به چه زمانی است؟
غلامعلی عباس دهکردی: وسایل داخل این موزه به اوایل 1300 برمی‌گردد، از دبیرستان صارمیه که نخستین دبیرستان دولتی بوده اگر چه دبیرستان ادب قدیمی‌تر است اما توسط لوسینرهای انگلیسی تاسیس شده است.
کتاب‌های درسی مربوبط به سال 1300 به بعد که منابع خوبی برای محققین محسوب میشود، کتاب سوم ابتدایی از سال 1308 که خط آن نستعلیق بوده در آن زمان هر دانش آموزی باید یک دفتر تهیه می‌کرده، به نام کتابت و دقیقا مانند خط کتاب را می‌نوشته، این به خوش خطی دانش آموز کمک می‌کرده است.
چه آثاری از شخصیت‌های برجسته معلمان قدیم دارید؟
غلامعلی عباس دهکردی: از معلمان مدارکی از اصغر منتظرالقائم وجود دارد معلمی که ادیب بود و لیسانس ادبیات داشت و در رشته‌های علوم، فنی حرفه‌ای ، نقاشی نیز تخصص داشت در واقع ما معلمانی ذوفنون داشتیم و این برای دانش آموزان امروزی می‌تواند به عنوان یک الگو قرار بگیرد.
این به عنوان نمونه بوده و میتوان از مرحوم میرزا عبدالحسین خوشنویس که بعدها به قدسی شهرت پیدا کردند یا فرزندشان مرحوم منوچهر قدسی؛ لبیدی که به باغچه‌بان اصفهان مشهور بود، سیدحسین خاتون آبادی، بدرالدین کتابی، پروانیان، خوشنویس‌زاده، فاطمی، احمد آرام نام برد.
در اینجا آثار سید سعید طباطبایی را داریم، در زمانی که همه مخالف تاسیس مدارس جدید بودند و خواستار ماندن مکتب بودند او مدرسه و کتاب تالیف و چاپ کرد و دیدن آثار این شخصیت برای بازدید کنندگان مهم است اینکه بدانند این شخصیت‌ها در امر آموزش تاثیر داشتند و بدانند این پتانسیل در وجود آن‌ها نیز وجود دارد و می‌توانند برتر از آن‌ها باشند.
آموزش و پرورش تا چه میزبان برای برپایی این موزه همت کرده است و آیا دانش‌آموزان از این موزه بازدید می‌کنند؟
راحیل محبی: در این مورد همکاری‌های خوبی با ما دارد به مدارس بخشنامه شده که آن‌ها موظف به بازدید از این مکان باشند اما اینجا وظیفه موزه‌دار است که بچه‌ها را علاقه‌مند کند.
غلامعلی عباس دهکردی: در اینجا دانش آموزان تصویر پدربزرگان خود را می‌بیند و تحت تاثیر همین فضا قرار می‌گیرند. در دو سال ابتدای تأسیس موزه برای دانش آموزان فیلم گذاشته می‌شد تا توجیه شوند و به 80 سال قبل برمی‌گشتند و بعد از آن‌ها خواسته می‌شد که در مورد این موزه مطلب بنویسند و سوال‌های خود را بپرسند و این آموزش یک روش تحقیق است که آن‌ها یاد می‌گرفتند.
آیا موزه آموزش و پرورش اصفهان مورد استقبال پژوهشگران و محققان قرار گرفته است؟
سعید جهانگیری: به موزه آموزش و پرورش توجه کمی شده است و ما جزو معدود استان‌هایی هستیم با همت متولیان آموزش و پرورش و پیشکسوتان این‌گونه موزه داریم، در تهران چنین چیزی نداریم مشکلات آموزش و پرورش ما از اینجا نشات می‌گیرد که هر چه که از پیشینه و آنچه که از ما گذشته توجه کمی کنیم؛ کمتر می‌توانیم مسائل را به صورت بنیادی حل کنیم.
یکی از زیرساخت‌های این موزه فضایی برای محققیان مشتاق است تا پژوهش کند در استان اصفهان این کار اتفاق افتاده در طول سال پژوهشگرانی مراجعه کرده‌اند و یا خود موزه و برخی همکاران فرهنگی چند یادنامه چاپ کرده و مقاله‌های محققین را چاپ کرده ولی ما فکر می‌کنیم اتفاق‌هایی که باید بیفتد نیفتاده اگر چه ما به عنوان متولی زیرساخت‌ها را آماده کرده‌ایم.
در حال حاضر نسل جدید آموزش و پرورش از بالاترین سطح تحصیلات برخوردار هستند و اگر این افراد جهت‌دهی شوند بیشتر از گذشته به نتایج پژوهشی می‌رسیم.
پس با توجه به صحبت شما هنوز از این ظرفیت به خوبی استفاده نشده است.
سعید جهانگیری: بله درست است.
فکر می‌کنید این خلاء به چه دلیل است؟
سعید جهانگیری: این خلاء برمی‌گردد به عمده ترین مسئله آموزش و پرورش ما زیرا هنوز در چارچوب گرفناری‌های نخست مانند حقوق و تامین نیرو مانده است آموزش و پرورش در جامعه اولویتی که باید بدست بیاورد را نیاورده تا فراغتی بدست آورد و به مسائل بنیادی‌تر به ظاهر پنهان برسد.
به جز تحقیق و استفاده از منابع پژوهشی تا حالا شده که این موزه با پژوهش‌هایی که صورت می‌گیرد تحول فکری ایجاد کند؟
غلامعلی عباس دهکردی: بله این اتفاق افتاده اما متوقف شده اگر به این موزه توجه بیشتری کنند این موزه واحدی برای بچه‌ها و بروز خلاقیت میشود، متاسفانه در این موزه وقفه‌ای افتاد که تلاش چند ساله و تمام اقدامات صورت گرفته مخفی ماند.
ظاهرا این موزه کتابخانه نیز دارد، در حال حاضر چند کتاب در این کتابخانه وجود دارد؟
راحیل محبی: تعداد قابل توجهی کتاب درسی از زمان تاسیس مدارس نوین و کتاب‌هایی که از مدارس قدیمی همچون صارمیه اهدا شده و همچنین کتاب‌هایی که نویسندگان معاصر به میل خود به موزه اهدا نمودند.
متاسفانه چند سال پیش کتاب‌های موزه بعضی‌ها قصد به چوب حراج زدن کتاب‌های موزه را داشتند که پیشکسوتان مقابل این اقدام ایستادند و نگذاشتند این کتاب‌ها از چرخه خارج شود.
در حال حاضر شروع به اسکن کتاب‌ها و مدارک و عکس‌ها شده تا برای تحقیق و پژوهش راحت‌تر در دسترس باشد در اینجا بعضی از کتاب‌ها نسخه‌های متعددی وجود دارد که همه در آرشیو نگهداری می‌شوند، در اینجا موزه شهدا هم داریم که فعالیت متوقف شده و بیشترین تمرکز در موزه شهدا است اما در مورد شهدای فرهنگی باید تلاش بیشتری شود.
آیا گردشگران و توریست‌های خارجی از این موزه بازدید می‌کنند؟
سعید جهانگیری: این موزه هنوز برای گروه‌های گردشگری شناخته شده نیست، بازدید توریست خارجی داشتیم ولی خیلی کم بوده است. من فکر می‌کنم رسانه‌ها باید این مکان را اطلاع رسانی کنند تا ابتدا مردم شهر اصفهان از وجود چنین موزهای اطلاع پیدا کنند؛ ابتدا باید برای مردم شهر اهمیت پیدا کند و شناخته شود.
این مکان جدای از موزه به دلیل نوع معماری بنای تاریخی که معماری ایرانی اروپایی را بازگو می‌کند و برای گردشگری می‌تواند دو جنبه داشته باشد. با توجه به اینکه این خانه تاریخی متعلق به دهش بوده کسی است که برای نخستین بار صنعت برق را به اصفهان آورد و صنعت نساجی نیز توسط وی در اصفهان تاسیس شد؛ این مکان ظرفیت‌های زیادی دارد.
این موزه ردیف اعتباری و بودجه از سوی آموزش و پرورش دارد؟
راحیل محبی: حرفم را باید با این شعر شروع کنم : "جز راست نباید گفت/ هر راست نشاید گفت".
اینجا زیر نظر مرکز تحقیقات معلمان اصفهان است و از سوی آموزش و پرورش هیچ ردیف و اعتباری کسب نمی‌کند. با این وجود مدیر مرکز تحقیقات معلمان اصفهان به فعالیت مستمر این موزه علاقه‌مند بوده و دیدگاه مثبتی دارد .
سعید جهانگیری: اینجا به عنوان مرکز تحقیات معلم هیچ ساختاری در آموزش و پروش ندارد اگر اتفاقی افتاده با همت پیشکسوتان بوده در واقع این مرکز خود گردان است. اما در این‌باره همان‌قدر که آموزش و پرورش در این موزه و معرفی آن سهیم است شهرداری و استانداری و نهادهای مرتبط نیز در این راستا سهیم هستند.
ما از مردم اصفهان دعوت می‌کنیم به این موزه بیایند و از داشته‌های آموزش و پرورش از زمان‌های قدیم دیدن کنند.
منبع : تسنیم