به گزارش تابناک قم، هنگامی که سخن از تخلفات ساختمانی میشود، معمولاً ذهنها به سوی کسانی میرود که ساختوساز را وسیلهای برای کسب سود میدانند و تخلفات برایشان صرفه اقتصادی دارد.
واقعیت این است که مقابله با تخلفات ساختوساز، یک چرخه ناقص است. وقتی ساختمانی با تخلفاتی مانند افزایش سطح اشغال و... ساخته میشود، سود مالک در ساختوساز بالا میرود. از طرفی مهندسی که نقشه اجرایی برای این کار میکشد، بعد از طراحی نقشه مصوب، درآمد دیگری هم کسب خواهد کرد. حلقه آخر هم شهرداری است که با معرفی مالک به کمیسیون ماده ۱۰۰ و گرفتن جریمه از او، برای خود درآمدزایی میکند.
اینکه در این چرخه ناقص چه کسی باید نیرویی وارد کند تا جلوی سیل تخلفات ساختمانی را در شهرها بگیرد، امری مجهول است؛ اما به هر صورت قانون، شهرداریها و سازمان نظام مهندسی ساختمان را در این امر دخیل میداند.
«غلامرضا جانقربان»، سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم، معتقد است؛ شهرداری قم در زمینه جلوگیری از تخلفات ساختمانی بیتفاوت نیست و تلاشهایی در این عرصه داشته است. از جمله این تلاشها، تهیه تفاهمنامه چهارجانبهای میان شهرداری، نظام مهندسی، استانداری و وزارت راه و شهرسازی است تا موضوعاتی مانند افزایش بنا و نقشههای اجرایی پیگیری شود.
سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم میگوید در این راستا جلساتی برگزار شد و مصوبهای طی این جلسات پدید آمد که از تیرماه ابلاغ شد و براساس آن قرار است نظام مهندسی ساختمان استان قم طی تبصره ۷ تباصر کمیسیون ماده ۱۰۰ با مهندسانی که اقدام به تهیه نقشه اجرایی میکنند در کمیته انضباطی خود برخورد کند.
به گفته این مدیر شهرداری، براساس تبصره ۷ تباصر کمیسیون ماده ۱۰۰ امکان برخورد با مهندسانی که اقدام به تهیه نقشه اجرایی میکنند، تا سلب سهمیه نظارت هم وجود دارد.
کنترل مضاعف گزارشهای ناظران
جانقربان میافزاید: کنترل مضاعف گزارشهای ناظران نظام مهندسی ساختمان هم موضوعی است که در تعهد شهرداری قم قرار گرفته است که براساس همین نیاز، تفاهمنامهای با نظام مهندسی ساختمان برقرار کردیم تا سیستم اتوماسیونی برای کنترل گزارشها ایجاد شود.
وی اظهار کرد: این سیستم از رفتوآمدهای بیدلیل مهندس ناظر جلوگیری میکند و کار سریعتر و دقیقتر انجام میشود. در قالب این سیستم اتوماسیون شهرداری و راه و شهرسازی به عنوان نهادی که حافظ طرح تفصیلی است، میتوانند نظارت خود را بر ساختوسازها تشدید کنند.
سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم با اشاره به اینکه نظارت ناظران از شروع عملیات ساختمانی تا پایان کار در تمام مراحل خصوصا در سفتکاری صورت میگیرد، میگوید: استحکام ساختوسازها و رعایت اصول شهرسازی به کیفیت این نظارتها وابسته است.
بسیاری معتقدند یکی از دلایل سامان نیافتن موضوع تخلفات ساختمانی در شهرها، نگاه درآمدی شهرداریها به این مقوله است. جانقربان اما با این سخن مخالف و معتقد است شهرداری قم هیچگاه در بودجههای سالانه به موضوع تخلفات ساختوساز نگاه درآمدی نداشته است. در بودجه ۹۵ شهرداری قم، فقط ۳ درصد به جرائم ساختوساز اختصاص یافته است.
کنترل ساختوسازها
جانقربان با اشاره به از بین رفتن حیاط در ساختوسازها با افزایش سطح اشغال میگوید: اعتقاد داریم کنترلها در حوزه ساختوساز باید بیش از این باشد و ۴۰ درصد فضاهای بازی که در طرح تفصیلی دیده شده باید محقق شود.
سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم با بیان اینکه امروز در شهر مشاهده میکنیم فضای باز در خانهها تا ۱۵ درصد کاهش پیدا کرده تصریح میکند: این موضوع تبعات منفی بسیاری دارد؛ چراکه استفاده از فضای باز در خانه برای کودکان الزامی است و نبود این فضا آثار روانی منفی بسیاری برای خانوادهها دارد.
وی میافزاید: از نظر زیستمحیطی هم از بین رفتن حیاط در ساختمانسازی یک اتفاق بد محسوب میشود، زیرا سرانه فضای سبز اکولوژیکی شهر را کاهش میدهد.
جانقربان معتقد است: راحتی، کیفیت زندگی، رشد کودکان و... مسائلی هستند که با از بین رفتن حیاط تحت تأثیر قرار میگیرند.
وی با بیان اینکه وقتی در خانهها حیاط نمیسازیم کودکان برای اوقات فراغت به کوچه میروند، میگوید: همین موضوع آثار منفی بسیاری بر خانوادهها دارد. چراکه کنترل کافی بر فعالیتهای کودکان صورت نمیگیرد.
از بین رفتن حیاط در ساختوسازها
سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم اظهار میکند: از نظر سیما و منظر شهری هم از بین رفتن حیاط وضعیت بدی برای شهر ایجاد میکند.
وی میافزاید: اضافه کردن سطح اشغال ساختمانها بیش از ۶۰ درصد به نوعی تضییع حقوق همسایهها محسوب میشود؛ چرا که ارزش افزوده ملک مجاور را کاهش میدهد و در نتیجه موجب زیان مستقیم مادی به همسایه خواهد شد که این موضوع از نظر شرعی هم میتواند دچار اشکال باشد.
به گفته جانقربان، افزایش طبقه و افزایش سطح اشغال تخلفاتی هستند که ارزش افزوده املاک مجاور را کاهش میدهند و برای همسایهها مزاحمت ایجاد میکنند که متخصصان حوزه فقه میتوانند احکام مربوط به این موضوع را استخراج کنند.
وی روند مقابله با تخلفات ساختوساز را در شهر قم مثبت میداند و میگوید: در ۵ ماهه نخست امسال تخلفات ساختمانی نسبت به سال گذشته افزایشی نداشته و این در حالی است که در زمینه صدور پروانه در این مدت زمانی هم چندان تغییری نداشتیم.
صدور ۹ هزار پروانه تخریب
سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم با اشاره به مشکلات مقابله با تخلفات ساختوساز میگوید: از دهه ۶۰ تا امروز که کنترل بر ساختوسازها صورت گرفته، نزدیک به ۹ هزار پروانه تخریب در سیستم شهرداری برای املاکی که تخلف داشتهاند صادر شده که به دلیل تبعات اجتماعی که وجود دارد امکان اجرای این احکام را نداریم و از طرفی املاک قولنامه شده و مالکان هم تغییرکردهاند.
وی میافزاید: خواهش ما از سازندگان این است که سطح اشغال و تعداد طبقاتی را که در پروانه دیده شده عملی کنند و دنبال اضافه بنا نباشند چرا که این موضوع آثار منفی اجتماعی وزیستمحیطی دارد.
به گفته جانقربان، طرح تفصیلی شهر قم در ۱۰ سال و توسط بهترین مشاوران تدوین شده و رعایت الزامات آن یک وظیفه شهروندی است.
گفته میشود نیروهای پلیس ساختمان فقط براساس فیزیک افراد انتخاب میشوند و تخصص لازم را ندارند؛ اما به گفته سرپرست معماری و شهرسازی شهرداری قم، در مجموعه شهرداری این نیروها آموزشهای لازم را میگذرانند.
وی میگوید: برای کنترل ساختوساز باید نیروهایی انتخاب شوند که ضوابط را بدانند و به مناسبات اجتماعی هم واقف باشند؛ به همین خاطر هر نیرویی که به عنوان پلیس ساختمان به کارگیری شود، از طریق اداره کل تخلفات شهری آموزش میبیند تا حداقلهایی که نیاز است را بداند.
وی با اشاره به اینکه نیروهای پلیس ساختمان در برخی کلانشهرها در معاونت خدمات شهری و در برخی شهرها در معاونت شهرسازی هدایت میشوند تصریح میکند: در قم نیروهای پلیس ساختمان در معاونت خدمات شهری به کارگیری میشوند؛ اما ارتباط خوبی با معاونت شهرسازی دارند و آموزشهای لازم را در این معاونت میبینند.
منبع: همشهری