آیا ذوب آهن ورشکسته شده است؟

بررسی عملکرد مالی این مجموعه نشان می دهد تنها در سه ماهه ابتدای امسال، نزدیک به ۳۰۰ میلیارد تومان ضرر و زیان به این مجموعه وارد شده، به تعبیر دقیقتر ۲۷۶ میلیارد و ۳۳۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در سه ماه، ضرر و زیان این مجموعه بوده است.

در این شرایط، منطق اقتصادی حکم می کند کرکره تولید فولاد در این کارخانه را پایین بکشند تا ضرر و زیان کمتری به اقتصاد ملی وارد شود. چون ضرر و زیانی که در ذوب آهن اصفهان به وجود می آید، اثر جزیره ای فقط در این کارخانه ندارد، بلکه صنعت و به تبع آن، اقتصاد کشور را دچار ضعف و زیان می کند.

*چرا ذوب آهن نابود می شود؟

شاید یکی از بزرگترین عوامل ضرر و زیان در ذوب آهن اصفهان، مشکلاتی است که منشا مدیریتی دارند. از زمانی که احمد صادقی در ذوب آهن اصفهان به مدیرعاملی رسید، رشد ضرر و زیان انباشته این مجموعه با شیب تندتری به سمت انباشت غیرقابل باور ۱۵۰۰ میلیاردی رفت.

صادقی در شرایطی به خط مقدم تولید فولاد کشور وارد شد که تنها مدرک تحصیلی او لیسانس است و طبعا حضور در بزرگترین کارخانه صنعتی کشور، نیاز به تخصص بیشتر از مدرکی دارد که اکنون میلیون ها مشابه آن در کشور صادر شده و در اختیار بسیاری از هموطنان است.

دومین علت به گل نشستن کشتی فرسوده ذوب آهن، تجهیزات قدیمی و فرسوده این مجموعه است که باعث افزایش هزینه تولید در مجموعه ذوب آهن شده است. علاوه بر آن، پرسنل این مجموعه نیز با فرسودگی کاری مواجه شده اند و خیل عظیم بازنشستگان این مجموعه، هر ماه چشم انتظار دریافت حقوق و مستمری خود هستند.

بد نیست درباره مشکل به تعویق افتادن حق و حقوق این بازنشستگان نگاهی به تجمعات فراوان آنها در مقابل ذوب آهن، جاده اصفهان به شهرکرد، استانداری اصفهان، وزارت صنعت در تهران و مجلس داشته باشیم.

از سوی دیگر فرسودگی تجهیزات و استفاده از فناوری ۸۰ سال گذشته این کارخانه به خصوص استفاده از سوخت کک و فناوری کوره بلند دهه های ابتدای قرن بیستم باعث شده آلایندگی این کارخانه به بالاترین درجه ممکن برسد. دود نارنجی و قهوه ای که از دودکش های کوره بلند و سایر بخشهای ذوب این مجموعه متصاعد می شود مانند لحافی کدر و کهنه، پهنه شهرستان لنجان واقع در جنوب اصفهان را پوشانده و آلایندگی آن تا نزدیک شهر اصفهان نیز می رسد.

واردات آهن و فولاد از تولیدکنندگان بزرگ و با کیفیت جهانی هم باعث کاهش قیمت این محصول در بازارهای جهانی و به تبع آن بازارهای داخلی شده است. وارداتی که محصولات چینی در صدر آن قرار دارد و با قیمتی کمتر از نصف نرخ محصولات ذوب آهن اصفهان، به مصرف کنندگان بازار داخلی چشمک می زند.

دلایل دیگری مانند وامها و تسهیلات گران قیمتی که در سالهای اخیر توسط مدیران سابق این مجموعه دریافت شده نیز یکی از علل انباشته شدن ضرر و زیان در ذوب آهن اصفهان است که در جای خود، بحث مفصلی می طلبد.

*نمایی کلی از ورشکستگی ذوب آهن

ذوب آهن اصفهان با سرمایه ثبت شده ۷۸۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان یکی از واحدهای بزرگ صنعتی در کشور شمرده می شود که در شرایط فعلی با زیان انباشته ۱۵۱۳ میلیاردی یعنی نزدیک به دو برابر سرمایه ثبت شده خود روبروست.

این مجموعه با داشتن رکورد ۲۹۸۳ میلیارد تومان وام، یکی از بدهکارترین مجموعه های صنعتی کشور هم شمرده می شود که با داشتن بدهی ۶۵۸ میلیاردی چشم انداز مشخصی برای پرداخت این تسهیلات وجود ندارد.

از سوی دیگر نمی توان انتظار داشت زیان انباشته ۱۵۱۲ میلیارد و ۴۴۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومانی این مجموعه در شرایط کسادی بازار و شیب های کاهشی نمودارهای تولید و فروش ذوب آهن جبران شود. به بیان دیگر، وقتی یک مجموعه ماهانه حدود ۱۰۰ میلیارد تومان ضرر می دهد، در حالی که تنها موجودی نقد ته کیسه ذوب آهن فقط ۱۴۰ میلیارد تومان مانده، بهتر نیست با تعطیلی آن، هوای پاک را برای مردم، آب زاینده رود را برای اصفهان و جلوگیری از ضرر و زیان را برای اقتصاد ملی به ارمغان بیاوریم؟

*نمایی از آخرین وضعیت نمودارهای عملکرد ذوب آهن اصفهان

نمودارهای عملکردی ذوب آهن اصفهان در مرداد ۹۵

جوابیه روابط عمومی ذوب آهن

 با توجه به درج مطلبی در آن خبرگزاری با عنوان « ذوب‌آهن اصفهان ورشکسته شد » دستور فرمایید ، جوابیه زیر طبق قانون مطبوعات در همان محل  ‌منتشر شود .

ذوب آهن اصفهان مادر صنعت فولاد کشور همچون تمام صنایع فولادی کشور و حتی جهان به دلیل بحران صنعت فولاد طی سه سال گذشته ، با مشکلات نقدینگی و بدهی مواجه است که برای برون رفت از این مشکلات ، راهکارهایی متعدد و استراتژی های ترکیبی را اتخاذ نموده است  . یکی از بارزترین این سیاست ها ، ایجاد تنوع در تولید و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا همچون ریل و تیرآهن بال پهن است که صنعت ریلی و صنعت ساختمان کشور را متحول می سازد. اما علاوه بر فعالیت های این شرکت ، برخی عوامل بیرونی نیز می تواند در حل مشکلات این صنعت و سایر صنایع کشور موثر باشد.از جمله این عوامل بیرونی می توان به اتخاذ سیاست های حمایتی دولت از تولید ملی و همچنین اطلاع رسانی صحیح رسانه ها اشاره کرد . در واقع در شرایط کنونی که به دلایل مختلف ، شاهد رونق اقتصادی در کشور نیستیم ، حداقل انتظاری که از رسانه ها می رود این است که با نقدهای سازنده و گزارش های مستند به حمایت از تولید داخلی بپردازند نه اینکه با برجسته سازی آمارهای بدهی و وام های بانکی که صرف توسعه اقتصادی و تولیدملی شده است ، به یک برند معروف جهانی بتازند و کلیه مشکلات اقتصادی کشور ، خشکی زاینده رود و آلودگی هوای اصفهان را به این برند نسبت دهند و از به خاک افتادن غول صنعت فولاد کشور خبر بدهند .

علاوه بر این ، مطرح کردن ورشکستگی برای شرکت ها نیاز به مراتب قانونی و اعلام مراجع قضایی دارد که با توجه به عدم طی شدن این مراحل برای ذوب آهن اصفهان ، تیتر مطلب مذکور کذب و مصداق تشویش اذهان عمومی است و می تواند موجب دلسردی 16 هزار نفر از تلاشگران این شرکت و بیش از 100 هزار نفر که بطور غیر مستقیم از این شرکت ارتزاق می کنند شود .

در این شرایط این سوال مطرح است که آیا کشورهای سرمایه داری و غربی نیز که اقتصاد مقاومتی را سرلوحه کار خود قرار نمی دهند با یک برند معتبر ، پرقدمت و شهیر خود اینگونه برخورد می کنند که در کشور اسلامی ما ، با وجود تاکیدات مقام معظم رهبری در حمایت از تولید ملی ، خبرگزاری موج برخلاف سایر رسانه ها که امروز بر تولید ریل ملی در ذوب آهن اشاره دارند ، با حمله واژگانی به ذوب آهن ،‌این شرکت را « تابلوی مجسم نابودی صنعت فولاد درکشور » خطاب کند . آیا به راستی صنعت فولاد کشور که که صدها هزار نفر دراین صنعت و صنایع پایین دستی و بالادستی آن ارتزاق می کنند و معادن کشور به آن وابسته است ، نابوده شده است !

این سخنان در چنین گزارشی تنها می تواند واردکنندگانی را خوشحال نماید که با واردات محصولات بی کیفیت چین ، نه تنها به صنایع ، تولید کنندگان و کارگران صنعت و معدن کشور خیانت می کنند ، بلکه با بهره گیری از این محصولات فولادی بی کیفیت  وارداتی و فاقد استاندارد در صنعت ساختمان ، جان مردم عزیز کشورمان را نیز به خطر می اندازند . این درحالی است که ذوب آهن اصفهان به لحاظ کیفیت محصولات ، از جایگاهی جهانی برخوردار است و محصولات این شرکت با برخورداری از استانداردهای بین المللی که هرسال مورد بازبینی و رصد قرار می گیرد ، به کشورهای اروپایی و حوزه خلیج فارس صادر می شود . صادرات محصولات ذوب آهن باعث شد ،  این شرکت چندین سال متوالی به عنوان صادر کننده نمونه کشوری انتخاب و مورد تقدیر قرار گیرد .

در گزارش مذکور ، پایین کشیدن کرکره ذوب آهن اصفهان ،‌کمک به اقتصاد کشور دانسته شده است حال آنکه برخی از مشکلات کنونی ذوب آهن دقیقاً حاصل کمک این شرکت طی سالیان گذشته به صنعت و اقتصاد کشور است. این مجتمع عظیم صنعتی که با تاسیس آن رویای دیرین ایرانیان از زمان سلسله قاجار تحقق یافت ، با امکانات مالی و فنی خود زمینه ساز شکل گیری دیگر صنایع فولادی همچون فولاد خراسان ، فولاد سبا و .. شد و نیروی انسانی متخصص این شرکت در شکل گیری سایر صنایع بزرگ فولادی کشور نقش ایفا نمودند . این اقدامات و کمک های ذوب آهن به دلیل سیاست های دولت وقت ، هیچ گاه در زمره دارایی های ذوب آهن محسوب نشد.

در بخش دیگری از این گزارش ، از فرسودگی تجهیزات ذوب آهن و استفاده از شیوه کوره بلند انتقاد شده است . شاید این انتقاد حاصل گزارش هایی است که به سبک پشت میزی نوشته می شود و نویسنده بدون اینکه حتی یک بار موضوع یا محل مورد گزارش خود را دیده باشد ، انتقاداتی مطرح می کند که دور از واقعیت است . شیوه کوره بلند یک شیوه رایج در تولید فولاد است که 70 درصد فولاد دنیا به این روش تولید می شود و به دلیل عدم استفاده وسیع از آهن قراضه ، محصول با کیفیتی ارائه می شود و به ویژه جهت محصولات ساختمانی به کار گرفته می شود .  ذوب آهن اصفهان طی سالهای گذشته بخش عمده خط تولید خود از جمله کوره بلندها را نوسازی نمود و دو کوره بلند فعال این شرکت از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا برخوردارند . باطری های کک سازی ذوب آهن نیز به طور کامل نوسازی و یک باتری جدید نیز ساخته شد . همچنین نوسازی و مدرنیزاسیون در  فولادسازی ، آگلومراسیون  و سایر قسمت ها و بطور کلی مجموع این اقدامات تولید فولاد به شیوه کوره بلند را در کشور ، بومی سازی نمود .

نویسنده گزارش مذکور که درگزارش خود اشاره گذرا و سطحی به تمام موضوعات صنعت فولاد نموده است ، با بیان عبارت « دودهای دودکش کوره بلند »  ، به مسائل زیست محیطی نیز پرداخته است . این در حالی است که ذوب‌ آهن با انجام پروژه های زیست محیطی مختلف از جمله پروژه آسپراسیون کوره بلند ، برای تبدیل شدن  به صنعت سبز تنها منتظر اتمام پروژه غبارگیر کنورتور در بخش فولادسازی است که به زودی با حضور مسئولین کشوری بهره برداری از آن آغاز می شود . درخصوص استفاده از آب زاینده رود نیز قطعاً ،‌پایین کشیدن کرکره های ذوب آهن نمی تواند آب را به این رودخانه بازگرداند چرا که مصرف کل صنایع اصفهان از آب زاینده رود تنها 5 درصد از آب این رودخانه است و ذوب آهن نیز یک مجتمع صنعتی در کنار سایر صنایع این استان می باشد . ضمن اینکه این شرکت به دلیل مشکلات خشکسالی و بحران آب ، میزان آب برداشتی خود از رودخانه را همواره کاهش داده و با استفاده از پساب و سایر پروژه های مربوطه ، مصرف آب خود را بیش از 40 درصد کاهش داده است .

انتقاد دیگر این گزارش به مدرک لیسانس مهندس احمد صادقی مدیرعامل ذوب آهن اصفهان است که قضاوت در این مورد به عهده متخصصان و آشنایان با صنعت فولاد گذاشته می شود .  شایان ذکر است مهندس صادقی از زمان شروع فعالیت مجدد خود در این شرکت با اتخاذ سیاست های مختلف ،قیمت تمام شده محصولات این شرکت را به ازاء هر کیلوگرم قریب به 500 تومان کاهش داد و این امیدواری را به وجود آورد که تا پایان سال شاهد سوددهی مادر صنعت فولاد کشور باشیم .

محمدرضا کجباف
مدیر روابط عمومی ذوب آهن اصفهان

این خبر در خبرگزاری موج منتشر شده بود.