به گزارش تابناک
یزد،یزد در طول تاریخ از استانهای پیشتاز در صنعت نساجی سنتی در کشور و حتی
دنیا بوده و اشاره به این موضوع و وجود کارگاههای قدیمی نساجی و
پارچهبافی در این دیار در سفرنامههای گردشگران نامی و مطرح خارجی، موید
این ادعاست.
نساجی سنتی هنری است که با کمک دستگاههای ساده بافندگی از گونه دو وَردی، چهار وَردی، هشت وَردی تا ژاکارد دستی به تولید پارچه میپردازد. زری، مخمل، ترمه، دارایی، جاجیم و نیز سایر پارچههای دستباف پنبهای، پشمی و ابریشمی از جمله هنرهای نساجی است که در ایران به ویژه استان پیشینه تاریخی دارند.
صنعت نساجی به عنوان یک صنعت اصیل و سنتی سابقهای طولانی در استان دارد. این صنعت در این منطقه علاوه بر تاریخچه طولانی، پیشرفت و ترقی بسیار قابل توجهی نیز داشته و به یقین میتوان ادعا کرد که میزان رشد و توسعه این صنعت بسیار چشمگیر بوده است. یکی از علل پیشرفت این صنعت در این منطقه را میتوان وجود راه ابریشم که یکی از رگههای اصلی اقتصادی کشور است، دانست. استان، قطب نساجی سنتی ایران نامگذاری شده است و بیش از 50نوع پارچه سنتی در گذشته در استان تولید میشد. کاربافی، ترمهبافی، دارایی بافی،کارت بافی، کیسه حمام، زری بافی، بقچهبافی و احرامی بافی اصلیترین هنرهای نساجی سنتی استان هستند.
عمده مشکل صنعت نساجی سنتی استان روی آوردن هنرمندان یزدی به نساجی صنعتی است، امسال برای احیای مجدد این هنر سنتی و تشویق به رونق دوباره آن، دستگاههای نساجی را که از یک قرن گذشته منسوخ شده بود، بازسازی کردیم. این دستگاهها در آینده نزدیک رونمایی خواهد شد، در کنار آن آموزش بافت سنتی انواع پارچههای سنتی نیز در دستور کار قرار گرفته تا کارگاههای نساجی سنتی دوباره احیا شوند. این اقدامات به جز اشتغالزایی و کسب درآمد برای متقاضیان، فرصت دایر کردن کارگاه و کارآفرینی را نیز برای علاقهمندان فراهم کرده است. از دیگر اقداماتی که برای احیای نساجی سنتی استان انجام شده، میزبانی استان از نخستین همایش کشوری نساجی سنتی برای درگیر کردن کارشناسان با ابعاد نساجی سنتی در سال جاری است.
باتوجه به نامگذاری سال 94 به نام سال نساجی سنتی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و با توجه به اینکه استان در این هنر صنعت، حرفهای زیادی برای گفتن دارد، میزبانی این همایش به استان یزد واگذار شده است. این همایش تا پایان امسال با حضور معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و کارشناسانی از سراسر کشور برای دستیابی به راهکارهای احیا و رونق دستبافتههای فاخر استان برگزار میشود.
سهولت تولید با دستگاهها و ماشینهای پیشرفته، کیفیت بهتر منسوجات ماشینی نسبت به سنتی و پایین بودن تنوع طرحهای نساجی سنتی باعث جایگزینی ماشینها به جای هنر دست هنرمندان شده است؛ البته ما صنعتی شدن این هنر اصیل را نیز جزو میراث خود میشماریم. دولت نیز رویکرد خود را برای احیای هنر قدیمی به کار بسته و از هیچ حمایتی برای احیای این هنر اصیل چشمپوشی نخواهد کرد. 2 هزار علاقهمند به آموزش نساجی سنتی در استان آموزشهای لازم را فراگرفتهاند و میتوانند در این حرفه شاغل شوند چرا که پیشبینی میشود توانایی کسب درآمد ماهانه یک میلیون تومان را داشته باشند.
گردشگران به خوبی از تاریخچه صنعت نساجی استان آگاهند؛ از این رو بازدید گردشگران از کارگاههای سنتی که برای احیای هنر نساجی سنتی ایجاد میشوند، میتواند رونق صنعت گردشگری را به همراه داشته باشد. از این رو معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به ایجاد کارگاههای سنتی در مسیرهای گردشگری به ویژه بافت تاریخی اقدام کرده است. این کارگاهها روزانه پذیرای تعداد بیشماری از گردشگران داخلی و خارجی هستند که در کنار بازدید از جاذبههای تاریخی منحصر به فرد بافت تاریخی، به بازدید از صنایع دستی نساجی استان کویری هم علاقهمند هستند.
تاکنون منسوجاتی مانند دارایی بافی، ترمهبافی، کاربافی، و احرامیبافی به ثبت ملی کشور رسیده و تلاش برای ثبت بقیه منسوجات سنتی استان ادامه دارد.